İlham Mazanlı
Yüklə 3,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
- İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 48
Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə, fəaliyyətdə olan digər kütləvi informasiya vasitələrinə azsaylı xalqların və etnik qrupların ədəbiyyatını, folklorunu, əmək və həyatını işıqlandıran publikasiyaların dərc edilməsi, teleradio-proqramların təşkil edilməsi, habelə ləzgi, talış və kürd dillərində “Respublika yenilikləri”, həmçinin yerli radio qovşaqları ilə azsaylı xalqların
dillərində gündəlik verilişlərin getməsinin təmin edilməsi və s. barədə tövsiyələr və tapşırıqlar verilir. Bu Fərmanın müddəaları Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 iyul 2005-ci il tarixli 260 nömrəli Fərmanı
18 ilə müəyyən əlavə və dəyişikliklər edildikdən sonra daha fəal şəkildə həyata keçirilməyə başlanmışdır. Xüsusilə də son on ildə ölkə ərazisində yaşayan bütün azsaylı xalqların və etnik qrupların sosial-siyasi, iqtisadi, mənəvi sahələrdə fəaliyyətləri və inkişafı üçün bütün lazımi tədbirlər həyata keçirilir. Respublikada milli inkişaf siyasətinin əsasını təşkil edən “Azərbaycanın varı, dövləti təkcə onun pambığı, yeraltı, yerüstü sərvətləri deyil, onun ərazisində yaşayan xalqlardır” prinsipi davamlı şəkildə
uğurla davam etdirilir. 19
18 “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin bəzi fərmanlarında və sərəncamlarında dəyişikliklər edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (18 iyul 2005-ci il, № 260) // Azərbaycan. - 2005.-24 iyul. - N169. - s.2. - [AZ-Q] 19 Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqların adət və ənənələrinin təbliğində kitabxanaların rolu: metodik vəsait. M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası.- Bakı, 2012. səh.3-4. İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 49
Dövlət Statistika Komitəsinin 2014-cü il mart ayının 30-na olan məlumatına əsasən, Azərbaycan Respublikasının əhalisi təxminən 9,5 milyon nəfərə bərabər olmuşdur. Milli tərkibinə görə respublika əhalisinin 91,6 %-ini (8.172.800 nəfər) azərbaycanlılar, 2 %-ini ləzgilər (180.300 nəfər), hər biri 1,3 % olmaqla, ermənilər (120.800 nəfər), ruslar (119.300 nəfər) və talışlar (112.000 nəfər), 0,6 %-ini avarlar (49.800 nəfər), 0,4 %-ini türklər (38.000 nəfər), hər biri 0,3 % olmaqla, tatarlar (25.900 nəfər), tatlar (25.200 nəfər) və ukraynalılar (21.500 nəfər), hər biri 0,1 % olmaqla, saxurlar (12.300 nəfər), gürcülər (9.200 nəfər), yəhudilər (9.100 nəfər) və kürdlər (6.100 nəfər), hər biri 0,04 % olmaqla, qrızlar (4.400 nəfər) və udinlər (3.800 nəfər), 0,02 %-ini xınalıqlar (2.200 nəfər), 0,1 %-ini (9.500 nəfər) isə digər millətlərin nümayəndələri təşkil edirlər. 20
nəzər göstərir ki, əhalinin böyük əksəriyyətini təşkil edən azərbaycanlılardan başqa, bu etnosun təşəkkülündə hələ lap qədim dövrlərdən bu torpaqlarda yaşayan müxtəlif azsaylı xalqlar, etnik və milli qruplar da yaxından iştirak etmişlər. Azərbaycan əhalisinin əsas hissəsi azərbaycanlılardan və ölkənin bəzi ərazilərində yığcam halda yaşayan 30-dan artıq azsaylı millət və etnik qruplardan ibarətdir. Onların arasında türk dil qrupuna daxil olan tatarlar, ahısqa türkləri, həmçinin hind-avropa (tatlar, talışlar, dağ yəhudiləri, kürdlər), qafqaz
20 http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/ KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 50
(udinlər, ləzgilər, avarlar, saxurlar, buduqlular, ingiloylar, qrızlar, xınalıqlar), slavyan (ruslar, malakanlar, ukraynalılar) və s. dil qruplarının təmsilçiləri də vardır. Azərbaycan hökuməti insan haqları, o cümlədən milli azlıqların hüquqlarının müdafiəsinin yüksək səviyyədə və beynəlxalq normalara uyğun təmin edilməsi məqsədi ilə bir çox nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarla yaxından əməkdaşlıq edir, insan haqları və milli azlıqların müdafiəsi ilə bilavasitə bağlı 50-dən çox beynəlxalq konvensiyaya qoşulmuşdur. Ölkəmizdə milli azlıqların məsələləri ilə məşğul olan xeyli sayda qeyri-hökumət təşkilatları, mədəniyyət mərkəzləri, xeyriyyə cəmiyyətləri və s. ictimai birliklər fəaliyyət göstərir. YUNESKO-nun 2005-ci il oktyabrın 20-də qəbul etdiyi “Mədəni özünüifadə müxtəlifliyinin qorunması və təşviqi haqqında” Konvensiyaya uyğun olaraq, ölkəmizdə yaşayan milli azlıq və etnik qrupların mədəniyyəti Azərbaycan mədəniyyətinin tərkib hissəsi kimi qorunur və inkişaf etdirilir. Ölkəmizin azsaylı xalqlarının milli mədəniyyətlərinin, incəsənətlərinin, adət-ənənələrinin və dillərinin qorunub saxlanılması təcrübəsi bir çox ölkələr üçün paradiqma rolunu oynaya bilər. Əsrlər boyudur ki, Azərbaycanda müxtəlif etnosların nümayəndələri əmin- amanlıq şəraitində dinc-yanaşı yaşayırlar. Bu tarixi təcrübə azsaylı etnosların və etnik qrupların yoxa çıxması təhlükəsinin aradan qaldırılmasının, etnik və konfessional fərqlərdən asılı olmayaraq, insanların sülh və həmrəylik Yüklə 3,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|