576
Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM
N
t
İP
Ə
KYOLU N
ƏŞ
R
İYY
AT
I
Hz. Ömər (r.a.) dövlət başcılığına keçən kimi, müharibələr də ələ
keçirilən kişi və qadın Ərəb əsirlərinin hamısını azad etmiş di. Keç-
miş də bu kimi əsirlər, kölə və cariyə kimi istifadə edilirdi.
Həmçinin Hz. Ömər (r.a.) Misir və İraq kimi məmləkətlərdə heç
kimin əsir və kölə münasibəti görməsinə icazə verməmiş dir. Bu
xususda edilən təkidləri də diqqətə almamşdır. Bir dəfə İs lam əs-
gər ləri tərəfindən Misirdən gətirilən kölələri azad edərək, yenidən öz
məm ləkətlərinə göndərmişdir. Çünki, Hz. İsmailin anası Hz. Hə cər
ilə və Həzrət Peyğəmbərin zövcəsi Mariya (r.anhə) Misirli idilər və
bü tün müsəlmanların Misirlilər ilə iki tərəfli qohumluq əlaqəsi var idi.
Hz. Ömər nəhayət Ərəbistanda köləliyi tamamən aradan qaldır ma-
ğa müvəffəq oldu.
709
Bütün bunları nəzərə aldıqda belə demək olar ki, İslam yer
üzün də köləliyi ləğv etmək üçün bütün tədbirləri almış, hər cür ça-
rə yə əl atmış və bunu insanlıq idealı halına gətirmişdir. Köləli yin gi-
riş qapılarını mümkün qədər bağlamış, çıxış qapılarını da sonu na
qə dər açmış, kölələrin azad edilməsini hər fürsətdə təşviq etmiş və
rə vac vermişdir. Bununla yanaşı, İslam kölələr üçün də bir hüqu qi
sis tem gətirmişdir. Bu hal bəşər tarixində ilk və yeganə olması ilə ya-
na şı, köləni bir insan olaraq görüb, haqları olduğunu hər kəsə qə bul
et dirməsi və tətbiqi həyata əks etdirməsi baxımından da mühüm dür.
Be lə bir hadisə, kölə və cariyələrin bir mal sayıldığı o günün de yil,
gü nümüzün şərtlərində belə əsla gözardı edilməyəcək dərəcədə bir
əhə miyyətə sahibdir.
İslamda köləliyə aid hökmlərin mövcud olmasının bir hikməti
də bə şər övladı var olduğu müddətcə aradan qalxması qeyri müm-
kün olan və bunların təbii nəticəsi olaraq mövcud olaraq gələn hərb
əsir ləridir. İslam nizamının ən çox nəzərə çarpan vəsfi şəfqət və
mər həmət olduğu üçün, hərb əsirlərinin hür insanlar səviyyə si nə
yüksəldilməsini istəyir. Müharibədə əsir düşmüş və hər han sı bir
şəkildə öz yurduna qayıda bilməmiş olan insanlara sığına caq ve rir.
Digər bir hədəf də, bu insanları təlimləndirmək və mədəniy yət sə-
viy yələrini artırmaları üçün ən yaxşı şərtləri təmin etməkdir. Yox sa
İslamın qayəsi, bizdən fərqli olmayan zavallı insanları istis mar et-
mək deyildir.
710
709
Ramazanoğlu Mahmud Sami, Hazrəti Öməru-l-Faruq -radıyallahu anh-, İs tan-
bul, ts; səh., 158-160.
710
Prof. Dr. Muhamməd Həmidullah, İslama Giriş, səh. 115.
577
N
o
İP
Ə
KYOLU N
ƏŞ
R
İYY
AT
I
Bu acı bir həqiqətdir ki, bu gün dünyanın bir çox yerində ac-
lar, evsizlər, işsiz-gücsüzlər var və bunların bir hissəsi, keçmiş də-
ki kölə və cariyələr kimi istismar edilirlər. Elə isə bəşəriyyət kö lə li yi
ləğv etməklə etməli olduğunun ancaq kiçik bir hissəsini et miş ol du.
İslamın hədəfi bütün dünyada insana yaraşan bir azadlıq və əda-
lətin gerçəkləşməsidir. Bu səbəblə zəkatı, infaqı, comərdli yi, yar-
dımsevərliyi təkidlə təşviq edir. Belə ki, o yoxsul insanları xi las et-
mə dikcə, bütün müsəlmanlar böyük bir məsuliyyət altındadır. Di nə
inan mayanların heç olmasa, haqsız yerə axan qana, göz yaşı na,
çə kilən iztirablara görə vicdanları sızlamalıdır.
10. İslam Terroru Yox Etmək Üçün Gəlmişdir
Adında sülh və barış mənaları olan İslam, ilk gündən etiba rən
hər cür terror və anarxiyaya qarşı çıxmış və daima, istər kafir ol sun,
is tər mömin bütün insanların, heyvanların, bitkilərin və hətta can-
sız varlıqların belə haqq və hüquqlarına riayət etməyi əmr et miş dir.
