İnformasiya elmi-NƏZƏRİ VƏ TƏCRÜBİ jurnal

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 
1 
         
 
 
 
 
 
2010 
 37
işıqlandıran menecment, marketinq, bank işinə aid kitabların - 4% (cədvəl №3) 
əldə edilməsi oxucuların marağına səbəb olur, onların tələbatını ödəyir. 
1998-ci ildə ümumilli lider H.Əliyev tərəfindən bir çox xarici ölkələrin 
neft şirkətlərinin nümayəndələri tərəfindən imzalanmış neft sazişlərindən sonra, 
aparılan elmi-tədqiqat işlərinin genişləndirilməsi bu sahədə çap olunmuş yeni 
ədəbiyyatın (2,1% cədvəl  №1,5) Milli ədəbiyyat fondunda mühüm yer 
tutmasından xəbər verir.  
Müstəqillik dövründə  Mərkəzi Elmi Kitabxana da öz fəaliyyətini yeni 
şəraitə uyğun tələblər əsasında qurmağa başladı və biblioqrafiya sahəsinə xüsusi 
diqqət yetirildi. Kitabxanada mövzu, ümumi-qeyd xarakterli və  şəxsi bib-
lioqrafik göstəricilərin tərtibi istiqamətində fəaliyyəti inkişaf etmişdir və məhz 
buna görə də son illər Milli ədəbiyyat fonduna daxil olan yeni kitablar arasında 
biblioqrafik vəsaitlərin sayı xeyli artmışdır - 1,5% (cədvəl №1). Həmin biblioq-
rafik vəsaitlərin alim və mütəxəssislərin elmi axtarışlarında rolu və əhəmiyyəti 
çox böyükdür.  
Üç mərhələdən ibarət olan «Milli ədəbiyyat fondunun təhlili və tədqiqi» 
elmi-tədqiqat işi Milli ədəbiyyat fondunun müstəqillik dövründə informasiya 
dolğunluğu və  məzmunca zənginliyini müəyyənləşdirməyə imkan yaradır. 
Bunu əyani şəkildə əldə olunmuş kəmiyyət və keyfiyyət göstəriciləri əsasında 
1992-2005-ci illərdə Milli ədəbiyyat fonduna daxil olan yeni ədəbiyyatın qrafik 
sxemində və tərtib olunmuş 7 cədvəldə müşahidə etmək olar. 
Mərkəzi Elmi Kitabxanada fondun formalaşması  və  zənginləşdirilməsi 
komplektləşdirmə işi ilə sıx bağlıdır. Məhz ona görə də təyin edilmiş kəmiyyət 
və keyfiyyət göstəriciləri əsasında MEK oxucuların sorğu istiqamətlərini nəzərə 
alaraq, fondun profilinə uyğun, seçmə dolğunluğunu  əks etdirən düzgün 
komplektləşdirmə siyasətini təyin etməli və Milli ədəbiyyat fondunu daim 
zənginləşdirməyi qarşısına məqsəd qoymalıdır.  
 
Ümumi cədvəl  - №1 
 
Elm sah
əl
əri
 
Hu
man
itar 
İctim
ai-s
iy
as
i 
T
əbi
ət
 
Yer haqq
ında
 
Texni
ki
 
Tibb
 
Inc
əs
ən
ət el
m, 
maarif
 
 h
ərbi 
Şə
rq
şünasl
ıq
 
  bi
bl
ioqrafi
ya
 
Rəqəm  
göstəriciləri (nüsxə) 
4411  1190   337   152   177  81 
 563   27 
117   102 
Faiz göstəriciləri (%) 
 61,5   16,6   4,7 
 2,1 
 2,4 
1,1   7,8 
 0,4   1,7   1,5 
 

---

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 
1 
         
 
 
 
 
 
2010 
 38
Humanitar elmlər üzrə cədvəl - №2 
 
 Elm sahələri 
bədii ədəbiyyat ədəbiyyatşünaslıq 
dilcilik 
 tarix 
rəqəm göstəriciləri (nüsxə) 
 2040 
 1016 
 308 
 1047 
Faiz göstəriciləri (%) 
 28,4 
 14,1 
 4,2 
 14,6 
humanitar elmləri üzrə 
faiz göstəriciləri (%) 
 46,2  
 23,0  
 6,9 
 23,7  
 
