Cild: 0 Say: issn 2218 – 0346 2017
Yüklə 4,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Key words
- Резюме Погребальные предметы-реплики в погребальной традиции Ходжалы-Гедабекской культуры
- Ключевые слова
- Azərbaycanda tunc dövrü hərb işinin öyrənilməsinin tarixşünaslığı Orxan Zamanov
30 Pərviz Qasımov 10. Пассек T., Латынин Б. Очерк доистории Северного Азербайджана // Из- вестия Общества обследования и изучения Азербайджана, № 3, Баку, 1926, с. 112 – 157. 11. Извлеченiе изъ отчета Э.А.Реслера о раскопкахъ, производенныхъ имъ въ Елизаветпольской губернiи // Отчетъ Императорской Археологи- ческой Коммиссiи за 1897 годъ, СПб.: Типографiя Главнаго Управленiя Удѣловъ, 1900, с. 150–160. Summary The burial items -replicas of funerary tradition of the Khojaly-Gadabay culture (On the basis of the Late Bronze Age of Tovuz region) Parviz Gasimov Azerbaijan National Academy of Science. Institute of Archeology and Ethnography Having a wide spreading area in the territory of Northern Azerbaijan, Khojaly-Gadabay culture has a quantitative advantage in comparison with other archaeological cultures during Bronze Age in terms of monuments and artifacts. From at the beginning of XIX century to present day, most of the information about Khojaly-Gadabay culture has been obtained from various types of funerary monuments. Analyzes of the burial items of funeral monuments of the culture dis- covered in the Tovuz region of the Republic of Azerbaijan in recent years, espe- cially bronze products give rise to the assumption that these items were replicas (imitations), not suitable for use. Apparently, among the population of Khojaly-Ge- debey culture, there was a tradition of organizing funeral implements from replicas and this tradition had a rational and irrational motivation. Key words: Khojaly-Gadabay archaeological culture, Late Bronze Age of Southern Caucasus, burial items-replicas. Xocalı – Gədəbəy mədəniyyətinin dəfn ənənəsində replika-əşyalar … 31 Резюме Погребальные предметы-реплики в погребальной традиции Ходжалы-Гедабекской культуры (по археологическим находкам поздней бронзы Товузского региона) Парвиз Гасымов Национальная Академия Наук Азербайджана. Институт археологии и этнографии Ходжалы-Гедабекская культура поздней бронзы на территории Север- ного Азербайджана имеет также количественный перевес по сравнению с другими археологическими культурами всех периодов бронзовой эпохи в плане памятников и артефактов. Начиная с XIX в. по сей день большая часть информации о Ходжалы-Гедабекской культуре получена от разных типов по- гребальных памятников. Анализы предметов погребального инвентаря захо- ронений данной культуры, обнаруженных в последние годы в Товузском ра- йоне Республики Азербайджан, особенно, бронзовых изделий, дают повод для предположения, что эти предметы являлись не пригодными для использо- вания в быту репликами (имитациями). Видимо, среди населения Ходжалы- Гедабекской культуры существовала традиция организации погребального инвентаря из реплик и эта традиция имела рациональную и иррациональную мотивацию. Ключевые слова: Xoджалы-Гедабекская археологическая культура, поздняя бронза Южного Кавказа, погребальные предметы-реплики. 