Doktor” “kuptimi rëNDËsia dhe kushtet e vlefshmërisë SË veprimit juridik në rastin e kalimit të PASUrisë SË paluajtshme

KONTRATA E SHITBLERJES SI MËNYRË E FITIMIT TË PRONËSISË

Kontrata përbën një nga burimet më të rëndësishme të lindje së detyrimeve. Kontrata është një veprim juridik i dyanshëm, d.m.th është shprehja e vullnetit të dy apo më shumë palëve për të krijuar, rregulluar ose shuar marrëdhëniet juridike pasurore. Sipas nenit 663 K.Civil që kontrata e shitblerjes të jetë e vlefshme duhet të përmbushe kushtet e mëposhtme:

1. 
   pëlqimi i palëve ;
   
2. 
   shkaku i ligjshëm në të cilin mbështetet detyrimi;
   
3. 
   objekti që formon lëndën e kontratës
   
4. 
   forma e saj e kërkuar nga ligji.
   

Pëlqimi i palëve është aspekti kryesor dhe kushti i parë i domosdoshëm për vlefshmërinë e kontratës. Vetëm nëpërmjet shprehjes se vullnetit palët subjekt të një kontrate mund të marrin përsipër të drejta dhe detyrime, mund të detyrohen që të japin diçka , të kryejnë apo të mos kryejnë një veprim të caktuar. Palët duhet të japin pëlqimin e tyre për kushtet e kontratës. Referuar të drejtës sonë civile kushtet e kontratës ndahen në kushte (i) thelbësore që janë të domosdoshme për lidhjen e kontratës, siç mund të jetë çmimi, afati, (ii) kushte të zakonshme të cilat janë ato kushte që ndeshen në kontratat e veçanta dhe për këtë shkak ato parashikohen në ligj apo në norma të veçanta ligjore, siç mund të jenë shpenzimet që bëhen për ruajtjen dhe mirëmbajtjen e zakonshme të sendit dhe në (iii) kushte të rastit që nuk janë as thelbësore dhe as të zakonshme për një kontratë, por parashikohen në të nga vullneti i palëve dhe të cilat mund të jenë dhe të kundërta me kushtet e zakonshme të parashikuara, por gjithmonë në përputhje me ligjin.
Që të mund të lidhim një kontratë kërkohet që kontrata të mbështetet në një shkak të ligjshëm dhe siç e përcakton neni 677 i K.Civil, në një kontratë shkaku është i paligjshëm kur vjen në kundërshtim me ligjin, me rendin publik, ose kur kontrata bëhet mjet për të shmangur zbatimin e një norme.
Objekti i kontratës lidhet me sjelljen e subjekteve dhe me veprimet apo mos veprimet që është i detyruar të kryejë çdonjëra nga palët. Objekti i një kontrate ashtu sikurse e parashikon neni 678 i K.Civil duhet të jetë i (i) mundshëm, (ii) i ligjshëm dhe i (iii) përcaktueshëm. Pamundshmëria juridike ekziston p.sh. kur sendi është përjashtuar nga qarkullimi civil. Objekti është i ligjshëm kur vetë ligji e parashikon si të tillë. Objekti është i përcaktueshëm atëhere kur në momentin e lidhjes se kontratës, të gjitha karaktëristikat dhe elementet që e përbëjnë atë shërbejnë për ta individualizuar kontratën (p.sh. lloji, madhësia, sasia etj.). Objekti mund të përcaktohet më vonë, kur natyra e kontratës ose rrethanat në të cilat është lidhur ajo, nuk e mundësonin caktimin e objektit në çastin e lidhjes se kontratës, por krijojnë mundësinë e përcaktimit të tij më vonë, (p.sh. kontrata mund të përmbajë dhe kryerjen e veprimeve të caktuara që mund të kryhen në të ardhmen).
Kusht tjeter i rendësishëm që kërkohet për të krijuar kontrata të vlefshme është forma e saj dhe në mënyrë të veçantë kur kjo kërkohet shprehimisht nga ligji, (p.sh. shitblerja e një pasurie të paluajtshme, duhet bërë me akt noterial dhe më pas të regjistrohet në zyrën e regjistrimit të pasurive të paluajtshme). Në nenin 83 të K.Civil është parashikuar shprehimisht se: “Veprimi juridik për kalimin e pronësisë së sendeve të paluajtshme dhe të të drejtave reale mbi to, duhet të bëhet me akt noterial dhe të regjistrohet, përndryshe nuk është i vlefshëm.” Ky koncept përforcohet nga neni 750 i K.Civil në të cilin thuhet se: “Shitja e sendeve të paluajtshme kryhet sipas mënyrave të parashikuara në nenin 83 të këtij Kodi, përndryshe është e pavlefshme”. Në rastet e tjera kur forma nuk është kusht për vlefshmerinë e veprimit juridik ky i fundit është i vlefshëm, por nuk mund të provohet me dëshmitarë.
Për të lidhur një kontratë, vullneti i palëve kontraktuese është një nga elementet thelbësore për ekzistencën e kontratës dhe ky element është shprehja e drejtpërdrejtë e parimit të lirisë së palëve. Palët janë të lira të negociojnë për kontratën dhe të përcaktojnë në të ato kushte për të cilat kanë rënë dakord. Ato jo vetëm që kanë lirinë e plotë që të lidhin kontratën por me vullnetin dhe dëshirën e tyre kanë të drejtë ta ndryshojnë pjesërisht apo tërësisht atë.

