I cild görsən bir milləti mala meyilli
Yüklə 1,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Döş südündən kəsiləndən süd dişi tökülənədək tərbiyə
- “Uşaq ları nızı üç sevgi ilə tərbiyə edin: 1) Quran sevgisi; 2) Peyğəm bər sevgisi; 3) Əhlibeyt sevgisi”
- “Uşaqlıqda öyrən mək daş üzərində, yaşlı çağında öyrənmək isə su üzərində yazmaq kimidir”
- . “Anaatanın tərbiyə edə bilmədiyi bir övladı zaman tərbiyə edər. Zamanın tərbiyə edə bilmədiyi bir övladı isə cəhənnəm atəşi tərbiyə edər”
- “ Bir yerdə fəna və qeyrimünasib bir şey gördüyünüz zaman onu əlinizlə düzəldin, alınmazsa, dili
64 Valideynlərin, xüsusən də anaların ibadət əhli, əməli- saleh olması övladın ilkin tərbiyəsində ən ciddi amildir. Ana ilk və əvəzolunmaz tərbiyəçidir. Ümumiyyətlə, böyük- lərimizin tərcümeyi-halına baxarkən analarının Rəbbini tanıyan, təqvalı, salehə qadınlardan olduğunu, bir çoxu nun da ərlərini erkən itirib çocuqlarını təkbaşına böyütdüyünü görməkdəyik. Görünür, seçilmişlər üçün ilk etibarlı məs kən məhz möminə və salehə qadınların bətni və qucağıdır. Bu məsul və müqəddəs vəzifə qeyri qadınlara etibar edilməz. İbrət Xoca Sadəddin əfəndinin qardaşları da özü kimi alim idilər. Anasından: “Sənin uşaqların bu şərəfə nə ilə qo- vuşdu?” – deyə sordular. Bu cavabı verdi: “Heç birini dəstə- mazsız əmizdirmədim. Hamısının əqiq qurbanını kəsdir dim. Ayrıca, hər cümə günü hər birinin adına bir qoç kəsdirib kasıblara payladım”. İslam haqq tərbiyə, İslam haqq ədəb, Dindən ibtidai, həm ali məktəb. Kiçik də, böyük də şagirddi burda, Hər kəsdən əxlaqdı, elmdi tələb. Döş südündən kəsiləndən süd dişi tökülənədək tərbiyə Uşaq yeriməyə, danışmağa, dinləməyə, necə deyərlər, qanmağa və qandırmağa başlayınca, yaşı üstünə yaş gəl- dikcə islami sevgiləri astalıq və ustalıqla ona aşılamaq vali- deynin əsas və təxirəsalınmaz vəzifəsinə çevrilir. “Uşaq ları nızı üç sevgi ilə tərbiyə edin: 1) Quran sevgisi; 2) Peyğəm bər sevgisi; 3) Əhlibeyt sevgisi” (hədis). Uşaqları aşiq edin, Məhəbbətsiz nə tərbiyə! Peyğəmbərə layiq edin, Muhəmmədsiz nə tərbiyə! 65 Çocuq məsum, nəbadə döy! Nə açıqlan ona, nə söy Demirəm ki, daima öy, Məzəmmətsiz nə tərbiyə! Ata olan nazik olsun, Kiçik ilə kiçik olsun. Minmək umsa, minik olsun, Məşəqqətsiz nə tərbiyə! Bu sevgilər dini bilgilərsiz olmur. O bilgilər də həmin sevgilərsiz əmələ gəlməz. Öyrətmək bilməyi tələb edir. Ana-ata dürüst bilgilərə, az da olsa, sahibdirsə, nə gözəl. Sahib deyilsə, bilənlərin köməyindən faydalanmaq gərək- dir. “Hələ kiçikdir, böyüyəndə öyrənər” prinsipi, ən azı, iki səbəbə görə təhlükəlidir: əvvəla, kiçiyin beyni və qəlbi ağ səhifədir, nə desən həkk olunacaq. “Uşaqlıqda öyrən mək daş üzərində, yaşlı çağında öyrənmək isə su üzərində yazmaq kimidir” (hədis). Uşaq qəlbi ağ səhifə, Qələm olsun, yazı olsun. Haqq yazmaqdı baş vəzifə; Yazandan Haqq razı olsun. İkincisi, uşaq böyüyüb vaxtının azını evdə, çoxunu ev- dən kənarda keçirməyə başladıqda çöl içəridən şirin gələr, küçədəkilərə uyub, evdəkilərə qulaq