Ebedi yol islam kohne indd
Yüklə 4,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Sizə qarşı həddini aşanlara siz də həmin ölçüdə həddi aşın
- İSLAM ƏXLAQI
56 Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM N t
Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I Bir nəfər Haqq dostlarından birinin yanında zalım Həccaca, et- di yi zülmə görə həqarət etmişdi. Haqq dostu ona bu nəsihəti verdi: Onu təhqir etməkdə o qədər də həddi aşma! Çünki Allah-Təala ma lına və canına qıydığı kimsələrə görə Həccaca cəza verəcəkdir. An caq məsələ bununla bitməz. Daha sonra Allah-Təala Həccacın haq qını alaraq onun heysiyyətinə toxunanlara da cəza verər”. Yəni bir bəndə zülmə düçar olar, daha sonra ona zülm edənə sö yər və pis sözlər deyərsə, zalımın günahı səviyyəsinə çıxar, hətta da ha da irəli getdiyi üçün zalımın ondan alacağı olar və bu səbəblə məz luma qisas tətbiq edilər. 13 Allah-Təala belə buyurur: “Sizə qarşı həddini aşanlara siz də həmin ölçüdə həddi aşın (cavab verin).Allahdan qorxun (qədərindən artıq əvəz çıx ma yın) və bilin ki, Allah müttəqilərlədir”. (əl-Bəqərə, 194) (Ey möminlər! İntiqam almaq məqsədilə birinə) cəza ve rə cək
cəza isə zülm etməkdir ki, bu da günahdır). Əgər (on lar dan intiqam almayıb) səbr etsəniz, bu, səbr edənlər üçün da ha xeyirlidir. (Əfv etmək, rəhm göstərmək savab qazanmağa çox gözəl vəsilə olduğu üçün, sözsüz ki, qisas almaqdan daha üs tün dür). (ən-Nəhl, 126) Yəni İslam cəza hüququnda hər şeyə ağırlığı nisbətində bir qar- şılıq verilər. Bir haqqı və hüququ yerinə yetirərkən ona intiqam və ya nifrət duyğusu qarışdıraraq həddi aşmağın bir başqa haqsızlıq ol duğu bəyan edilmişdir. İbraz bir Sariyə (r.a) rəvayət edir: Rəsulullah (s.ə.s) ilə birlikdə Xeybər qalasına enmişdik. Onun la birlikdə əshabından başqa şəxslər də var idi. Xeybərin lideri inad kar və hiyləgər bir adam idi. Allah Rəsulunun yanına gələrək: “−Ey Muhamməd! Miniklərimizi (heyvanlarımızı) kəsməyə, mey vələrimizi yeməyə, qadınlarımızı döyməyə sizin nə haqqnız var?!”− dedi. Həzrət Rəsulullah (s.ə.s) qəzəblənərək: “−Ey ibn Əvf! Atına min və belə car çək: “Xəbəriniz olsun, cənnət yal nız möminlərə halaldır, namaz qılmaq üçün yığışın!””−dedi. 13
Babanzadə Əhmət Naim, İslam Əxlaqının Əsasları, İstanbul 1963, səh. 86. 57 N o İP Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I Camaat yığışdı, Rəsulullah (s.ə.s) onlara namaz qıldırdı və son- ra da ayağa qalxıb belə səsləndi:
(Əbu
Davud, Xərac, 31-33/3050) Xeybər zəfərindən sonra Peyğəmbər (s.ə.s) Abdullah bin Rə- vahanı cizyələri toplamaq məqsədilə oraya göndərdi. Abdullah bin Rəvaha da, alınmalı olan xurma miqdarını həssaslıqla ilə he sab la- ya raq bunu onlardan topladı. Xeybər ərazisində çalışan yəhudilər Abdullah bin Rəhahanın gös tərdiyi bu həssaslığa görə narahat oldular. Hətta bəzən öz leh- lərinə bəzi şeylərə göz yumması üçün rüşvət də təklif etdilər. qa- dın larının zinət əşyalarından onun üçün müəyyən miqdar cəvahirat yığ dılar və: “− Bunlar sənindir, vergimizi azalt, təqsim edərkən bizim le hi mi- zə davran və bizə göz yum!”