Gəncə Bölməsi
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Akif Bayramov
- Fridrix Bodenştedtin Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələri
Akif Bayramov 58 Axmaqların adətidir O dünyanı tərif etmək Gül camallı torpaq kimi Bir cananı seyr etməmək. Bədbəxtlikdir, inanın mənə Kor-koranə ömür sürmək. Şeytanların arzusudur Xoşbəxt olmaq o dünyada. Çünki yoxdur onun haqqı Yaşamağa bu dünyada. Gözəllik yad, sevda ona biganədir, İnsanlıqda payı olmaz, divanədir. Allah deyə bayquş kimi haray salar, Mənası yox bir kəlamdan ilham alar. Gözəllik qarşısında diz çökərək, Nəğmə deyib oxuyuram, Bu dünyaya səcdə edib, Şair kimi yaşayıram. Mirzə Şəfi fikrinə bir az ara vermək istəyəndə, mən ona müraciət etdim: Fridrix Bodenştedtin Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələri 59 - Mirzə Şəfi, sənin nəğmələrin bizi valeh etdi. Bilirəm ki, bu nəğmələr hamının xoşuna gələcəkdir. Ancaq sənə irad tuta bilərlər ki, niyə eyni məsələlərdən, yəni güldən, bülbüldən, şərabdan, gözəllikdən başqa ayrı şeirlərdən oxumursan? Mirzə Şəfi aramla başını silkələyib, mehribanca gülümsündü. O, bir an düşündükdən sonra sualıma şeirlə cavab verdi: Həmişə eyni şeydən oxuyuram deyə nəğmələrim sizə xoş gəlmir? Ona görəmi xoş gəlmir, mən qızılgüldən, bülbüldən, şərabdan, bahardan, məhəbbətdən oxuyuram? Hansı yaxşıdır: nəğməkarın yolu azdıran işıltını, qaranlıqda yanan lampa işığını vəsf etməsimi, yoxsa əbədi günəş şəfəqlərini tərif etməsimi? Günəş şəfəqlərini saçan kimi, mən də öz hisslərimi (şəfəqlərimi) ən yaxşı nəğmələrimdə saçıram. Çünki mən çirkinlikdən yox, həmişə ancaq gözəllikdən oxuyuram. Qoy başqaları məscidlərdəki çəkişmələri və əsilzadələrin təmtərağını tərif etsinlər. Mənim nəğmələrim isə həmişə qızılgülü, şərabı və məhəbbəti vəsf etməlidir. Akif Bayramov 60 Ey Mirzə Şəfi, başqaları sənin nəğmələrin kimi ətirli nəğmələr oxuya bilməz! Mirzə Şəfidən dərs aldığım günlərdə tanış olduğum adamlar içərisində biliyinə və tutduğu vəzifəsinə görə ən görkəmlisi Bakı xanlarının nəslindən olan Abbasqulu xan idi. O, dərin, hərtərəfli biliyi, bacarığı, yüksək mədəniyyəti ilə fərqlənirdi. Abbasqulu xan rus ölkəsinə böyük məhəbbət bəsləyən şəxslərdəndi. Moskvada, Peterburqda olmuş, rus dilini mükəmməl öyrənmişdi. Onun bədii cəhətdən qüvvətli şeirləri, elmi əsərləri, xüsusən “Dağıstanın tarixi” əsəri bu ölkədə yaşayan xalqların böyük məhəbbətini qazanmış, müəllifinin adını Bakının nüfuzlu adamları yanında şöhrətləndirmişdi. Yazdığı əsərlər bədii və elmi cəhətdən kamil olduğuna görə tənqid üzü görməmişdir. Onun hərəkətlərində iki şey özünü daha qabarıq büruzə verirdi: bilik və sadəlik. O, görüb-dərk etmədiyi şey haqqında tələsik fikir söyləməzdi, ətrafındakı adamlarla da elə hərəkət edərdi ki, heç kəs ondan inciməzdi. Bir gün Abbasqulu xan “Divani-hikmət” dərsində bizi öz hikmətləri ilə tanış etdikdə, Mirzə Şəfi onun haqqında tərifli sözlər deyib, onun böyük alim olduğunu qeyd etdi. Bu tərif hər ikisində Fridrix Bodenştedtin Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələri 61 böyük ruh yüksəkliyi oyatdı. Onların arasında başlayan geniş, qızğın, həm də səmimi mübahisələr hər ikisini xoşhal elədi. Onlar Qurandan, Sədidən, Hafizdən, Füzulidən şeirlər oxuyaraq, bunların yer üzündəki bütün hikmətlərin timsalı olduğunu söylədilər. Onların arasında mübahisələr sürətlə getdiyindən, ondan rabitəli bir şey yaza bilmədiyimə çox təəssüflənirəm. Mən bu görüşümüzdən yadigar saxlamaq üçün, Abbasqulu xana yaxınlaşıb, bir şeir yazmağını xahiş etdim. O, xahişimi qəbul edib, ertəsi günü mənə bir şeir verdi. Bu, “Fatma tar çalır” şeiri idi: Əlində titrər o nazik tellər, Sonsuz həyəcanla titrədi qəlbim. O inci, o şirin, dadlı nəğmələr, Fələyə qaldırdı ruhumu mənim. Eşqim yüksəldi Fərəhlə bir an, Şövqə gəldi can. Qoy açsın qanad, Sənin xəyalın. Bir an da olsa qoy gülsün üzün, Məst etsin qəlbimi gözəl gözün. Hamıdan xoşbəxtəm bu dünyada mən, Akif Bayramov 62 Səninlə bağlıdır bəxtiyarlığım. Əqlim də sən oldun, düşümcəm də sən, Sənsiz nəyə lazım mənim varlığım? Hüsnünün nurunu gördükcə bu dəm, Könül qaldı mat, alovlu həmdəm. Sanasan dövrəmdə rəqs etdi aləm, Bütün kainat bir nəğmə oldu. Füsunlu ahənglə qəlbimə doldu. Mən səni araram, ey əziz nigar, Qoyma ki, arzum qəlbimdə qalsın, Təbiət məst olub, bizə oldu yar, Çalışır tez bizi ağuşa alsın. Onun şaqraq səsi vardır, Ürəyim səninlə Nə bəxtiyardır. Mirzə Şəfi şeirin gözəlliyini tərifləyib, bu əsərin müəllifinə yüksək şərəf və şöhrət qazandıracağını söylədi. Abbasqulu xanın vacib işi olduğundan, getməyə tələsirdi. O, ayağa qalxıb gedəndə “Fars dilinin qrammatikası” kitabını da mənə hədiyyə verəcəyini vəd etdi. Abbasqulu xan Tiflisdə bir neçə həftə ərzində “Dağıstanın tarixi” əsərini rus dilinə çevirmək fikrində idi. Bu əsər 1846-cı ildə çap olunmuşdu, orda Xəzər dənizi Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|