Lidhja e kontratës

Siç u tha dhe më lart në këtë punim sipas parashikimit të nenit 676 të K.Civil kontrata quhet e lidhur kur palët kanë shfaqur në mënyrë të ndërsjelltë vullnetin e tyre, duke u marrë vesh për të gjitha kushtet thelbësore të saj. Por shfaqjen e vullnetit e gjejmë të shprehur në mënyra të ndryshme: ajo mund të jetë e (i) shprehur ose e (ii) heshtur.

Kontrata konsiderohet e lidhur në momentin kur personi që ka bërë propozimin vjen në dijeni të pranimit nga pala tjetër të propozimit të bërë prej tij. Nëse propozimi ndryshohet nga njëra palë, atëherë kemi të bëjmë me një kundërpropozim duke mbetur në fazë tratativash. Propozimi është deklarata që përmban në vetvete të gjithë elementet thelbesore të kontratës, e cila bëhet me qëllimin për t’u impenjuar, pra për të marrë përsipër një detyrim nga palët. Nga pikëpamja subjektive shikohet deklarimi i vullnetit të palës. Nga pikëpamja objektive proprozimi duhet të jetë i plotë, dhe të përmbajë të gjithë elementet thelbesore. Nga pikëpamja formale, propozimi duhet të ketë formën që ligji parashikon për kontratën që do të lidhet. Propozimi mund të tërhiqet përpara se të jetë marrë aprovimi nga pala tjetër. Tërheqja nga nënshkrimi i kontratës ka kuptim vetëm kur vjen në dijeni pala që do të japë aprovimin, para se kjo e fundit ta bëjë ketë. Propozimi është një hap para nënshkrimit të kontratës dhe dallon nga bisedimet paraprake apo nga negociatat që janë shprehje e qëllimit për t’u njohur mbi mundesinë për të marrë përsipër detyrime. Pranimi është deklarimi që bën personi, të cilit i është drejtuar propozimi se dëshiron dhe shpreh vullnetin e tij për lidhjen e kontratës së propozuar, sipas kushteve të propozuesit.
Një tjetër çështje e rëndësishme që është trajtuar gjerësisht nga e drejta jonë civile është çasti i lidhjes së kontratës. Çasti i lidhjes së kontratës midis palëve të pranishme, kur nuk është përcaktuar afat në të, është momenti i menjëhershëm, kur pranuesi deklaron aty për aty se pranon propozimin për lidhjen e kontratës që i bën propozuesi. Nëse personat nuk janë të pranishëm, kontrata do të konsiderohet e lidhur në çastin që pranimi i arrin propozuesit. Vendi i lidhjes së kontratës është vendi ku propozuesi ka marrë pranimin e palës tjetër.
Në nenin 659 të Kodit Civil gjejmë të shprehur konceptin se “Kontrata nuk është gjë tjetër veçse një veprim juridik me anë të së cilës një ose disa palë krijojnë, ndryshojnë ose shuajnë një marrëdhënie juridike”.
Në kuptim të sa më sipër, që kontrata e tjetërsimit të pasurive të paluajtshme dhe konkretisht, kontrata e shitblerjes si veprim juridik të jetë e vlefshme është e domosdoshme që të plotësohen të gjitha kushtet e parashikuara në nenin 663 të Kodit Civil dhe konkretisht: (i) pëlqimi i palëve, (ii) shkaku i ligjshëm, (iii) objekti i kontratës të jetë i përcaktuar dhe i ligjshëm, (iv) forma e kërkuar ligjore.
