Bu eser, Gönüller Sultanı Abdurrahim Reyhan (Erzincanî)

                         GÜLDEN BÜLBÜLLERE 4   -  www.gonullersultani.net 
                
98 
 
“Bizim tarikatımızda aşk ve muhabbetle terakki ediliyor” 
Kayseri, 1990 
Allah'ı  bulmak  isteyene,  huzura  gitmek  isteyene  bir  meşayih 
lazımdır. Bir meşayihi bulmak için de ne lazımdır?  
“Sefer der vatan” diye tasavvufta bir kaide var: Sefer der vatan, bir 
de “Nazar ber kadem” var.  
"Sefer der vatan” tarikatta şart koşulmuş, bir talip demir ayakkabı 
giyecek,  demir  değnek  alacak,  bunların  ikrarına  kadar  meşayih 
arayacak. Fakat bu, tarikatlara göre değişir. Bazı tarikatlarda “Sefer 
der  vatan”ı  meşayihi  bulduktan  sonra  emir  ederler.  Bizim 
tarikatımızda  ise  meşayihi  bulana  kadar  “Sefer  der  vatan”  vardır. 
Meşayihi  bulana  kadar  talip  arayacak,  meşayihi  bulduktan  sonra 
daha aramayacak.  
Yani  bakın!  Bazı  tarikatlarda  da,  seyahat  tarikatları  var,  meşayihi 
bulurlar,  meşayih  onlara  seferi  emreder.  O  çok  meşakkatli  ve 
çilelidir.  
Onun  için,  Allah'a  şükür  bizim  tarikatımız  bütün  tarikatların  en 
kolayı ve bütün tarikatların en kısası, kesesidir.   
Niçin?  
Bizim tarikatımızın kısası, kesesi şu ki:  
Diğer tarikatlar nefis yoluyla terakki ediyorlar.  
Bizim tarikatımızda aşk ve muhabbetle terakki ediliyor.  
Onlar  nefis  yoluyla  kendilerini,  fazla  ibadet,  elkab,  riyazet,  uzlet 
yapmakla, nefislerine çile vermekle, nefislerini arındırıyorlar ve bu 
çok çetin oluyor ve uzuyor. 
Onun  için  Nakşibendi  Efendimiz  buyurmuş  ki:  Mektubat’ı 
okuyanlar rastlamıştır, “Sair tarikatların nihayet karını biz bidayete 
getirdik”.  Sair tarikatlardaki bir talip çalışır, çalışır ve en son elde 

---

                         GÜLDEN BÜLBÜLLERE 4   -  www.gonullersultani.net 
                
99 
etmiş olduğu bir kemalatı, kâr-ı kemalatı, biz ilk talibimize, biz ilk 
salikimize başlangıçta veriyoruz. 
Bu nedir? Bu ne işte?  
Kalpte tecelli eden aşktır, Allah aşkı, Allah sevgisidir. 
Onda çünkü, muhabbetül Mevla, muhalefetül heva var.  
Nakşibendi  efendimiz,  mübarek  Hicaz’a  giderken,  Bağdat’ta  bir 
gence uğramış. Genç dersek yani bir mağazanın önünden geçerken, 
bakmış ki on sekiz yaşında bir genç var. Başında öyle bir kalabalık 
var  ki.  Kimisi  mal  beğeniyor,  kimisi  fiyat  soruyor,  kimisi  para 
veriyor, kimisi alışverişle meşgul. Bu kadar onlarla meşgul olduğu 
halde,  gönlü hiç  Allah'tan  ayrılmıyor.  Nakşibendi  efendimiz  buna 
çok gıpta etmiş, on sekiz yaşında, bu genç yaşta bunu nasıl böyle 
kazanmış diye. 
Bu kemali nasıl elde etmiş? 
Bütün  şeriat,  tarikat,  ibadet,  zikir,  fikir,  bütün  hepsinden  maksat 
kalbi uyarmak, kalbi diriltmektir.  
Kalp dirilince artık o insan daha kendisini Allah'tan gafil edemiyor. 
Her  ne  kadar  zahirde  meşgul  olursa  olsun,  o  Allah'ı  daha 
unutamıyor. İşte Cenabı Hak da zaten öyle buyuruyor;  
“Ayakta,  otururken,  yatarken,  hatta  her  halde  beni  zikredin
1
” 
buyuruyor. Daha başka zikir ayetleri var. Çok zikredin buyuruyor. 
Cenabı  Hak,  “Ancak  sizin  kalbiniz  zikrullah  ile  mutmain  olur
2
”, 
sizin  kalbinizi  ancak  zikrullah  doyurur,  başka  bir  şey  doyurmaz, 
tatmin etmez” buyuruyor.  
Nakşibendi  efendimiz  onda  bunu  görünce  gıpta  etmiş  ve  sormuş. 
Demiş ki:  
— Sizin tarikatınızın bidayeti nedir? nihayeti nedir? 
                                    
