ƏLİ İldirimoğlu daş yağan gün Redaktor: Nadir Məmmədli
Yüklə 10,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yaxın keçmişin real həqiqətləri
279 Daş y ağan gün danışmırdıq. Ötkəm görkəmi olan yaşlı adam yaran mış sükutu pozaraq: – Bağışlayın, hansı respublikadansınız? – maraqla soruşdu. – Azərbaycandanam, bəs siz? – suala sualla cavab verdim. – Orta Asiya tərəfdənəm, Fərqanə vilayətindən. Ancaq əslən mesxeti türklərindənəm. Müharibə vaxtı ora sürgün olunmuşuq. – Adınız?.. – Adım Rövzətdi, Rövzət Qədirov. Mən də özümü ona təqdim etdim. Və beləliklə, ta nış olduq. Rövzət sözlü adama oxşayırdı. O, bir qədər fikrə gedib ağacın dibinə çəkilərək: – Siz tərəfdən Nəcəf adlı bir nəfərlə əsgərlik etmi şik, – dedi. – Ermənistan sərhədinə yaxın olan Gölcük rayonunun Həsənli kəndindən idi. Canlara dəyən oğ lanıdı. O vaxt kəndlərini ermənilər yandırıb, dağıdıb. Həmin davada ataanası, bacıqardaşları da qırılıb. Onda bələkdəymiş, əmisi girəvəyə salıb ermənilərin əlindən qurtarıb. Yekələndən sonra da əmisinə çoban lıq eləyirmiş. Heç bir təhsili olmasa da, kitab həvəs karıydı. Öz dediyinə görə ona da yazıboxumağı bala ca bir dostu yalyamacda öyrədib. Düzü, Nəcəfdən bu sözləri eşidəndə qulaqlarıma inanmadım, məəttəl qal dım. Rövzət bunu deyəndə, o günləri xatırlayıb riqqətə gəldim. Hətta kövrələn kimi oldum. Və əlimi Rövzətin çiyninə qoyub: – Nəcəfin həmin kiçik dostu mənəm, – dedim. Hər ikimiz mütəəssir olduq. Və dərin bir maraqla soruşdum: – Onun barəsində nə bilirsiniz?! 280 Ə li İld ırı m oğ lu Rövzət təəssüflə: – Nəcəf çox alicənab, mehriban, çevik oğlanıydı, – dedi. – Yaxından dostluq edirdik. Məndən gizli heç bir sirri yoxudu. Başına gələnlərin hamısını mənə da nışırdı. Ürəyiaçıq adamıdı. Di gəl ki, adamlara tez inanırdı. Axırda da sadəlövhlüyünün ucbatından, ya xınlıq etdiyi Arsen adlı erməni komandirinin gülləsinə tuş gəldi. Düzdür, Nəcəfin qisasını yerdə qoymadım. Həmin komandiri də mən girəvəyə salıb gəbərtdim. Ancaq günah Nəcəfin özündə oldu. Nə qədər dəlil dəlalət elədim ki, bu erməni dığasının yağlı dilinə inanma, ondan uzaq ol, məni eşitmədi. Özünü güda za verdi. Rövzət bunu deyəndə baxışlarına kədərli sükut çökdü və: – Onu öz əlimlə dəfn etdim, – deyib susdu. Həmin gündən sonra hər dəfə Rövzətlə rastlaşan da doğma adamlar kimi görüşürdük. Və söz söhbətimiz ən çox mənim uşaqlıq, Rövzətin əsgərlik dostu Nəcəfin başına gələnlərdən olurdu. 