Фаиг Абдуллайев
Yüklə 6,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Фаиг Абдуллайев____________________________________
- ___________________Зянэязур асланы–Аслан бяй Султанов
- (yerli camaatın dediyi kimi, qaşqasından)
Фаиг Абдуллайев____________________________________ 16 dən özlərindən qat-qat üstün olan bir daşnak ordusu ilə vuruacağını yəqinləşdirmişdi. Təşviş içində olan hərbçilərə, yerli camaatın nümayən- dələrinə təsəlli verən Aslan bəy bildirir ki, döyüşün hərbi planını hazırlayıb, sabahkı döyüş barədə sizə əlavə məlumat verəcəyəm. Şahidlərin dediyinə görə Aslan bəy Sultanov vaxt itirmə- dən Zabux dərəsində onun üçün hazırlanan xüsusi çadıra girərək döyüş planını hazırlamağa başlayır. Bir müddətdən sonra Aslan bəy təşviş içində olan döyüşçülərə bildirir ki, sabahkı döyüşün planı hazırdır, taktika seçilib, seçilmiş taktika barədə sabah səhər hər kəsə məlumat veriləcək. ...Günəşin göy üzünə boylandığı sübh çağının sükutunu qəfildən atılan atəş səsləri pozur. Hər kəs bir anlıq yerindəcə donub qalır. Heç kəs nə baş verdiyini dərk edə bilmir. Heyrət içində olan döyüşçülər bir-birlərinə baxır, vəziyyəti aydınlaş- dırmağa çalışırlar. Bu zaman Sultan bəy öz çadırından çıxaraq sürətlə Aslan bəyin çadırına doğru gedir, çadırdan içəri girib o andaca geri dönür və çaşqınlıq içində döyüşçü- lərə: “Aslan bəy çadırında yoxdur”,- deyir... O anlarda Zabux dərəsinə toplaşan hər kəsin içindən bir fikir keçirdi, Aslan bəy çadırında yoxdursa və atəş səsləri eşidildisə o mütləq nəsə vurub. Hamı bilirdi ki, Aslan bəy sərrast atıcıdır, o gözlə görmədiyi, lakin səslə təyin etdiyi hədəfi belə asanlıqla vura bilir. ___________________Зянэязур асланы–Аслан бяй Султанов 17 Bir qədər sonra Aslan bəy geri qayıdır. Onun üzündə xoşbəxt bir təbəssüm varmış. Nə baş verdiyini isə ondan və Manukun ordusunun adamlarından başqa heç kəs bilmirdi. Azacıq vaxt keçdiukdən sonra daşnak ordusunun mövqeyi tərəfdəki qayalıqların birinin üstündən üzü dərə aşağı iri bir qaraltının yumalandığı görünür. Aslan bəy və onun ətrafına toplaşanlar həmin qaraltıya tərəf baxırlar. Qaraltı daşlara və qayalara dəyə-dəyə şappıltı ilə gəlib dərənin dibinə düşür. Bu vaxt Aslan bəy xüsusi kəşfiyyat qrupunu həmin qaraltını gətirmək üçün göndərir... Hər kəs heyrət və maraq içində o qaraltının nə olduğunu bilmək istəyirdi. Kimi bunu ayıya, kimi də iri bir heyvana bənzədirdi. Kəşfiyyat qrupu qayıtdıqda isə bütün tərəddüdlərə son qoyuldu. Səhərin ilk gün işığının parlaq şəfəqləri ilə bərabər çadırından çıxaraq döyüş mövqelərini yoxlamaq üçün ətrafda kəşfiyyat aparan Aslan bəy qarşı tərəfdən parlayan işığın əksini biganəliklə seyr edə bilməmişdi. Diqqət yetirdikdə gün işığının durbin şüşəsindən əks etdiyini yəqinləşdirmişdi. Onu tanıyanlar əminliklə deyirlər ki, Aslan bəyin xüsusi sərkərdəlik qabiliyyətindən, döyüş bacarığından, mahir atıcılığından başqa, güclü hissiyyat sahibi, fəhmli insan olması da bir həqiqət idi. Tanrının ona verdiyi fitri hərbi istedadı ilə bərabər