“Yaradılanı sev, Yaradandan ötrü”, anlayışı ilə bütün məxluqa ta
şəf qət, mərhəmət və məhəbbətlə yanaşmağı təlim etmişdir.
Bəndələrini çox sevən və onların iki dünyada da cənnət hə ya tı
ya şamasını istəyən Allah-Təala, fərdlərin təməl haqlarına, can və
mal təhlükəsizliyinə, cəmiyyətdə rahatlıq və asayişin tə min edil-
mə sinə böyük əhəmiyyət vermiş, yer üzündə fitnə törətməyi, ət raf
mü hit və ictimai nizamı pozmağı və qulduruq etməyi fərqli üslub lar
ilə qadağan etmiş, bunun üçün bəzi dini, əxlaqi və bəzən də cə za
sank siyaları qoymuşdur. Ayeyi-kərimədə belə buyurulur:
“...Yer üzündə fitnə-fəsad törətməyə cəhd göstərmə. Hə qi-
qə tən, Allah fitnə-fəsad törədənləri sevməz!”
(əl-Qəsəs, 77)
Bu baxımdan bir müsəlman fitnə və qarışıqlığın hakim oldu ğu
mü hitlərdən uzaq olmalı, belə yerlərdə heç bir vəzifəni öhdəsi nə gö-
tür məməlidir. Rəsuli-Əkrəm belə buyurmuşdur:
“Gələcəkdə elə fitnələr olacaq ki, o vaxt oturan kimsə ayaq üs tə
ola nadan, ayaq üstə olan yeriyəndən, yeriyən, qaçandan da ha xe-
yir li olacaqdır”.
Peyğəmbərimiz (s.ə.s) bu sözünün qarşılığında Sad bin Əbi
Vəq qas:
Müamilət
578
Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM
N
t
İP
Ə
KYOLU N
ƏŞ
R
İYY
AT
I
“Ya Rəsulallah! (Müsəlman) bir adam evimə girib, öldürmək üçün
mə nə əlini uzatsa nə etməyimi tövsiyə edirsiniz?” deyə soruşduq da,
Rə sulullah (s.ə.s):
“Adəmin oğlu (Habil) kimi ol!” buyurmuşdur.
(Tirmizi, Fitən, 29/2194;
Əbu Davud, Fitən, 2)
“Yəni müsəlman zalım və ya məzlum olma vəziyyə ti qar-
şı sında qalıb, seçəcək üçüncü bir yolu qalmadıqda məz lum
ol ma ğı seçməli, qətiyyən zülm etməyə meyil göstərməməli dir.
Həz rət Peyğəmbərin işarə etdiyi hadisə Qurani-Kərimdə be lə
da nışılır:
(Ya Rəsulum!) Onlara Adəmin iki oğlunun əhvalatını ol du-
ğu kimi söylə. Onlar qurban gətirdikləri zaman birinin qur ba nı
qəbul edilmiş, digərininki isə qəbul olunmamışdı. (Qurba nı qə-
bul olunmayan Qabil qardaşı Habilə) demişdi:
“And olsun ki, səni mütləq öldürəcəyəm! (Habil ona) be lə
ca vab vermişdi:
“Allah yalnız müttəqilərdən (qurban) qəbul edər! Sən məni
öl dür məkdən ötrü mənə əl qaldırsanda, mən səni öldürmək
üçün sə nə əl qaldıran deyiləm. Mən aləmlərin Rəbbi olan Allah-
dan qor xuram. Mən istəyirəm ki, sən (məni öldürməklə) mənim
də gü nahımı öz günahınla birlikdə üstünə götürəsən və beləlik lə
də, Cəhənnəm sakinlərindən olasan. Zalımların cəzası budur!”
(əl-Maidə, 27-29)
İslama görə, müharibə vəziyyəti xaricində, kafir belə olsa, in san-
la rın malı, canı, namusu haramdır. Qurani-Kərimin gətirdiyi hök mə
gö rə, məsum bir insanın öldürülməsi bütün insanların öldürülmə si
qə dər böyük bir cinayətdir. Tək bir fərdin hüququ, bütün insanla rın
hü ququ qədər əziz və möhtərəmdir.
(əl-Maidə, 32)
Terrora Verilən Cəza
İslamın ən ağır cəzanı verdiyi cinayət, quldurluq, yol kəsmə, si-
lah lı qəsbkarlıq və yağmalama cinayətidir. İctimai nizamın, asa
yi-
şin və təhlükəsizliyin təmin edilməsi, insanların mal və canları nın,
sə yahət hürriyyətlərinin mühafizə edilməsi İslamın əsas məqsəd lə-
ri arasında yer aldığı üçün, bu cinayəti edənlərin ən ağır dünyə vi
cə zalar ilə cəzalandırılması əmr edilir və axirətdəki əzablarının da
da ha şiddətli olacağı xəbər verilir.
(əl-Maidə, 33)
Tətbiq edilən cəzanın təsirli, preventiv və yayındırıcı xarak ter-
də olması insanları cəzalandırma fikrindən daha çox cəmiyyət də-
Dostları ilə paylaş: |