Design Elm Dunyasi2 215x290 Iyun219++++ Layout 1
Yüklə 3,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Siz ikinci Nobel mükafatından sonra da işləməyə davam etdiniz
- Alim üçün çox yaxşı yaddaş vacibdir. Gördüm ki, tələbədən nəsə soruşuram, bir həftədən sonraeyni sualı da yenidən ondan soruşuram.
- Siz öz həyat yoldaşınız haqqında çox təsirli danışırsınız.
- Aydındır ki, iki Nobel mükafatı almaq məksədini qarşıya qoymaq olmaz. Amma xoşbəxt və uğurlu alim olmağa cəhd etmək
- “Kimyəvi reaksiyaların getməsi nəzəriyyəsini işləyib hazırladığına görə”
göstərdik və alınan fraqmentləri öyrənməklə bundan nukleotid ardıcıllığı haqqında əvvəlcədən bəzi mənlumatları çıxara bildik. Sonra DNT sintezinə cavabdeh olan DNT polimeraza fermentini istifadəyə əsaslanan yeni üsul işləyib hazırladıq. Bizim üsulda son variantda normal substrata analoji olan, lakin müəyyən edici hidroksil qrupuna malik olmayan didezok - sinuk
leotidtrifosfatlar istifadə olunur. Onlar böyüyən DNT zəncirinə qoşulur, amma zəncirin inkişafı terminatoru rolu oynamır. Beləliklə, əgər bir didezoksitörəmə istifadə olunursa, onda bütün sintez olunmuş zəncirlər bu nukleotiddə qurtarır. Bu effektdən ardıcıllığı təyin etmək üçün istifadə etmək olar. Digər əhəmiyyətli şərait yeni və çox səmərəli fraksiyalaşdırma sistemi idi. Bu sistem nukleotid zəncirlərini ölçülərinə görə ayırmaq qabiliyyətinə malikdir. Bu yeni üsullarla silahlanaraq biz praktiki olaraq istənilən ölçüdə DNT fraqmentlərini sekvenirləşdirilməsinin sürətli və sadə üsulun işləyib hazırlaya bildik. Siz ikinci Nobel mükafatından sonra da işləməyə davam etdiniz? 1983-cü ilə qədər. Mənim 65 yaşım olanda təqaüdə çıxdım. İngiltərədə bu, standart təqaüd yaşıdır. Mən hiss etdi ki, öz uğurlarıma çox az şey əlavə edə bilərəm. Həmçinin mən hiss etdim ki, qocalıram və yaddaşım o qədər də yaxşı deyil. Alim üçün çox yaxşı yaddaş
mənə imkan verdiki, əvvəllər vaxt tapmadığım müxtəlif şeylərlə məşğul olum. Bütün həyatım boyu gərgin işləmişəm. Mən laboratoriyanı tərk etdim və həqiqətən də 1983-cü ildən heç bir tədqiqat ilə məşğul olmuram. İndi mənim əsas məşğuliyyətim bağçılıqdır. Mən kifayət qədər geniş bağ aldım. Onun sayəsində mən həmişə işdəyəm.
Mən Kembricdə tələbə olarkən onunla rastlaşdım. O da tələbə idi və iqtisadiyyat ilə məşğul idi. O, mənim həyatımda əhəmiyyətli faktor idi. Bu, xoşbəxt nigah idi. Bizim üç uşağımız var və biz heç vaxt dalaşmamışıq. Biz çox mehriban yaşamışıq və hər yerə birgə getmişik. O, çox gözəl insandır. Uşaqlarımızdan heç kim alim olmadı. İkinci oğlumuzdan iki nəvəmiz var. Onların hər ikisi kimya ilə maraqlanır.
Kim ki, Nobel mükafatını almağı qarşısına məksəd qoyur, nadir hallarda arzusuna çatır. Mən hesab edirəm ki, kimyada və ümumiyyətcə elmdə uğur gördüyün işin sənin üçün nəqədər maraqlı olmasından aslıdır. Elə iş gör ki, O, sənin üçün maraqlıdır. Məlum olmayanı səndən əvvəl heç kimin etmədiyini etdikdə əsas ləzzəti alırsan. Bu, mənə mükafat almaqdan daha çox xoşdur, amma mükafat almaq da həmçinin xoşdur və koryera üçün faydalıdır. Şübhəsiz ki, mən maraqlı həyat yaşamışam. 48 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / 5‐6 (04) 2013 Y aponiya kimyaçısı Keniti Fukui 1918-ci ilin oktyabrın 4-də Nara şəhərində anadan olmuşdur. Kioto imperator universitetində sənaye kimyası kafedrasında oxumuş və 1941-ci ildə bitirmişdir. Əvvəlcə Yaponiya imperator ordusu üçün yanacaq istehsal edən zavodda işləmişdir. Onun akademik karyerası 1943-cü ildə Kioto imperator universitetində yanacaq kimyası kafedrasında başlamışdır və 1952-ci ildə həmin universitetin professoru olmuşdur. 1982-ci ildə Kioto universitetinin əməkdar professoru olmuşdur. 1982-1988-ci illərdə Kioto texnaloji insti - tutunun rektoru olmuşdur. 1988-ci ildən ölümünə qədər Fundamental kimya institutunun (institut yarandığı gündən) direktoru olmuşdur. Onun tədqiqatları kvant kimyasına həsr olunub. 1952-ci ildə sərhəd orbitalları nəzəriyyəsinin əsasını qoyub. Benzol və naftalində karbon atomlarının sərhəd π-elektronlarının sıxlığını hesablayıb və göstərib ki, onların qiyməti və paylanması molekulun reaksiya qabiliyyətini müəyyən edir. 1954-1957-vi illərdə aralıq vəziyyətin formalaşması haqqında təsəvvürləri inkişaf etdirib. 1960-1962-ci illərdə sərhəd orbitalları nəzəriyyəsini alifatik karbohidrogenlərin σ- elektronlarının sıxlığını, onların dissosiasiyası enerjisini, alifatik ionların və radikalların davamlılığının miqdarı xarakteristikasını hesablamaq üçün istifadə etmişdir. 1970-ci ildə çoxmərkəzli aktivləşdirilmiş komplekslərlə reaksiyalara tətbiqdə sərhəd molekulyar orbitallar nəzəriyyəsini inkişaf etdirmişdir. 1981-ci ildə “Kimyəvi reaksiyaların getməsi
üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Fukuini Yaponiyada təhsilin keyfiyyəti çox narahat edirdi. Kimya üzrə Yaponiyada yeganə Nobel mükafatı lauretı olan Fukui belə növ məsələlərdə çox böyük məsuliyyət hiss edirdi. Fukui vəfat edərkən 1973-cü ildə fizika üzrə Nobel mükafatı almış Leo Esaki (hazırda Sukub universitetinin rektoru) demişdi: “Yaponiya yaxşı keyfiyyətli alim tədqiqatçılar yetişdirməlidir ki, onlar çoxlu Nobel mükafatları alsınlar və onda Fukuinin ruhu dünyada rahat olacaq” (Ashah Evenning News, January 10, 1998). Qeyd edək ki, İştvan Xarqittai 1994-cü ildə 49 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / 5‐6 (04) 2013 1981-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüş Keniti Fukui (1918-1998) Keniti Fukui (1918-1998) Yüklə 3,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|