282 Ə li İld ırı m oğ lu MƏŞUM ALOV VƏ GÖZ YAŞLARI Bir vaxt gəlhagəli idi yüzillik tarixi olan Şahverdi kəndinin. Bəxtəvər günlərini yaşayırdı buranın cama atı. Qubadlının Ermənistanla sərhəd zolağında yerlə şən bu kəndin zümrüd meşələri, buz bulaqları, Bərgü şad çayının sahillərinə rövnəq verən meyvə bağları dildəndilə düşmüşdü. Uzaqyaxın ellərdən axınaxın gələn insanlar kəndin qənşərindəki yalçın qayaların dibindən qaynayıb çıxan İsti suda şəfa tapırdı… Ancaq… Ancaq çox çəkmədi Şahverdinin bəxtəvər günləri. Bəlkə tale qarğıdı bu kəndə?! Yoxsa, gözə nəzərə gəldi Şahverdi?! Yaşadığımız əsrin ikinci yarı sından başlayaraq ermənilər ikibir, üçbir ayaq açdı bu kəndə. Ordanburdan azıbtəzən ermənilər bu dilbər guşədə sığınacaq tapmağa, məskən salmağa baş ladılar. Şahverdi camaatı qərib bilib, qonaq hesab etdikləri bu yurdsuzyuvasız erməniləri necə də meh ribanlıqla, canıyananlıqla qarşılayırdı. İlahi… Hamı ellikcə gələnlərə əl tuturdu. Ev bünövrəsi qoyanlara daş, qum, taxta, ağac verirdilər. Tapdıqları bir loğma halal çörəklərini erməni gəlmələri ilə yarı bölürdülər. Ermənilər də üzdə: – Ara, elə türkün başına pırlanım, bizə ki, belə yax şılığına eləyirsiz, Allah da sizə köməyiniz olsun. Ki, ölək gedək torpağın altına, türkün yaxşılığına yadı mızdan çıxmayacaq, – deyib yağlıyalvarıcı dil tökür dülər. Sən demə, ürəklərində ayrı cür: – qoy özümüzə yer eyləyək, gör sizə nə dağlar çəkərik, – düşünü rmüşlər. 283 Daş y ağan gün Ermənilər üzdə dedikləri kimi yox, qəlblərinin hökmü ilə hərəkət edib, yavaşyavaş hiss olunmadan saman altından su axıtdılar… Ayaqları yer tutan gündən Şahverdi camaatının qara günləri başlandı. Ermənilərə pay verilmiş Azərbaycan torpağında şah ver dililər gözümçıxdıya salındı. Belə yerdə deyirlər ki, yersiz gəldi, yerli qaç. Kənd müsibətlərə düçar oldu. Adamlar didərgin düşdü doğma yurdyuvalarından. Şahverdidə bircə Sevdimalının ailəsi qaldı. Başa vurduğumuz əsrin ikinci yarısından kəndin adı da dəyişdirildi, erməniləş dirildi. Şahverdi Varatan oldu. Bu da bir ağır dərd! Sağalmaz yara! Sevdimalı buna da dözdü. Tərpənmədi yerindən. – Daş düşdüyü yerdə ağır olar, – dedi. Tək tənha qaldı kəndində. Onun bu qətiyyəti, yurda bağlılığı şəstinə toxundu ordanburdan gələn erməni lərin. Ağır daş olub düşdü erməni xainlərinin başına. Bağban işləyən kirvəsi Arşavid Sevdimalını bir xəlvətə çəkib xısınxısın: – Ara, Sevdimalı kirvə! – dedi. – Sənə bir sirr deya cağam. Gərək heç kimə bilməsin. Ki, bizim bu şon dığalar bilib xəbər tutsa, başıma oyun açacaxlar. Ara, Sevdimalı kirvə, nə durmusan e!! Ara, ki getmiyəsən, sənin başını kəsəcəklər! Ara get ee! Get burdan! A kirvə, sən bizim bu murdar millətin xasiyyətinə, zatınakökünə bilmirsən?! Gərək çoxdan köçəsən! Ara gizli plan qurublar ki, evinə də od vurub yandırsınlar. Həmin gecə Sevdimalının yuxusu ərşə çəkildi. Fi krinin cığırlarında dağı arana daşıdı, aranı dağa. Yumşaq yorğanın altına sığmadı Sevdimalının dərdi. O, hövlnak yerindən qalxıb palpaltarını geyindi, eyvana çıxdı. Gecənin dərinliklərinə nisgilli nəzər saldı, kədərli ah çəkdi və özözünə: – Minillik Şah verdi, indi də Varatan… Buna da dözərdim, qıvrılıb Yüklə 10,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|