Pasoja më e rëndësishme juridike e kontratës së shitjes është kalimi i së drejtës së pronësisë nga shitësi tek blerësi. Ky moment ka rëndësi të madhe sepse që nga ky moment shitësi pushon së qeni pronar i sendit ndërsa blerësi bëhet pronar i ri i tij duke i lindur e drejta ta kërkojë sendin nga kushdo qoftë.Veç kësaj, rreziku i humbjes apo dëmtimit rastësisht të sendit pa fajin e ndonjërës nga palët që nga ky moment rëndon mbi blerësin. Blerësi i fundit nuk ka më të drejtë të kërkojë nga shitësi dorëzimin e një sendi tjetër të të njëjtit lloj dhe njëkohësisht detyrohet t’i paguajë çmimin shitësit n.q.se nuk ia ka paguar atë më parë. Thelbi i fitimit të së drejtës së pronësisë me titull të prejardhur qëndron pikërisht në faktin që pronari i ri e fiton të drejtën e pronësisë mbi sendin vetëm në qoftë se tjetërsuesi është pronar i tij.
Një rëndësi të madhe teorike dhe praktike paraqet fakti se: (i) cili do të konsiderohet momenti i kalimit të së drejtës së pronësisë mbi sendin ?, (ii) cili do të konsiderohet titulli i pronësisë ? (iii) si dhe kur fiton të drejtën blerësi që të realizojë të drejtat e tij mbi sendin ? Sa më sipër ka rëndësi pasi në praktikën gjyqësore ka pasur dhe ka qëndrime të ndryshme në lidhje me sa më sipër. Ka pasur qëndrime sipas të cilit momenti i kalimit të pronësisë do të konsiderohej momenti i nënshkrimit të kontratrës së shitblerjes dhe shfaqjes së vullnetit midis shitësit dhe blerësit për shitblerjen e sendit.Por ka pasur edhe qëndrime nga gjykatat më të ulëta të cilat konsideronin si moment të kalimit të pronësisë momentin e regjistrimit të pronës pranë ZRPP në emër të blerësit, madje avanconin dhe me tej duke quajtur si titull pronësie çertifikatën e lëshuar nga kjo e fundit dhe duke mos i dhënë të drejtë blerësit të realizonte të drejtat e tij mbi pronën vetëm me kontratën e shitblerjes. Per të sqaruar sa më sipër jemi të detyruar që të analizojmë shkurtimisht se si e ka parashikuar këtë moment legjislacioni ynë ndër vite.
1.Dekreti mbi ”Veprimet Juridike dhe Detyrimet (DVJD) “ nr. 2359, date 15.11.1956 e lidhte çastin e kalimit të së drejtës së pronësisë me llojin e sendit objekt kontrate. N.q.se objekti i shitjes ishte një send apo e drejtë individualisht e përcaktuar, atëherë pronësia kalonte në çastin e lidhjes së kontratës dhe n.q.se objekti ishte i përcaktuar në gjini, atëherë e drejta e pronësisë kalonte në çastin e dorëzimit të sendit. Kontratat që transferojnë pronësinë mbi pasurinë e paluajtshme, duhet të bëhen me akt noterial, ndryshe janë të pavlefshme, (pika 1 e nenit 1 të Dekretit mbi Veprimet Juridike dhe Detyrimet ). Interpretimi që bëhej në gjykatat tona në këtë kohë ishte se: “Kontrata private e shitblerjes së ndërtesës, që ka formën e deklaratës nuk ka asnjë vlerë juridike në qoftë se paditësi, siç pretendon, e ka lidhur atë nën influencën e nevojës së madhe, ne keto kushte ai mund ta zgjidhë atë në çdo kohë. Në rastin konkret, siç pretendohet nga paditësi, nuk jemi para një anulimi shitjeje, por para kërkimit për të ekzekutuar një akt, që nuk passjell efekte juridike”⁴⁴.