asmaz. Çox zaman məhz belə də olur. “Anaatanın tərbiyə edə bilmədiyi bir övladı zaman tərbiyə edər. Zamanın tərbiyə edə bilmədiyi bir övladı isə cəhənnəm atəşi tərbiyə edər” (hədis). Cəhən nə- min tərbiyəsi aydındır, orada tərbiyəsizlik keçməz. Zama- nın tərbiyəsi isə başın daşdan-daşa dəyməsi ilə olur. Deməli, ən gözəli valideyn tərbiyəsidir. Vaxtında və düzgün veri lən 66 valideyn tərbiyəsi dünyanın daşından, Axirətin atəşindən qoruyan qalxandır. Əvvəli yaz, sonranı yaz, İnkir-minkir soranı yaz. Demirəm tam Quranı yaz, “Fatihə” ən azı olsun. Yazılası elm Dindi, Bu gün hər söz sabah mindi. Kim siləcək yazsan indi, Zaman hakim, qazı olsun. İbrət Rəsulullah (salləllahu aleyhi və səlləm) zəkat olaraq gəti- rilmiş xurmaları bölüşdürürdü. Həzrət Həsən (aleyhissəlam) də orada oynayırdı. Xurmalardan birini götürüb ağzına qoydu. Rəsulullah (salləllahu aleyhi və səlləm) bunu gördü. Dərhal əlini uzadaraq xurmanı onun ağzından çıxardı və ona buyurdu: “Əhli-beytə zəkat malın haram olduğunu bilmirsənmi?” Halal yesə övrətlə ər, Övlada bu öyüd yetər. Alın təri, göz yaşı tök, Odlar sönər, bağlar bitər. İbrət alan üçün bu hədisdə ən azı 4 ibrətamiz dərs vardır: 1) İmam Həsənin (aleyhissəlam) təvəllüdünün hicrətin 3-cü, Allah Rəsulunun (salləllahu aleyhi və səlləm) vəfatının isə 10-cu ilində baş verdiyini nəzərə alsaq, hədis ortaya çıx- dığı zaman İmamın yaşının yeddidən çox olmadığını söy- ləyə bilərik. Deməli, yaşın azlığı övlad tərbiyəsini əngəl lə- mir, əksinə, stimullaşdırır. 67 Tərbiyə hər yanda, hər çağda gözəl, Zamana baxmaz o, məkana baxmaz. Tərbiyə toxumda, həm tağda gözəl, Əkən zəlzələyə, təkana baxmaz. 2) Bu tərbiyəvi hadisənin ictimai yerdə baş verməsi, haramın qarşısının alınmasında zaman kimi məkan amili- nin də önəm daşımadığını göstərməkdədir. Yəni haram hər yerdə və hər vaxt əngəllənməlidir. 3) Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) sevimli nəvə- sinə sadəcə: “Xurmanı ağzından çıxar, zəkat bizə haram- dır” söyləməklə də kifayətlənə bilərdi. Təbii ki, nəvəsi də itaətdə bulunacaqdı. Ancaq Rəsulullah (salləllahu aleyhi və səlləm) başqa cür davrandı. Öncə əliylə haramı dəf edib sonra diliylə vacib olanı çatdırdı. Zatən bu cür davranış fənalıqlara münasibətlə bağlı buyurduğu digər bir hədisə tam uyğundur: “ Bir yerdə fəna və qeyrimünasib bir şey gördüyünüz zaman onu əlinizlə düzəldin, alınmazsa, dili nizlə islah edin, o da mümkün olmazsa, qəlbinizlə pislə yin ki, bu, imanın ən zəif dərəcəsidir”. Deməli, mömin şahidi olduğu haramlara heç bir halda biganə qalmamalıdır. Öyüd nəbilərdən qalma sənətdi, Xeyirdən qalana şər müsəllətdi. Sonu tərbiyənin sonsuz cənnətdi, Gülüstan istəyən tikana baxmaz. 4) Haram qida məsələsində, çarəsiz durumlar istisna olmaqla, heç bir güzəşt yoxdur. Uşaq yalnız halal olanı yeməlidir. Günahdan qorxanlar nə gözəl qorxaq! Ondan qorxmayanlar nə cəsur axmaq! İslam haqq nəsihət, iman düz əxlaq, Axmaqlar ədəbə, ərkana baxmaz. Yüklə 1,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|