9
Hanı o şən çağların,
Çiçəkli yaylaqların?
Gözləri yolda qalıb
Kəlbəcərdə dağların, -
nisgilini öz taleyində yaşadan soydaşlarımızın qaçqın-
lıq-köçkünlük ağrısına acımaqla yanaşı, mənfur yağı-
ların işğal etdikləri Azərbaycan ərazilərindən lap yaxın
zamanlarda qovulacağı inamına qanad açır.
Bu da təbiidir. Axı bu misraların müəllifi Afaq xanım
gözəl bilir ki, bədii ədəbiyytın vəzifələrindən biri də
gənc nəsli düşmənə qarşı döyüşlərə səfərbər etmək, on-
lara mübarizlik, mətinlik, cəsurluq kimi müsbət keyfiy-
yətlər aşılamaqdan ibarətdir.
Fikir verin, doğrudan da bu həsrətli duyğuları yalnız
paralanmış məmləkətin həssas şairi öz könül çırpın-
tılarına hopdura bilər:
Fikrim qalıb torpağında, daşında,
Yel olaydım dağlarının başında.
Sel gücü var gözlərimin yaşında,
Tükənməzdir ürəyimin dözümü.
Ürəyində tükənməz dözüm bəsləyən, “Doğma bir və-
tən var məndən uzaqda” deyən Afaq xanım:
Bu bahar Qarabağı
Gəzəydim oymaq-oymaq! –
arzusunun çin olacağına da daxili bir qətiyyətlə ümid
bəsləyir.
Elə başqa bir şeirindəki bu misralar da onun sönməz
inamından, sarsılmaz əqidəsindən soraq verir:
10
Dünyada hər bir kəs verir imtahan,
Qazanmaq çətindir, itirmək asan!
Solsa ümidlərin yenə döz, dayan,
Ağacın bir bəhrə verən vaxtı var!
Afaq Şıxlı sözün qədrinin bildiyi kimi vaxtın da
qədrini bilir. Ona görə də bu dünyaya gəlib bir ömürlük
qonaq qalan insanları həyatı hədər keçirməməyə, hər
anı, hər fürsəti mənalandırmağa səsləyir:
Sovruldu yelə döndü,
Durmayan selə döndü,
An idi, ilə döndü
Qədribilinməz zaman.
Şair əsrlərin, nəsillərin sınağından keçmiş sadə bir
məntiqi öz şeirlərində bir daha təsdiqləyərək vurğulayır
ki, keçmişə arxalanmayanın gələcəyi də yoxdur. Əlbət-
tə, dünyaya yenicə göz açan hər bir insan elə həyatı na-
ğıl sana-sana yaşa dolur, yaşa dolduqca od-alova düşür,
nə qədər yanıb-qarsalansa da gələcəyin nuru ilə könlünə
təsəlli, özünə təskinlik verir, üzü xoşbəxtliyə doğru yü-
rüyür:
Həyatı bir nağıl sandım,
Yaşam uçun oda yandım.
Gələcəyə arxalandım,
Ötən illər üzdü məni.
Afaq Şıxlının şeirlərinin çoxu eşq sətirli, sevgi ətirli,
məhəbbət xətirlidir. Minillərdən bəri şairlərin sənət gü-
lüstanında bol-bol görünən həsrət, hicran, ayrılıq, vəfa,
sədaqət, etibar, vüsal və s. kimi tanış hiss-həyəcanlar
onun yaradıcılığının aparıcı qolunu təşkil edir. Bu şeir-
11
lərdəki özünəməxsusluq onların səmimiliyində, təvazö-
karlığında, həyatiliyindədir. Şair yurda, bəşəriyyətə bü-
töv məhəbət bəslədiyi kimi sevgisindən də tamlıq, bü-
tövlük umur və bu umacağında da tamamilə haqlıdır.
Digər yöndən, Afaq xanımın sevgi şeirlərində təqdi-
rəlayiq, tərifəlayiq, bənzərsiz bir qadın xarakteri də özü-
nü büruzə verir. Bu məğrur obraz qız ləyaqətini, qadın
mənliyini hər şeydən uca tutur və elə buna görə də
oxucunun rəğbətini qazanır:
Deyirlər, ürəyə hökm etmək olmaz,
Mənsə qəlbimə də hökm edərəm, bil!
Neçə yerə bölüb sədəqə kimi
Payladığin sevgi gərəyim deyil.
Afaq xanımın yaradıcılığında misilsiz xalq çeşmə-
sindən, rəngarəng aşıq sənətindən, əvəzsiz yazılı ədəbiy-
yatdan gələn motivlərin boy göstərməsi də təbiidir.
Zəngin Azərbaycan ədəbiyyatının təsir dairəsi o qədər
möhtəşəm, o qədər güclüdür ki, onu özünün iç dünya-
sından keçirib yeni söz demək üçün şeir-sənət mey-
danına girməyə cəsarət edən şairi bax elə bu dönməz-
liyinə görə ürəkdən alqışlamaq olar. Əsrlərdən bəri ulu
ozanlarımızın, dədə aşıqlarımızın dilindən düşməyən
qoşma-gəraylı biçimli şeirlərlə yaxından səsləşən bu
bəndə fikir verin:
Xoş arzular oldu yalan,
Satammıram, yox dərd alan.
Səni məndən ayrı salan
Yanası dilim deyilmi?!
Tanışdır, təravətlidir, təzətərdir!.. Çünki Afaq Şıxlı
bu bəlli hiss-həyəcanları, bu tanış kəlmələri özününkü-
12
ləşdirməyi, öz könül duyğularına hopdurmağı bacarıb.
Ona görə də Afaq xanımın bu sayaq şeirlərini oxuyanda
adamın yaddaşında qədim bir saz havası çalınır, ürəyə
yatan bir nəğmə oxunur. Məncə, bu da şairin uğurudur!..
Afaq xanım sadə olduğu qədər də təvazökar şairdir.
O, yazdıqları ilə öyünmür, əksinə, ən gözəl şeirlərini
hələ innən belə yazacağı inamı ilə könül çırpıntılarını ağ
vərəqlərə pıçıldayır. Şair kağıza köçürdüyü hər misra-
nın, hər bəndin arxasında insan taleyinin, şair ömrünün,
vətəndaş həyatının dayandığını yaxşı anlayır, onları sə-
daqətli dostlara əmanət kimi mənalandırır:
Keçən günlərimə bəraətimdir,
Hər zaman qürurum, səadətimdir,
Mənim dostlarıma əmanətimdir -
Qələmim, kağızım və seirlərim.
...Dağ çayları zümzüməli bulaqların göz yaşından
yaranır. Zirvələrə, yamaclara, düzənlərə, dərələrə nəğmə
qoşa-qoşa üzü dənizə doğru şütüyür. Zaman-zaman do-
lanbac dağ yollarında yalçın qayalara da çırpılır, sərt
daşlara da!.. Amma öz məcrasını dəyişmir!.. Çünki onu
gözləyən var. Elə Afaq Şıxlının dağ çaylarına bənzəyən,
bəzən sakit, bəzən təlatümlü şeirləri kimi... Şairənin özü
demişkən:
Bir dağ çayı ömür yolum...
Knyaz ASLAN,
“Qızıl Qələm” mükafatı laureatı, şair-
publisist
Dostları ilə paylaş: | 