Pra, kusht për fitimin e pronësisë, në atë kohë kur vepronte DVJD, ishte pikerisht lidhja e kontratës me akt noterial dhe jo regjistrimi i saj prane Zyrës së Hipotekës, çka do të thotë se titulli i pronësisë bazuar në legjislacionin e kësaj kohe ishte pikerisht veprimi juridik për tjetërsimin e pasurisë së paluajtshme ( kontrata e shitblerjes).

2. Sipas Kodit Civil të vitit 1981, përsëri çasti i kalimit të së drejtës së pronesisë i referohej llojit të objektit të kontratës së shitjes. Për sendet e luajtshme, pavarësisht nëse ishin të përcaktuara në gjini apo individualisht të përcaktuara, çasti i kalimit ishte ai i dorëzimit të sendit, ndërsa për sendet e paluajtshme kalimi i së drejtës së pronësisë bëhej në çastin e lidhjes së kontratës me akt noterial dhe të regjistrimit të saj. Parashikimet në këtë kod e lidhnin kalimin e së drejtës së pronësisë për një send të paluajtshëm me nënshkrimin prej palëve të kontratës para noterit dhe me regjistrimin në zyrat e regjistrimit të pasurive te paluajtshme ose të quajtura në atë kohë zyrat e hipotekës.
3.Sipas Kodit Civil Shqiptar të vitit 1994, që është në fuqi, çasti i kalimit të së drejtës së pronësisë është çasti i lidhjes së kontratës. Mjafton realizimi dhe nënshkrimi i veprimit juridik si një veprim i vlefshëm dhe blerësi ose përfituesi i pasurisë së paluajtshme bëhet menjëherë pronar i kësaj pasurie. Pra legjislacioni shqiptar pranon sistemin e lidhjes së kontratës si rregull të përgjithshëm (neni 164 i Kodit Civil). Përjashtim kanë vetëm sendet që maten, peshohen, pra sendet e përcaktuara në gjini (fitimi i pronësisë në menyrë të prejardhur). Ndryshe nga format e tjera të shitjes, si ajo e sendeve të luajtshme, e sendeve të përcaktuara në gjini, apo të shitjes me kusht, për të cilat kontrata e shitjes quhet e lidhur dhe merr fuqi në momentin e dorëzimit të sendit, apo në momentin e plotësimit të kushtit të parashikuar në kontratë, në kontratën e shitjes së sendit të paluajtshëm nuk ka rëndësi dorëzimi i sendit, por vetëm përpilimi i kontratës së shitjes me akt noterial konform kërkesave të nenit 750 dhe 83 të K.Civil.
Mënyra e përpilimit të aktit noterial të tjetërsimit të pasurisë së paluajtshme është parashikuar shprehimisht dhe në ligjin specifik nr.7829, datë 01.06.1994 “Për noterinë”, neni 54, sipas të cilit: “Akti noterial për tjetërsimin ose njohjen e pronësisë mbi sende të paluajtshme, ose të një të drejte reale mbi to, kryhet nga noteri, pasi të ketë verifikuar pronësinë e palës mbi sendin e paluajtshëm. Për këtë qëllim ajo i paraqet noterit dokumentet e pronësisë të lëshuara nga organi kompetent dhe kur sendi nuk figuron i regjistruar, një vendim gjyqësor për vërtetim pronësie. Noteri duhet të shënojë në akt verifikimin e bërë”.
Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë në vendimin unifikues nr.1/2009 kanë arritur në përfundimin se: “Pronësia mbi një pasuri të paluajtshme kalon në çastin e lidhjes së kontratës së tjetersimit të kësaj pasurie. Blerësi ose përfituesi i kësaj pasurie bëhet pronar i ligjshëm i saj që në momentin e nënshkrimit të kontratës duke fituar dhe të gjitha të drejtat dhe detyrimet që lidhen me të qenit pronar mbi këtë pasuri”.
