Gəncə 2016 Elmi redaktor: Rəyçilər: I e. d prof. Cavadov N.Ə
Yüklə 2,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İcra hakimiyyəti orqanlarının sistemi
- §3.1. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti və Nazirlər Kabinetinin icra hakimiyyəti sahəsindəki səlahiyyətləri
icra hakimiyyəti orqanlarının inzibati hüquq qabiliyyəti və fəaliyyət qabiliyyəti eyni vaxtda, yəni onların yaranması və səlahiyyətlərinin müə>'yən edilməsi ilə yaranır, onların ləğv edilməsi ilə xitam olunur. İcra hakimiyyəti orqanlarının səlahiyyəti (onların vəzifələri, funksiyaları, hüquqları, fəaliyyətinin forma və metodları) müvafiq qanunlarda, əsasnamələrdə və
digər normativ-hüquqi aktlarda öz əksini tapır və möhkəmləndirir. İcra hakimiyyəti orqanlarının inzibati-hüquqi statusunun xüsusiyyətləri aşağıdakılardır; -
ilə xarakterizə olunur; -
normativ-hüquqi aktlar qəbul etmək hüququna malik olmaları ilə xarakterizə edilir; -
hesabat verməsi və onların nəzarətində olması; -
öz səlahiyyətləri çərçivəsində icra
hakimiyyəti orqanlarının operativ müstəqilliyi ilə. İcra hakimiyyəti orqanlarını bir sıra əlamətlərinə görə təsnifləşdirmək olar: Fəaliyyətin ərazi hüdudlarına görə :(Respublikanın ərazisi, Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisi); Təsis olunmuş qaydasına görə (seçkili, wxan icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən təsis olunurlar); Səlahiyyətlərin xarakterinə və həcminə görə (ümumi səlahiyyətli, sahəvi səlahiyyətli və xüsusi səlahiyyətli ); Səlahiyyətlərinə aid məsələlərin həlli üsullarına görə (kollegial və təkbaşcılıq); - 32 - - maliyyələşdirmə mənbələrinə görə (dövlət büdcəli təsərrüfat hesablı ) ərazi fəaliyyətli (məs. şəhər, rayon, icra hakimİ 3
İcra hakimiyyəti orqanlarının sistemi: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti; Azərbaycan Respublikasının Nazirlər kabineti; Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra aparatı; Nazirliklər, Dövlət komitələri (Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi); Respublika Xidmətləri (Azərbaycan Respublikası hərbi əks kəşfiyyat xidməti və sair,); Nəzarət orqanları (Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Dövlət Sığorta Nəzarəti); Səhmdar Cəmi}^ətlər (Azərenerji, Azərqaz və sairə); Müvafiq ərazi dövlət orqanları.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 100-cü maddəsinə əsasən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti vəzifəsinə yaşı 35-dən aşağı olmayan, 10 ildən çox daimi olaraq Azərbaycan Respublikasının ərazisində yaşayan, seçkilərdə iştirak etmək hüququna malik olan, o cümlədən ağır cinayətlərə görə məhkum olunmayan, başqa dövlətlər qarşısında öhdəliyi olmayan, ali təhsili olan və iki vətəndaşlığı olmayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı seçilə bilər. 33 - Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 101-ci
maddəsinə əsasən Azərbaycan Respublikası Prezidenti 5 il müddətinə ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında sərbəst, şəxsi və gizli səsvermə yolu ilə seçilir. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 101- ci maddəsinin 5-ci bəndinə əsasən eyni şəxs bu vəzifədə iki dəfədən artıq qala bilməz . Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin statusu Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə müəyyən edilmişdir. Prezident dövlət başçısı kimi dövlət hakimiyyətini həyata keçirir. Dövlətin ali vəzifəli şəxsi kimi böyük səlahiyyətlərə malikdir. O, dövlətin daxili və xarici siyasətini müəyyən edir, danışıqlar aparır və Azərbaycan Respublikasının adından beynəlxalq müqavilələr imzalayır, ratifikasiya edildikdən sonra qüvvəyə minir. Onun Azərbaycan Respublikasında xarici
dövlətlərin diplomatik nümayəndələrinin etimadnamələrini və geri çağırma sənədlərini qəbul etmək hüquqları var. Prezident hər üç hakimiyyətin qanunverici, icra və məhkəmə hakimiyyətinin ali və idarəetmə orqanlarının qarşılıqlı əlaqəsini təmin etməyə borcludur. Prezident Azərbaycan Respublikasının vahidliyini, suverenliyini və bütövlüyünü təcəssüm etdirir və vətəndaş sülhü, milli əminamanhğı, demokratik rejimi təmin etməyə borcludur və vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının təminatçısı olmalıdır. Respublikanın ali vəzifəli şəxsi kimi Prezident Azərbaycan Respublikasının xalqına müraciət edir, xüsusi rütbələr, fəxri rütbələr verir, qanuna uyğun olaraq vətən 34 - daşlıq məsələlərini, siyasi sığınacaq vermə məsələlərini həll edir. Azərbaycan Respublikası məhkəmələri tərəfindən məhkum olunmuş vətəndaşları əfv etmək hüququna malikdir. Prezident Azərbaycan Respublikasında icra
hakimiyyətinin vahid sistemini: Nazirlər Kabinetini, icra hakimiyyəti orqanlarını, təşkil edir. Bütün idarəçilik iyerarxiyasının və bütün icra hakimiyyəti sisteminin başçısı kimi Prezident böyük səlahiyyətlərə malikdir. O, Nazirlər Kabinetinin fəaliyyətinə rəhbərlik edir və hökumət tərəfindən öz səlahiyyətlərini səmərəli həyata keçirməsi üçün tədbir görür. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin razılığı ilə hökumət başçısım təyin etmək hüququna malikdir, nazirliklərin, komitələrin və Azərbaycan Respublikasının digər mərkəzi idarələrinin rəhbərlərini işə təyin və işdən azad edir. İcra
hakimiyyətinin başçısı
kimi ictimai
təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün tədbir görür. O, Azərbaycan Respublikasının Təhlükəsizlik Şurasına başçılıq edir, qanunla müəyyən edilmiş qaydada fövqəladə vəziyyət elan edir. Prezident Respublikanın bütün ərazisində icrası məcburi olan fərman və sərəncam vermək və onların icrasını yoxlamaq hüququna malikdir. Fərmanlar həm hüquqi tətbiqedici, həm də normativ xarakterli ola bilər. Vəziyyətdən asılı olaraq fərmanlar adi və fövqəladə olur. Səlahiyyətlərini həyata keçirmə .xarakterinə və qəbuledilmə prosedurasına görə müstəqildir. Təşkilati cəhətdən Prezident heç kəsə tabe deyil, o, digər dövlət orqanlarından yüksək dərəcəli müstəqilliyə malikdir. -35 Yüklə 2,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|