Državljanstvo I apatridija Priručnik za parlamentarce
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Glavne odredbe «Konvencije Ujedinjenih nacija iz 1961. godine o redukovanju broja lica bez državljanstva»
- O gubitku ili odricanju državljanstva (članovi 5, 6 i 7)
- O lišavanju državljanstva (članovi 8 i 9)
- O transferu teritorije (član 10)
- O međunarodnoj agenciji (član 11)
- O rješavanju sporova (član 14)
. «Evropska konvencija o državljanstvu» iz 1997. godine još više ograničava mogućnost država da lica liše svog državljanstva ako bi to lišavanje dovelo do apatridije. Na osnovu te konvencije, lišavanje državljanstva jedino je opravdano u slučajevima sticanja državljanstva prevarom ili pogrešnim prikazivanjem. Međutim, ako lišavanje državljanstva ne dovodi do apatridije, država može svog državljanina lišiti državljanstva:
Državljanstvo se dodjeljuje onim licima koja bi inače ostala bez državljanstva, a koja imaju efektivnu vezu s predmetnom državom posredstvom bilo rođenja ili porijekla. Državljanstvo se dodjeljuje:
♦ rođenjem, po sili zakona, licu koje je rođeno na teritoriji te države; ♦ po sili zakona, nakon navršene određene godine života, licu koje je rođeno na teritoriji te države, pod uslovima koje predviđa domaće zakonodavstvo;
♦ na zahtjev, licu koje je rođeno na teritoriji te države (zahtjev može podlijegati ispunjavanju jednog ili više sljedećih kriterija: da postoji određen vremenski period tokom koga se zahtjev može podnijeti, da su ispunjeni određeni boravišni preduslovi, da dotično lice nije krivično osuđivano i/ili da je dotično lice oduvijek bilo bez državljanstva);
♦ rođenjem, zakonitom djetetu čija majka posjeduje državljanstvo zemlje u kojoj je dijete rođeno;
♦ porijeklom, ukoliko pojedinac ne može steći državljanstvo ugovorne države na čijoj teritoriji je rođen, zbog starosnih ili boravišnih preduslova (ovo može podlijegati ispunjavanju jednog ili više sljedećih kriterija: da postoji određen vremenski period tokom koga se zahtjev može podnijeti, da su ispunjeni određeni boravišni preduslovi i/ili da je dotično lice oduvijek bilo bez državljanstva);
♦ nahočetu nađenom na teritoriji ugovorne države; ♦ rođenjem, po sili zakona, licu koje je rođeno negdje drugdje ako mu je jedan roditelj, u vrijeme njegovog rođenja, posjedovao državljanstvo ugovorne države (primjena ove odredbe može podlijegati ispunjavanju jednog ili više sljedećih kriterija: da postoji određen vremenski period tokom koga se zahtjev može podnijeti, da su ispunjeni određeni boravišni preduslovi, da dotično lice nije krivično osuđivano za djelo protiv državne bezbjednosti i/ili da je dotično lice oduvijek bilo bez državljanstva). O gubitku ili odricanju državljanstva (članovi 5, 6 i 7) Gubitak ili odricanje državljanstva treba da budu uslovljeni prethodnim posjedovanjem ili garancijama za sticanje nekog drugog državljanstva. Izuzetak se može napraviti u slučaju naturalizovanih lica koja borave u inostranstvu određen broj godina i koja, uprkos tome što su obaviještena o formalnostima i vremenskim ograničenjima, nijesu izrazila namjeru da zadrže svoje državljanstvo. Naturalizovano lice, u ovom primjeru, jeste lice koje je steklo državljanstvo na osnovu zahtjeva podnijetog predmetnoj ugovornoj državi, koja je taj zahtjev mogla i odbiti. Do gubitka državljanstva može doći samo u skladu sa zakonom i uz prisustvo punih garancija u postupku, kao što su pravo na pravično saslušanje pred sudom ili nekim drugim nezavisnim organom. O lišavanju državljanstva (članovi 8 i 9) Niko ne treba da bude lišen državljanstva ako to lišavanje uzrokuje apatridiju osim: . kada je državljanstvo stečeno lažnim predstavljanjem ili prevarom; . kada je pojedinac počinio djela koja su protivna njegovoj dužnosti u pogledu lojalnosti državi, bilo kršenjem izričite zabrane ili ličnim ponaša-njem koje ozbiljno šteti vitalnim interesima države; . kada je pojedinac dao zakletvu ili formalnu izjavu kojom iskazuje odanost drugoj državi ili kojom se odriče svoje odanosti ugovornoj državi; . kada naturalizovani građanin izgubi efektivnu vezu s ugovornom državom i, uprkos obavijestima, ne izrazi namjeru da zadrži svoje državljanstvo.
Ugovorna država može lišiti nekog pojedinca njegovog državljanstva iz gore navedenih razloga samo ako je tako nešto decidno navedeno u vrijeme potpisivanja, ratifikovanja ili pristupanja i ukoliko je u skladu sa zakonom i propraćeno punim garancijama u postupku, kao što je pravo na pravično saslušanje. Ugovorna država ne može lišiti nijedno lice ili grupu lica njihovog državljanstva iz rasnih, etničkih, religijskih ili političkih razloga.
Međunarodni ugovori moraju osigurati da transfer teritorije ne uzrokuje apatridiju. Kada nijedan ugovor nije potpisan, zainteresovana država ili države prenose svoje državljanstvo na one koji bi inače postali apatridi uslijed transfera ili sticanja neke teritorije.
Konvencija poziva na uspostavljanje, unutar Ujedinjenih nacija, organa kome se pojedinac koji zahtijeva povlastice iz Konvencije može obratiti radi razmatranja njegovog zahtjeva i pružanja pomoći u predstavljanju tog zahtjeva odgovarajućem organu. Generalna skupština je zatražila da UNHCR bude organ nadležan za ovo pitanje.
O rješavanju sporova (član 14) Sporovi između ugovornih država koji se tiču tumačenja ili primjene Konvencije, koji ne budu riješeni na neki drugi način, iznose se pred Međunarodni sud pravde na zahtjev jedne od strana u sporu. Završni akt U Završnom aktu se preporučuje da prema licima koja su de facto apatridi treba da se postupa, što je više moguće, kao i prema de jure apatridima kako bi im se omogućilo da steknu efektivno državljanstvo. Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|