Sipas arsyetimit të Kolegjeve te Bashkuara nr.1/2009⁴⁵, në analizë të nenit 79 të K.Civil që një veprim juridik të jetë i vlefshëm duhet që të plotësohen këto kushte: (i) Palët që kryejnë veprimin juridik duhet të kenë zotësinë për të vepruar; (ii) Vullneti i brendshëm i palëve në një veprim juridik duhet të përputhet me shfaqjen e tij të jashtme; (iii) Veprimi juridik duhet të realizohet në formën e kërkuar nga ligji. Mjafton plotësimi i elementëve të mësipërme për të bërë të vlefshëm veprimin juridik. Fryma e legjislacionit tonë në fuqi është se vetëm në rast të mungesës së njërit prej këtyre elementëve do të ndodhemi përpara rastit të pavlefshmërisë së veprimit juridik.
Në nenin dhe 659 të Kodit Civil parashikohet që “Kontrata nuk është gjë tjetër veçse një veprim juridik me anë të së cilës një ose disa palë krijojnë ndryshojnë ose shuajnë një marrëdhënie juridike civile”.
Në kuptim të sa më sipër, që kontrata e tjetërsimit të pasurive të paluajtshme dhe konkretisht kontrata e shitblerjes si veprim juridik të jetë e vlefshme është e domosdoshme përveç sa përmendëm më sipër të parashikuara në nenin 79 të Kodit Civil, të plotësohen edhe kushtet e parashikuara në nenin 663 të Kodit Civil dhe konkretisht (i) pëlqimi i palëve, (ii) shkaku i ligjshëm, (iii) objekti i kontratës të jetë i përcaktuar dhe i ligjshëm, (iv) forma e kërkuar ligjore.
Sipas legjislacionit tonë çasti i kalimit të së drejtës së pronësisë është çasti i lidhjes së kontratës, ose momenti i realizimit të veprimit juridik. Në kuptim të neneve 79, 663, 659 të K.Civil mjafton realizimi dhe nënshkrimi i veprimit juridik si një veprim i vlefshëm dhe blerësi ose përfituesi i pasurisë së paluajtshme bëhet menjëherë pronar i kësaj pasurie. Thelbi i fitimit të së drejtës së pronësisë me titull të prejardhur qëndron në faktin që pronari i ri e fiton të drejtën e pronësisë mbi sendin vetëm në qoftë se tjetërsuesi është pronar i tij.
Këtu nuk duhet të ngatërrohet forma e kontratës për efekt të vlefshmërisë së veprimit juridik me një formalitet të zakonshëm, siç është transkriptimi/ose regjistrimi i veprimit juridik në regjistrat e pasurive të paluajtshme. Në nenin 144 të Kodit Civil parashikohet se “Sendet e paluajtshme dhe të drejtat reale mbi to regjistrohen në regjistrat e pasurive të paluajtshme. Regjistrohen dhe ato sende të luajtshme për të cilat kërkohet shprehimisht në ligj”.
Po kështu, në nenin 192 të Kodit Civil është parashikuar shprehimisht se “Sendet e paluajtshme dhe faktet që kanë lidhje me gjendjen juridike të tyre regjistrohen në regjistrat e pasurive të paluajtshme. Regjistrimi bëhet në bazë të një akti publik, të një vendimi gjykate apo të një organi tjetër shtetëror kompetent, si dhe në rastet e tjera të parashikuara nga ligji”.
Pra, transkriptimi/regjistrimi në regjistrat përkatës publikë kërkohet për veprimet juridike (kontratat) që tjetërsojnë pasuritë e paluajtshme, për veprime juridike (kontrata) që kanë lidhje me të drejtat reale mbi sende të caktuara, (kontrata e qirasë mbi 9 vjet) si dhe për sende të luajtshme të një kategorie të veçantë, siç janë anije, aeroplanë, automjete, etj.Sic u trajtua dhe me lart ne kete material doktorature aktet që duhet të regjistrohen në regjistrat e pasurive të paluajtshme janë të përcaktuara qartë në nenin 193 të Kodit Civil.

