Dilçiliyin obyekti,predmeti və vəzifələri



Yüklə 63,25 Kb.
səhifə9/25
tarix02.06.2023
ölçüsü63,25 Kb.
#115072
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   25
DİLÇİLİYƏ GİRİŞ CAVABLARI.

Əzələ gərginliyinə görə heca onun əvvəlində gərginliyin yüksəlməsi və gürluğun güclənməsi və hecanın sonunda onların enməsinin vəhdətindən ibarətdir.
Heca ağız bolluğunun açılıb bağlanmasının vəhdəti ilə də xarakterizə olunur.buna görə açıq və qapalı hecalara bölünür. Açıq hecanın tələffüzü zamanı ağız boşluğu açılır və hecanın zirvəsi ,onun hecayaradan elementi hecanın sonunda olur.bu element əsasən sait olur.qapalı heca ağız boşluğu qapalı olduğu zaman yaranır və heca yaradan elementi hecanın əvvəlində olur.,ondan sonra isə sonorluq və gərginlik enir.
29.kombinator fonetik proseslər əsasən samitləri əhatə edir. Əsas kombinator proseslər: assimilyasiya, dissimilyasiya,akkomodasiyadır.
Assimilyasiya, qonşu samitlərin rekursiyası və ekskursiyasının bir birinə qarşılıqlı təsiri, qonşu samitin ekskursiyası və ya rekursiyasının bir birinin üzərinə qoyulması nəticəsində baş verir. Assimilyasiya tam və ya yarımçıq, proqressiv və regressiv olur.tam Assimilyasiya zamanı uyğunlaşan səs uyğunlaşdığı səslə tam eyni olur. Natamam Assimilyasiya zamanı isə yalnız bir komponent də uyğunlaşma baş verir.
Dissimilyasiya- zamanı qonşu samitlərin artikulyasiyasında fərqlənmə baş verir.
30.Mövge ilə bağlı əsas proseslərə sait harmoniyası,vurğusuz samitlərin reduksiyası,cingiltili samitin söz sonunda karlaşması, sözün əvvəlində səs artırılması və düşməsidir.
31. Səslərin kombinator və mövqe ilə bağlı fonetik dəyişmələri ona gətirib çıxarır ki səs sistemində səslərin əvəzlənmələri baş verir .canlı və fonetik əvəzlənmələr nitq axınının elə dəyişməsidir ki müasir fonetik proseslərlə şərtlənir.tarixi vəya ənənəvi əvəzlənmə dilin müxtəlif Səslərinin eyni bir morfemdə uyğunlaşmasıdır .
32. Fonetik qanunlar.
Səslərin müəyyən qaydalar üzrə dəyişməsi fonetik qanunlar adlanır. Bu və ya digər dillər və ya qohum dillər qrupuna xas olan səs uygunluqları və ya keçidləri səs qanunlari adlanir . Keçmiş fonetik qanunlar.
köklər ,əsaslar və affikslərin fonetik morfoloji variasiyasını yaradaraq və səslərin əvəzlənməsi səbəb olaraq onlarda mühafizə edilir . Məsələn : к-ч,г-ж,х-ш əvəzlənməsi ilk palatalizasiya -slavyan səs qanunu nəticəsində yaranmışdır.


Yüklə 63,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə