Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının

207
32.  Maliyyə xərcləri 
Qeyd
2010
2009
Faiz xərcləri  
122,734
117,460
Aktivlərin ləğv olunması üzrə öhdəliklər üçün ehtiyatlar:  
diskontlaşdırılmış dəyərə düzəliş   
22
14,252
6,865
Ətraf mühit ilə bağlı öhdəliklər üçün ehtiyatlar:  
diskontlaşdırılmış dəyərə düzəliş   
23
34,990
    35,754
Əmək qabiliyyətinin itirilməsi ilə bağlı ödənişlər üçün ehtiyatlar: 
diskontlaşdırılmış dəyərə düzəliş 
23
3,215
3,960
Borc öhdəlikləri üzrə kapitallaşdırılmış xərclər çıxılmaqla 
             -
(828)
Konsolidasiya edilmiş ümumi gəlir haqqında hesabatda 
uçota alınmış cəmi maliyyə xərcləri 
175,191 163,211
33.  Mənfəət vergisi 
Mənfəət vergisi üzrə xərclər aşağıdakılardan ibarətdir: 
2010
2009
Cari vergi xərcləri 
301,758 
361,123
Təxirə salınmış vergi xərci 
280,506 
114,642
İl üzrə mənfəət vergisi xərci 
582,264 
475,765
Gözlənilən və faktiki vergi xərclərinin tutuşdurulması aşağıda göstərilir:
2010
2009
Vergidən əvvəl mənfəət 
1,238,004
1,369,343
Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş 20 faiz vergi dərəcəsinə əsasən 
hesablanmış mənfəət vergisi (2009: 22 faiz) 
247,601
301,255
Müəyyən törəmə müəssisələr üzrə müxtəlif vergi dərəcələrinin 
effekti (25 faiz) 
18,931
7,104
Vergiyə cəlb edilən dividend gəlirləri (10 faiz) 
(12,173)
-
Vergi məqsədləri üçün çıxılmayan xərclər və ya vergidən azad 
edilməyən gəlirlərin vergi effekti: 
- Vergidən azad edilən gəlirlər 
(71,714)
(79,008)
- Gəlirdən çıxılmayan xərclər 
325,555
199,440
Keçmiş illərin zərərləri üzrə tanınmamış təxirə salınmış vergi aktivi
(18,713)
-
Tanınmamış vergi aktivləri üzrə ehtiyat ayırmaları 
88,654
13,238
Əvvəlki illərin cari vergisi üzrə düzəlişlər 
3,097
(1,518)
Mənfəət vergisi dərəcəsindəki dəyişikliyin təsiri (20 faiz) 
-
41,514
Sair 
1,026
(6,260)
İl üzrə mənfəət vergisi xərci 
582,264
475,765