İctimai-siyasi elmləri üzrə cədvəl  -№3 
 
 Elm sahələri 
 fəlsəfə  Hüquq  iqtisadiyyat 
siyasət
 Din 
rəqəm göstəriciləri (nüsxə) 
 185 
 267 
 292 
 279  
 167 
faiz göstəriciləri (%) 
 2,5 
 3,7 
 4,0  
 3,8 
 2,3 
Ictimai-siyasi elmlər üzrə 
faiz göstəriciləri (%) 
 15,5 
 22,4  
 24,5 
 23,4 
 14,0 
 
        Təbiət elmləri üzrə cədvəl -№4 
 
 Elm sahələri 
 biologiya   kimya 
kənd təsərrüfatı  Fizika 
rəqəm göstəriciləri (nüsxə) 
 151 
 63 
 46 
 77 
faiz göstəriciləri (%) 
 2,1 
 0,8 
 0,6 
 1,0 
Ictimai-siyasi elmlər üzrə 
faiz göstəriciləri (%) 
 44,8 
 18,6 
 13,6 
 22,8 
 
Yer haqqında elmlər üzrə cədvəl - №5 
 
 elm sahələri 
 geologiya 
Cografiya 
rəqəm göstəriciləri (nüsxə) 
 65 
 77 
Faiz göstəriciləri (%) 
 0,9 
 1,0 
Ictimai-siyasi elmlər üzrə 
Faiz göstəriciləri (%) 
 42,8 
 50,7 
     
Texniki elmlər üzrə cədvəl - №6 
 
 Elm sahələri 
riyaziyyat 
 Texnika 
Rəqəm göstəriciləri (nüsxə) 
 75 
 102 
Faiz göstəriciləri (%) 
 1,0 
 1,4 
Ictimai-siyasi elmlər üzrə 
Faiz göstəriciləri (%) 
 42,4 
 57,4 
 

---

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA 
№ 
1 
         
 
 
 
 
 
2010 
 39
İncəsənət, elm, maarif üzrə cədv -№7 
 
 elm sahələri 
 İncəsənət 
 elm 
 maarif  
rəqəm göstəriciləri (nüsxə) 
 368 
 93 
 102 
Faiz göstəriciləri (%) 
 5,1 
 1,2 
 1,4 
elmlər üzrə faiz göstəriciləri (%) 
 65,4  
 16,5 
 18,1  
 
ƏDƏBİYYAT 
 
1. «Kitabxana işi haqqında» AR Qanunu  // Azərbaycan. – 1999. – 14 mart. 
2. «Azərbaycanda kitabxanaların fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması 
haqqında» AR Prezidentinin sərəncamı //Azərbaycan. – 2007. – 20 aprel. 
3. «Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-
2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı»nın təsdiq edilməsi barədə AR 
Prezidentinin sərəncamı //Azərbaycan.- 2008. – 7 oktyabr. 
4. Xələfov A.A. Heydər  Əliyev və Azərbaycanda kitabxana işi. – Bakı, 
2006. – 312 s. 
5. Əliyeva-Kəngərli A.İ. Müasir Azərbaycanda elmin informasiya təminatı 
və kitabxanalar. – Bakı: Elm, 2007. – 394 s. 
 
ФОРМИРОВАНИЕ ФОНДОВ ЦЕНТРАЛЬНОЙ НАУЧНОЙ 
БИБЛИОТЕКИ В ПЕРИОД НЕЗАВИСИМОСТИ: ТЕНДЕНЦИИ 
РАЗВИТИЯ И СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ 
 
А.И.АЛИЕВА-КЕНГЕРЛИ 
 
РЕЗЮМЕ 
 
На  основании  исследований  фонда  национальной  литературы  дан 
глубокий  качественный  и  количественный  анализ  новых  поступлений  в 
период с 1992-2005 гг., результаты которого отражены в 8 таблицах и  
1 графической схеме.  
 
TRENDS OF FORMATION AND IMPROVEMENT 
OF LIBRARY COLLECTION OF CENTRAL 
SCIENTIFIC LIBRARY IN THE YEARS INDEPENDENCE 
 
A.İ.ALİYEVA-KENGERLİ 
 
SUMMARY 
 
On bace nationaly literature fund's research is given high quality and 
quantily analysis about new action in the period 1992-2005 which reflect on the 
8 tables. 

---