KAPITULLI I KATËRT
INSTITUTI I REGJISTRIMIT TË PASURIVE TË PALUAJTSHME

FUNKSIONET, PARIMET KU AI MBËSHTETET
Prezantimi i përgjithshëm i konceptit juridik të “regjistrimit të pasurive të paluajtshme”
Qëllimi kryesor i regjistrimit të titujve të pronësisë është (i) mbrojtja e së drejtës së pronësisë; (ii) lehtësimi dhe siguria e qarkullimit civil të pasurisë se palujtshme nëpërmjet transaksionëve të lejuara nga ligji; si dhe (iii) mundësimi i përdorimit të pasurisë se paluajtshme si kolateral (garanci) në shlyerjen e detyrimeve.
Regjistrimi përbën një instrument publiciteti i parashikuar në normativën ligjore me qëllim për të bërë të sigurta faktet që i përkasin pasurisë së paluajtshme dhe të mirave të luajtshme të lidhura me ato që regjistrohen.^. Regjistrimi ose transkriptimi kryhet nëpërmjet shënimeve në regjistrat përkatës ku pasqyrohen të dhëna në lidhje me pasurinë dhe titullarin e së drejtës së pronësisë. Shtylla kurrizore mbi të cilën bazohet sistemi i regjistrimit pa dyshim që është krijuar mbi parimin e autonomisë kontraktore, parim ky që përshkon Kodin tonë Civil në krijimin, ndryshimin apo shuarjen e marrëdhënies juridike civile.
Regjistrimi sipas dispozitave të legjislacionit tonë, mund të përcaktohet si formë e publikimit të domosdoshëm te titullit te pronesise , në mënyrë të tillë që veprime të caktuara që kanë lidhje me statusin ligjor të pasurive të paluajtshme, t’u kundërdrejtohen ose të kenë efekt ndaj kujdo. Gjithashtu mund të themi se, regjistrimi eshtë një publikim “i vertetë” i titullit të pronësise, në kuptimin që kur paraqitet titulli/ akti, ky i fundit ( regjistrimi) nuk bën gjë tjetër veçse “fotografon apo kopjon” titullin pa i shtuar/ose ndryshuar asgjë atij. Regjistrimi përbën edhe një shërbim publik pasi lejon çdo person të marrë të dhëna mbi aktet/ titujt që regjistrohen. Pikërisht marrja e saktë e informacionit nëpërmjet publikimit krijon siguri në qarkullimin e pasurive të paluajtshme, duke mundësuar që përfituesi i të drejtave mbi një send konkret të jetë i garantuar për sendin që blen dhe të drejtën reale përkatëse.Në këtë mënyrë regjistrimi konsiderohet si forma më e rëndësishme e publikimit të akteve juridike, disiplinuar nga neni 192 e vijues i Kodit Civil.
Funksionet e publikimit të fakteve juridike.
Kur flasim për publikimin e fakteve juridike mbi të mira materiale apo për publikimin në përgjithësi, kemi parasysh: (i) publikimin ligjor, sipas efektit që sjellin faktet e regjistruara mbi një pasuri; (ii) publikimin krijues; (iii) publikimin deklarativ dhe (iv) publikimin si njoftim.