---

208
Gəlirdən çıxılmayan xərclər, həmçinin gələcəkdə vergiyə cəlb olunan mənfəətdən 
çıxılmayacaq  vaxtı  keçmiş  debitor  borcları  üzrə  ehtiyat  da  daxil  olmaqla,  əsasən 
gəlirdən  çıxılmayan  əməliyyatlar  üzrə  xərclərdən,  o  cümlədən  sosial  yönümlü  və 
işçilər üzrə xərclərdən ibarətdir. Tanınmamış təxirə salınmış vergi aktivləri üzrə ehti-
yat ayırmaları əsasən Qrupun törəmə müəssisələrinin yığılmış vergi zərərlərini əks 
etdirir və bu vergi zərərlərinin istifadəsi gözlənilmir.
31  dekabr  2010-cu  və  2009-cu  il  tarixlərində  tanınmamış  təxirə  salınmış  vergi 
aktivlərinin məbləği 163,187 AZN və 74,533 AZN təşkil etmişdir. 
Azərbaycan  Respublikasının  Vergi  Məcəlləsinə  edilmiş  dəyişikliklərə  əsasən,  1 
yanvar 2010-cu il tarixindən etibarən Azərbaycan Respublikasında mənfəət vergisi 
dərəcəsi 22 faizdən 20 faizə azaldılmışdır.
BMHS  və  müvafiq  vergi  qanunvericiliyi  arasındakı  fərqlər  nəticəsində  maliyyə 
məlumatlarının hazırlanması və mənfəət vergisinin hesablanması məqsədilə aktiv 
və öhdəliklərin balans dəyəri arasında müvəqqəti fərqlər əmələ gəlir. Bu müvəqqəti 
fərqlər üzrə hərəkətlərin vergi effekti aşağıda göstərilir:
1 yanvar  
2010-cu il
Mənfəət 
/ (zərər) 
tanınmışdır 
Çevirmə 
fərqi  
31 dekabr 
2010-cu il
Vergi bazasını azaldan/(artıran) 
müvəqqəti fərqlərin vergi 
effekti   
Hesablanmış gəlirlər 
8,250
(7,301)
-
949
Keçmiş illərin zərərləri
-
129,686
-
129,686
Debitor borclarının dəyərsizləşməsi 
üzrə ehtiyat 
430,253
(377,901)
-
52,352
Mal-material ehtiyatları 
14,303
2,861 
(3)
17,161
Əsas vəsaitlər
130,890
14,649
128
145,667
Öhdəliklər və məsrəflər üzrə 
81,104
(43,623)
692
38,173
Kreditor borcları 
-
4,229
-
4,229
Sair 
(19,177)
38,223 
1,709
20,755 
Təxirə salınmış vergi aktivi 
645,623
(239,177)
2,526
408,972

---

209
1 yanvar  
2010-cu il
Mənfəət 
/ (zərər) 
tanınmışdır
Çevirmə 
fərqi 
31 dekabr 
2010-cu il
Vergi bazasını azaldan/(artıran) 
müvəqqəti fərqlərin vergi effekti 
Hesablanmış öhdəliklər 
(2,648)
9,490
 (32)
 6,810
Əlaqəli və birgə müəssisələrə 
investisiya qoyuluşları 
-
(47,186)
-
(47,186)
Debitor borclarının dəyərsizləşməsi 
üzrə ehtiyat 
(74,821)
56,271
 117
 (18,433)
Mal-material ehtiyatları 
14,702
(15,152)
-
 (450)
Əsas vəsaitlər 
(469,250)
(38,425)
9,708
 (497,967)
Öhdəliklər və məsrəflər üzrə ehtiyatlar 
30,979
(24,653)
(52) 
6,274 
Keçmiş illərin zərərləri 
23,022
(13,233)
 (283)
9,506 
Əmək müqaviləsinə xitam verilməsi 
üzrə ödənişlər 
8,449
295
 (290)
8,454 
Sair 
(8,460)
31,264
1,048
23,852 
Təxirə salınmış vergi öhdəliyi 
(478,027)
(41,329)
10,216
(509,140)
BMHS  və  müvafiq  vergi  qanunvericiliyi  arasındakı  fərqlər  nəticəsində  maliyyə 
məlumatlarının hazırlanması və mənfəət vergisinin hesablanması məqsədilə aktiv 
və  öhdəliklərin  balans  dəyəri  arasında  müvəqqəti  fərqlər  yaranır.  Bu  müvəqqəti 
fərqlər üzrə hərəkətlərin vergi effekti aşağıda göstərilir:
1 
yanvar 
2009-
cu il 
Müəssisələrin 
birləşməsi 
nəticəsində 
əldə edilmiş 
Mənfəət 
/ (zərər) 
tanınmışdır
31 dekabr 
2009-cu il 
Vergi bazasını azaldan/(artıran) 
müvəqqəti fərqlərin vergi 
effekti   
Hesablanmış gəlir 
46,095
-
(37,845)
8,250
Debitor borclarının dəyərsizləşməsi 
üzrə ehtiyat 
441,019
99,816
(110,582)
430,253
Mal-material ehtiyatları 
11,652
1,504
1,147
14,303  
Əsas vəsaitlər 
53,472
(33,047)
110,465
130,890
Öhdəliklər və məsrəflər üzrə 
106,602
18,025
(43,523)
81,104  
Sair 
52
13,094
(32,323) 
(19,177)
Təxirə salınmış vergi aktivi 
99,392
(112,661)
645,623

---