dəqiqliklə, operativ olaraq analiz etməyi bacaran bir şəxsiyyət olub. Elə o anlarda da, qarşı mövqedən parlayaraq onun gözünü qamaşdıran işığın döyüş meydanını nəzərdən keçirmək üçün mövqelərə durbinlə nəzarət edən quldurbaşı Manukun Фаиг Абдуллайев____________________________________ 18 durbininə düşən gün işığı olduğunu qətiləşdirir və Manuk ikinci dəfə durbini qaldırıb ətrafa baxdığı zaman Aslan bəy məsafənin ağlagəlməz dərəcədə uzaqlığına baxmayaraq sərrast atəşlə Manukun alnının ortasından (yerli camaatın dediyi kimi, qaşqasından) bir-neçə güllə vurur. Kəşfiyyat qrupu Manukun cəsədini gətirdikdə isə mənzərə tam aydınlaşır... Döyüşçülər sevindiklərindən yerə-göyə sığmırlar. Koman- dirlər isə Aslan bəyi əllərinin içində tutaraq başlarının üstünə qaldırırlar. Daşnak ordusu bu itkinin şokundan çıxa bilmir. Aslan bəy bir an içində döyüşçülərə hansı istiqamətlərdən hücum edəcəyi barədə döyüş tapşırığı verir və taktikanı düzgün seçərək başsız qalan daşnak ordusunu çətinlik çəkmədən pərən-pərən salır. Aslan bəyin başçılıq etdiyi qüvvələr Zabux dərəsindəki qeyri-bərabər döyüşdə daşnak ordusunu tamailə darmadağın edirlər. Qələbənin nəticəsi olaraq Aslan bəyin ordusu çoxlu sayda hərbi qənimət – pulemyotlar, tüfənglər, patronlar və başqa hərbi ləvazimatlar əldə edir. Manuk üçün xüsusi dəridən son dərəcə keyfiyyətlə hazırlanmış tapança kaburası tapança ilə birlikdə Aslan bəyə təqdim edilir... Aslan bəyin belə bir qeyri-bərabər döyüşdə qazandığı böyük qələbənin sorağı daşnak ordusunu son dərəcə sarsıdır. Bütün ermənistan Manukun belə biabırçı ölümünə üç gün üç gecə yas saxlayır. Aslan bəy xofu da o günlərdə yaranır... ___________________Зянэязур асланы–Аслан бяй Султанов 19 **** Qələbə xəbəri tezliklə Zəngəzura, bütün Azərbaycana yayıldı və ölkənin sərhədlərini yarıb keçərək, hadisələrin gedişatından böyük narahatlıq hissi keçirən, hadisələri anbaan təqib edən qardaş Türkiyəyə və türk ordusunun komandanı Nuru Paşaya da çatmışdı. Nuru Paşa Aslan bəyin daşnak generalı Manuku durbinə düşən gün işığı vasitəsilə təyin edərək hansı məsafədən vurub öldürdüyünü eşitdikdə heyrətini gizlədə bilməmişdi. Aslan bəyin bu qəhrəmanlıqları, bölgədəki nüfuzu, hərbi bacarığı və qeyri-adi sərkərdəlik məharəti XI Qızıl ordu komandanlığına və mərkəzi bolşevik hökumətinə də yaxşı məlum idi. Elə ona görə də XI Qızıl Ordu komandanlığı və mərkəzi bolşevik hökumətinin rəhbərliyi daşnaklara qarşı mübarizədə Aslan bəy Sultanovun alternativsiz bir qüvvə olduğunu qəbul etmişdi. Mərkəz yaxşı bilirdi ki, bu dağlıq və keçilməz meşələri olan ərazilərdə düzgün kəşfiyyat taktikasının qurulması qələbəni təmin edən əsas amillərdən biridir. Belə bir kəşfiyyatı isə o yerlərə beş barmağı kimi bələd olan, daşnaklarla döyüş təcrübəsi olan, onların psixologiyasını bilən bir sərkərdə qura bilərdi. O sərkərdə isə birmənalı olaraq dövrünün yüksək ali hərbi təhsilini almış, fitri hərbi istedada malik Aslan bəy Sultanov idi. Yüklə 6,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|