32 Pərviz Qasımov Tablo 1 Ş əki l -2 Ş əki l -4 Ş əki l -1 Ş əki l - 3 Xocalı – Gədəbəy mədəniyyətinin dəfn ənənəsində replika-əşyalar … 33 Tablo 2 Ş əki l -2 Ş əki l -4 Ş əki l -1 Ş əki l - 3 34 Pərviz Qasımov Tablo 3 Xocalı – Gədəbəy mədəniyyətinin dəfn ənənəsində replika-əşyalar … 35 Tablo 4 36 Pərviz Qasımov Tablo 5 Şəkil -1 Şəkil -2 Şəkil -3 Xocalı – Gədəbəy mədəniyyətinin dəfn ənənəsində replika-əşyalar … 37 Azərbaycan Arxeologiyası Volume 20 № 2 2017, 38-51 Khazar University Press DOI: 10.5782/2218-0346.2017.20.2.38 38 Azərbaycanda tunc dövrü hərb işinin öyrənilməsinin tarixşünaslığı Orxan Zamanov Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu və Xəzər Universiteti Azərbaycanın tarixi ərazisi ən qədim zamanlardan hərb işinin inkişafı mərkəzlərindən biri olmuşdur və burada əldə edilmiş təcrübə uzun illər boyu bölgənin və dünyanın hərb tarixinə dəyərli töhfələr kimi yazılmışdır. Bu təc- rübə davamlı olaraq qonşu xalqlar tərəfindən, hətta Azərbaycan sərhədlərin- dən uzaqlarda da maraqla izlənmişdir (28, 4). Azərbaycanda Tunc dövründə hərb işinin öyrənilməsi məsələsi iki başlıca mövqedən araşdırılması məqsədə uyğundur. Birincisi, ümumilikdə Azərbaycanda hərb işinin öyrənilməsi məsələsidir. Bu məsələ müasir dövrdə xüsusilə aktuallaşmışdır və bununla bağlı artıq ciddi nəşrlər ortaya çıxmışdır (13, 1-5). İkincisi, Azərbaycanda Tunc dövrünün tədqiqi və araşdırılması problemidir ki, bu məsələ artıq iki əsrlik tarixə malikdir (12; 23; 24; 58; 54; 7; 4; 8, 16-77, 183-225). Ən yeni tarixşünaslıqda Azərbaycanın müxtəlif dövr hərbi-siyasi tari- xinin bir çox məsələləri 2007-2008-ci illərdə çap olunmuş çoxcildli “Azər- baycan tarixi” əsərində, H.B. Abdullayev, İ.Q. Əliyev, F.M. Əliyev, Ə.Ə. Əlizadə, S.B. Aşurbəyli, Z.M. Bünyadov, İ.M. Dyakonov, M.A. İsmayılov, S.Y. Qaşqay, V.M. Leviatov, Y.M. Mahmudov, V.F. Minorski, Y.A. Paxo- mov, İ.P. Petruşevski, V.Z. Piriyev, A.A. Rəhmani, Ə.S. Sumbatzadə, K.V. Trever, M.H. Şərifli, O.Ə. Əfəndiyev, T.M. Mustafazadə, T.M. Məmmədo- va və b. əsərlərində araşdırılır. Türk xalqlarının hərb tarixi məsələləri Azər- baycan tarixçiləri R.A. Hüseynov, Y.R. Cəfərov, Ə.Ələkbərov, Rusiya tarix- çiləri M.İ. Artamanov, L.N. Qumilyov, Türkiyə alimləri B. Ögəl, R. Özdək, F. Sümər, Macar tarixçisi G. Vamberi və b. əsərlərində göstərilib (14, 10; 5, 109-175). Azərbaycanda hərbi-tarixi xarakterli ayrı-ayrı məqalələr XX əsrin əv- vəllərindən çap olunur. Lakin xüsusi hərbi tarixşünaslıq burada XX əsrin 60-cı illərində yaranıb. H.M. İbrahimbəyli, S.D. İbrahimov, M.H. Abbasov, Q.Ə. Mədətov, P.E. Zeynalovun tədqiqatları Azərbaycanın hərb tarixinin ayrı-ayrı dövrlərinin araşdırılmasının əsasını qoydu. P.Q. Darabadi, Ş.Ə. Nəzirli, M.S. Süleymanov, N.A. Əliyev, S.H. Məmmədov, T.Q. Qasımov, S.Ə. Əhmədov, N.Ş. Əmirbəyova, İ.M. Məmmədova, D.H. Cəfərova, E.K. Məmmədova, Y.Ş. Ağayev və başqalarının tədqiqatları Azərbaycanın orta Yüklə 4,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|