1 Al-i İmran  3:191 
2 Ra’d  13:28 

---

                         GÜLDEN BÜLBÜLLERE 4   -  www.gonullersultani.net 
                
100 
O da demiş ki:  
—Bidayeti  muhalefetül  heva’dan  başlar,  nihayeti  muhabbetül 
Mevla’ya ulaşır.  
— Ne kadar çetin, demiş.  
— Efendim sizin ki nedir? 
— Muhabbetül Mevla’dan başlar, muhalefetül heva’ya ulaşır. 
— Ne kadar kolay, demiş. 
Muhabbetül  Mevla’dan  başlayıp  da,  muhalefetül  heva’yı  terk 
etmek çok kolay oluyor.  
Ama  muhalefetül  heva’dan  başlayıp,  muhabbetül  Mevla’ya 
ulaşmak çok çetindir, çok uzuyor.  
Ne  demek  oluyor  mesela,  diyelim  ki,  bir  köyden  diğer  bir  köye 
gideceksin, yakın bir yolu var, tam böyle bir hatla çizilmiş, o köye 
gidiyor.  Veya  o  köyü  bulamıyorsun,  oraya  batıya  doğru,  doğuya 
doğru  köylerden  dolaşıp  gidiyorsun.  Halbuki  oradan  doğrudan 
geçecektir,  mesela  bir  kilometre  yol  yerine,  on  kilometre  yol 
dolanıp, oraya geliyorsun. 
Bu  böyle  işte;  muhalefetül  hevadan  başlayan  tarikatların  yolu 
uzuyor ve çok çetindir.  
Bir  de  şu  var  ki  onlar  Cenabı  Hakk’ın  isimleriyle,  esmalarıyla 
zikrediyorlar.  Cenabı  Hakk’ın  bin  bir  ismi  vardır.  Bin  bir  isminin 
içinde doksan dokuz tane esmayı hüsna, güzel isimleri var, seçkin 
isimleri var. Fakat haşa, hepsi güzel de, nihayet seçkin olandır. 
Bir de zatına mahsus olan bir ismi var ki,  
Bu da “Lafza-i Celal”, “Allah” ismidir.  
Allah'ın zatına mahsus olan bir isimdir.  
Diğer isimler, bütün sıfatlarına mahsustur.  

---

                         GÜLDEN BÜLBÜLLERE 4   -  www.gonullersultani.net 
                
101 
Onun  için  işte,  diğer  isimleriyle,  Allah'ın  öbür  isimleri,  bin  bir 
ismiyle zikir edenler, esma nurundan başlıyorlar. Ondan sonra sıfat 
nuruna geçiyorlar, sıfat nurundan da zat nuruna geçiyorlar. 
Halbuki bizde burada esma nuru, sıfat nuruyla uğraşmıyorlar.  
Ya?  
Doğrudan doğruya zat, senin hedefin Allah'ın zatıdır diyorlar.  
Allah'ın  zat  nuruna  doğru  direk  geçiyorlar.  Bu  da  işte  Lafza-i 
Celal’dir.  Hani  bütün  diğer  sair  isimleriyle  Allah'ı  zikredenler, 
ahiri  sonunda  bu  Lafza-i  Celal’e  getiriyorlar.  Allah  kelimesine 
geliyorlar. Bu da kalpte yazılı olan bir şey. Kalpte yazılıymış.  
Hatta  bir  kalp  profesörü  bana,  Kalpte  Allah  lafzı  yazılı  olduğunu 
bir filmde göstermiş idi. Hatırlarım ben onu, Allah kelimesi orada 
yazılı  zaten,  Cenabı  Hak,  “Kulum  ben  sana  şah  damarından  daha 
yakınım
3
”,
 
buyuruyor. 
Öyleyse,  şah  damarından  daha  yakın  olan  bir  Allah'ı  zikretmek 
için, lisanen Allah demeye ihtiyaç kalmıyor.  
Kalbini  Allah  ile  meşgul  et,  tamam.  İşte  zikrin  hülasası  budur. 
Yolun  da  en  kısası  budur.  Bundan  daha  kısa  yol,  bundan  daha 
hülasa zikir olmaz. Çünkü Cenabı Hak Ayet-i kerime’de: “Kulum 
ben  sana  şah  damarından  daha  yakınım”  buyuruyor.  Peygamber 
Efendimiz de buyuruyor ki: “Zikrin en hayırlısı gizli yapılandır”.  
Reşahat’ta yazılı bir macera vardır. Muhammed Şemseddin-i Rucî 
Hazretleri, çok alim ve  genç yaştadır. Onun da gönlüne bir tarikat 
sevdası düşmüş, bir meşayih sevdası var, onu arıyor ve çok aramış. 
Bütün  çevreyi  aramış,  aramış,  Kaşgar  vilayetine  gelmiş. 
Nakşibendî  halifelerinden  Sadeddin  Kaşgarî  Hazretlerinin 
zamanında oluyor. Kendisi de  evladı Resulden, çok da insan irşat 
ediyor.  İki  tane  de  halifesi  var.  Muhammed  Şemseddin-i  Rucî 
Hazretleri  ona  gelmiş  ve  halifesi  olmuş.  Ama  daha  henüz 
                                    
3  Kaf 50:16 

---