Funksioni i regjistrimit në regjistrat publike të pasurive të paluajtshme si një mjet publikimi.
Në fushën e pasurive të paluajtshme kërkesa ligjore për publikim realizohet me anë të mjetit ligjor të regjistrimit në regjistrat publike të pasurive të paluajtshme. Këto regjistra janë “publike” që do të thotë janë të konsultueshme nga të gjithë, dhe të mbajtur nga funksionarë publikë. Ky regjistër që mbahet nga zyrtarë publikë siguron dijeninë për pronësinë e të mirave materiale dhe nëpërmjet tij ngurtësohen të drejta subjektive.
Kjo do të thotë se ekzistenca e regjistrimit në regjistrat e pasurive të paluajtshme bën që të lindë prezumimi ligjor i dijenisë se akteve të bëra publike, por ky prezumim nuk nënkupton që në mungesë të regjistrimit të titullit të pronësisë të lindë edhe prezumimi ligjor i padijenisë së të tretëve mbi mosregjistrimin e aktit.
Publikimi krijues
Publikimi krijues ndodh në ato raste në të cilat regjistrimi i një fakti juridik në regjistër është kusht i nevojshem që ky të prodhojë efektet e tij juridike. Një rast i tillë paraqitet regjistrimi i të drejtës së hipotekes; kjo e drejtë reale e garancisë krijohet mbi pasurinë e paluajtshme vetëm në momentin e regjistrimit të titullit në regjistrin e pasurisë së paluajtshme; pra nuk mund të regjistrohet një hipotekë mbi pasurinë e paluajtshme nëse kjo e fundit nuk është regjistruar më parë në regjistrin e pasurive të paluajtshme.
Publikimi deklarativ
Publikimi deklarativ ka funksionin e veçantë që fakti juridik që është publikuar t’u kundrejtohet të tretëve, pavarësisht nga rrethanat nëse të tretët kanë dijeni efektive për ketë fakt apo jo(të tretët që kanë interes të marrin dijeni për të dhënat mbi pronën dhe për bleresin aktual). Mungesa e marrjes dijeni të këtij fakti (pra që prona është e regjistruar në emër të pronarit aktual) edhe pse nuk sjell pavlefshmëri të titullit të pronësisë së pronarit që e ka fituar pronën në mënyrë të ligjshme, por që nuk e ka regjistruar atë në regjistrin publik, nuk ndalon që këto subjektë të treta të përfitojnë të drejta mbi pasurinë, (pra të tretët në mungesë të një regjistrimi të pronarit të ligjshëm mbi pronën, nëpërmjet mënyrave të tjera të fitimit të pronësisë mund ta përfitojnë atë). Në këtë mënyrë publikimi deklarativ transformon njohurinë e faktit, i cili është bërë i mundur nga publiciteti i tij, në njohje ligjore; pas publikimit të faktit nuk mund të kundërshtohet ky fakt duke pretenduar se fakti nuk është i njohur. Efekti deklarativ në këtë rast, krijon për faktin e publikuar, prezumimin ligjor të ekzistences së tij me fuqi juridike⁴⁶.