−dedilər. Abdullah (r.a.) bu təklifə çox qəzəbləndi və onlara: “−Ey Yəhudi camaatı! Vallahi bir çox mənfilikləriniz səbəbilə Al- lahın məxluqatı içərisində sizdən daha çox qəzəbləndiyim başqa bir varlıq yoxdur! Ancaq bu qəzəbim, məni sizə zülm etməyə təhrik edə bilməz! Sizin mənə təklif etdiyiniz rüşvətə gəlincə, o haramdır. Biz onu yeyə bilmərik!”,−dedi. Yəhudilər Abdullah bin Rəvahanı təqdir edib: “Məhz bu ədalət və doğruluq sayəsində göylər və yer, nizam için də durar”,−dedilər. (Muvatta, Müsaqat, 2) İslam düşmənlərinə qarşı olsa belə, son dərəcə həssas bir əda- lə ti əmr edən dinimiz necə də ucadır. Müsəlman, kafirə belə edilsə, et diyi zülmdən mütləq bir gün hesaba çəkiləcəyini düşünərək daima əda lətlə hərəkət etməlidir. Bu dərəcədə ali prinsiplərlə mömin könülləri yoğuran İslam əx- laqı; nə gözəl, nə mükəmməl, nə möhtəşəm və nə qədər zəruri və Mədhnamə
58 Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM N t
Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I həyati əhəmiyyətlidir!.. Xüsusilə də islamdankənar əxlaq an la yış la- rının insanları zəifliyə uğratdığı və cəmiyyəti fəsada apardığı bu axı- rzaman dövründə İslam əxlaqının qiymətini daha yaxşı anlamaq, bu- nun üçün də layiqincə bilmək və yaşamaq əvəzedilməz bir zə ru rət- dir.
İSLAM ƏXLAQI Bir çox ayeyi-kərimə və hədisi-şərifdə bəyan edildiyi kimi, İslam əx laqını, ədəb, həya, iffət, səbir, şükür, riza, mərhəmət, şəfqət, əfv edə bilmək, doğruluq, vəfa, məhəbbət, comərdlik və bunlara bənzər qəl bi məziyyətlər təşkil edir. Əziz Peyğəmbərimiz (s.ə.s) bir hədisi-şərifdə buyurmuşdur ki: “Cəbrail mənə Allah-Təalanın belə buyurduğunu dedi: “Bu din (İslam) Zatım şəxsim üçün seçib razı olduğum bir dindir. Ona ancaq comərdlik və gözəl əxlaq yaraşır. Müsəlman olaraq ya- şa dığınız müddətcə onu bu iki xislət ilə ucaldın!” (Heysəmi, VIII, 20; əl-Müttəqi, Kenz, VI, 392) Göründüyü kimi gözəl əxlaq, dini həyatda bu dərəcədə həyati bir əhəmiyyətə malikdir. Digər yandan Allah-Təalanın bizim üçün üsveyi-həsənə, yəni gö zəl bir örnək şəxsiyyət olaraq bəxş etdiyi Həzrət Peyğəmbər (s.ə.s): “Mən yer üzünə başqa bir məqsəd üçün deyil, ancaq gözəl əx- la qı tamamlamaq üçün göndərildim”, 14 buyuraraq vəzifəsinin əsas hik mətini ifadə etmiş və gözəl əxlaqın əhəmiyyətini vurğulamışdır. Hə qiqətən də Rəsulullah (s.ə.s)in bütün halları hər baxımdan ən gö- zəl örnəklər, xislətlər və gözəlliklər mənbəyidir. Belə ki, Allah-Tə ala:
(əl-Qələm, 4) buyuraraq, bu həqiqəti təsdiqləmişdir. Peyğəmbər (s.ə.s) Allah-Təalanın bəndələrində təcəlli edən bir sənət möcüzəsidir. Çünki O, ən aşağı təbəqədən ən yuxarı tə bə- qəyə qədər bütün cəmiyyətə ən gözəl örnəkdir. 1400 il əvvəldən qi yamətə qədər gələcək bütün bəşəriyyət hər cür problemini Onun pey ğəmbərlik həyatında həll edərək səadət tapa bilər. 14
Muvatta, Husnul-Xulq, 8; Əhməd, II, 381; Beyhəqi, əs-Sünənül-Kübra, X, 192. Yüklə 4,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|