Publikimi si njoftim
Publikimi ka si qëllim dhënien e njoftimit mbi fakte të përcaktuara, dhe mungesa e tij nuk ndikon mbi efektet juridike që ato prodhojnë dhe as nuk sjell pavlefshmëri. Pra ky lloj publikimi vlen që t’i bëjë faktet juridike të njohura nga kushdo që ka interes, funksioni i të cilit realizohet nga çdo mjet publikimi.
Efektet e regjistrimit te titullit te pronesise
Në te gjitha legjislacionet ndër vite është parashikuar qartë rëndësia dhe efektet qe sillte rregjistrimi i titullit te pronësisë për pasuritë e palujtshme në rregjistrat publik. Në paragrafin e dytë të nenit 41 të dekretit nr.2083 dt.06.07.1955 “Mbi Pronësinë” gjejmë të njëjtin formulim sikurse edhe në nenin 83 të Kodit aktual. Në nenin 71 të këtij dekreti parashikohej “ efekti që kishte regjistrimi i akteve kur në bazë të ligjit, të një vendimi të gjykatës apo të një organi tjetër shtetëror fitohej ose njihej pronësia mbi pasuritë e paluajtshme”. Sipas kësaj dispozite regjistrimi parashikohej si një kusht për të bërë të mundur tjetërsimin e pasurisë së paluajtshme.
Kodi Civil i Republikës së Shqipërisë miratuar me ligjin Nr. 6340, datë 26.06.1981, hyrë në fuqi në datë 01.01.1982, në nenin 127 parashikonte efektin që sillte regjistrimi i akteve me të cilat në bazë të ligjit, të një vendimi gjyqësor ose të një organi tjetër shtetëror fitohej ose njihej pronësia mbi ndërtesat.
Sipas kësaj dispozite regjistrimi duhej të bëhej patjetër në organin përkatës, pasi në të kundërt personi që fitonte pronësinë ose të cilit i njihej pronësia nuk mund të tjetërsonte ketë pasuri.
Në lidhje me pasojat juridike të efektit të regjistrimit ose të transkriptimit ka shkruar edhe Prof. Andrea Nathanaili. Ai e ndan efektin e regjistrimit në dy aspekte, në varësi të llojit të aktit që duhet të regjistrohej:

1. 
   Aspekti i parë lidhet me mënyrën e fitimit të pronësisë, e cila realizohet nëpërmjet vullnetit kontraktor të palëve, pra nëpërmjet veprimit juridik /kontratës. Në këto raste regjistrimi kërkohet për efekt vlefshmërie. Pra ligjvënësi veç qëllimit që ka pasur për respektimin e një forme të caktuar për kalimin e pronësisë, (sikurse është akti noterial), me regjistrimin ka vendosur edhe një kusht të dytë ligjor, mospërmbushja e të cilit është me pasojë pavlefshmerie të veprimit juridik edhe pse është kryer me akt notërial.
   
2. 
   Aspekti i dytë duhet parë në lidhje me fitimin e pronësisë mbi pasuritë e paluajtshme nëpërmjet ligjit, vendimit të gjykatës apo të ndonjë organi tjetër shtëtëror. Në këto raste regjistrimi kërkohet vetëm si kusht për tjetërsimin e sendit të paluajtshëm. Pra mos regjistrimi lidhet vetëm me pamundësinë e tjetërsimit të sendit të paluajtshëm dhe jo me efektin e vlefshmërise së aktit që ka shërbyer si titull pronësie.
   

Vendimi Nr. 22, dt.16.01.1947 i Gjykatës së Lartë mbi efektet e regjistrimit apo transkriptimit mbante qëndrimin se:“Transkriptimi i një kontratë shitje pronash ka qëllim që kontrata të ketë vleftë kundrejt personave të tretë dhe jo për transferimin e zotërimit në mes paleve kontraktore, transferim i cili bëhet vetëm në bazë të aktit të shitjes mjafton që ky të jetë i vlefshëm.Mostranskriptimi i aktit i vlen vetëm personit të tretë që ka fituar rregullisht zotërimin mbi pronën dhe ka transkriptuar me parë aktin përkatës.Prandaj vetëm personat e tretë mund të invokojnë në favor të tyre mostranskriptimin e një akti të mëparshëm por jo dhe palët kontraktuese.Si palë kontraktuese konsiderohet edhe suksesori me titull universal i palës kontraktuese siç është p.sh. trashëgimtari. Suksesor i tillë duhet të konsiderohet edhe shteti në lidhje me pasurinë private që i vjen në bazë të një konfiskimi pasi në rast të tillë pasuria private i shkon shtetit si një tërësi.Në bazë të këtyre arsyeve shteti nuk mund të pretendoje zotërimin mbi një pronë të cilën personi që i është konfiskuar pasuria e ka shitur që me kohë një personi tjetër megjithëse akti i shitjes ka mbetur i patranskriptuar.