Korrupsiyaya qarşı mübarizədə hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı, ictimai
Yüklə 340,43 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yaxşı Tədqiqat, Yaxşı İslahat, Yaxşı Siyasət
- Hökumət və vətəndaş cəmiyyəti arasında əməkdaşlıq
Rəşad Həsənov hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı
26 İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
sonrakı qanunsuz fəaliyyətlərində təkanverici amillərdən birinə çevrilir. Prosesin dərinləşməsi, insanlarda korrupsioner məmura və yaxud rüşvətxora simpatiya yaranmasını təmin etməklə bərabər gənc nəslin dünya görüşündə dərin izlər buraxır ki, bu da gələcəkdə daha ağır fəsadlara yol açır. Göründüyü kimi, ictimai fikir və yaxud el misalları heç də daimi insanları ədalətə, düzgünlüyə, ləyaqətə səsləmir. Bəzi hallarda biz bunu əksinə şahidlik edirik ki, təəssüflənməyə bilmirik. Necə ola bilər ki, valideyin öz övladının gələcək taleyini mənəviyyatsızlığa, haqsızlığa, oğruluğa layiq görsün. Təəssüf ki, günümüzdə öz övladının rüşvət almaq, ictimai vəsaitləri mənimsəmək kimi imkanların olduğu vəzifələrdə çalışmasını arzu edən və hətta bu istiqamətdə fəaliyyət göstərən valideynlər kifayət qədər çoxdur. Bu isə cəmiyyətin mənəvi deqradasiyasının dərinliyinin təzahürü hesab edilməlidir. Korrupsiya və rüşvət təbii fəlakət olmamaqla yanaşı qarşısıalınmaz proses də deyil. Sadəcə bu istiqamətdə fəaliyyətlərdə hökumət siyasi iradə nümayiş etdirməklə yanaşı, insanlarla işləməyi bacarmalı, ictimaiyyət bu prosesə cəlb edilməli, yerli və xarici təcrübəyə söykənən, müasir metodların köməyi ilə kompleks mübarizə təşkil etməlidir. Təbii ki, ilk növbədə insan faktoru nəzərə alınmalı və mübarizə cəmiyyətin bütün təbəqələrinə şamil edilməlidir. Sadəcə məmurla mübarizə bir çox hallarda problemi köklü şəkildə həll etmir. Çünki, bu günün gənci sabahın məmurudur, bu gün özəl sektorda fəaliyyət göstərən biri sabah məmur olaraq həyatını davam etdirə bilər ki, əslində mübarizə strategiyası bunları nəzərə almadan mümkün deyil.
Rəşad Həsənov hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı
27 İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
Beynəlxalq təcrübə göstərir ki, korrupsiyaya qarşı mübarizə vətəndaşın dəstəyi, iştirakçılığı və ayıqlığı olmadan uğurlu nəticə vermir. Vətəndaş cəmiyyəti və biznes assosasiyaları, medya, ticarət birlikləri və digər maraqlı tərəflərin iştirakçılığı korrupsiyanın mənfi təsirləri haqqında maarifləndirmədə və bu mövzuda müzakirələrin intensivləşməsində xüsusi rol oynayır. Bu tərəflər həmçinin hökumətin fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirməklə, məmurların gündəlik həyat tərzini izləyir, nəticələri ictimai müzakirəyə və aidiyyatı qurumların istintaqına təqdim edir və sonda mübarizənin effektivliyini artırır. İctimai birliklərin, medyanın və digər maraqlı tərəflərin korrupsiya ilə mübarizədə işinin effektivliyini təmin etmək üçün iki əsas şərt vacibdir. Birincisi, bəhs etdiyimiz ictimai iştirakçılığın hüquqi bazasının formalaşdırılmasıdır. Əks halda korrupsiya kimi həssas və gərginliyi artıran mövzularda hər hansı formada iştirakçılıq cəhdləri uğursuzluğa məhkumdur. Necə ki, günümüzdə bir çox dünya ölkələrində bu istiqamətdə hər hansı cəhdlər ciddi şəkildə əngəllənir. İkincisi isə qanunvericilik bazasının olduğu təqdirdə hökumətin bu əməkdaşlığa və qeyri-hökumət institutlarının mübarizə qatqısına loyal münasibət sərgiləməsi və işbirliyinə açıq olmasıdır. Baxmayaraq ki, XXI əsrdə yaşayırıq hələ də bir çox ölkələrdə hökumətlər vətəndaşla, vətəndaş cəmiyyəti ilə, qeyri-hökumət təşkilatları ilə əməkdaşlığın mahiyyətini ya başa düşmür və yaxud da bu əməkdaşlıq onların maraqlarına cavab vermir. Lakin, dünya ölkələrinin böyük bir qismi, inkişaf etmiş ölkələrin hər biri idarəetmədə, korrupsiya ilə mübarizədə və s problemlərdə vətəndaşın iştirakçılığını deyure və defakto təmin edir və vətəndaş cəmiyyətinin potensialından kifayət qədər səmərəli istifadəyə çalışır.
Rəşad Həsənov hökumət-vətəndaş əməkdaşlığı
28 İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
Vətəndaş cəmiyyətinin korrupsiya ilə mübarizə prosesinə müxtəlif formalarda töhvə verə bilər. Müasir dövrdə aşağıdakı üsullar daha geniş yayılıb. -
-
-
-
-
-
-
-
Məhz bu səbəblərdəndir ki, inkişaf etmiş ölkələr vətəndaş cəmiyyətinin elmi potensialından, ekspertlərindən, ictimai fikri əks etdirən tədqiqatlarından daha geniş istifadə edirlər. Son illər bir çox Asiya ölkəsində də vətəndaş cəmiyyətinin imkanlarından istifadə istiqamətində irəliləyişlər hiss edilməkdədi. Məsələn, Pakistan hökuməti Milli Antikorrupsiya Strategiyası çərçivəsində vətəndaş cəmiyyəti ilə sıx əməkdaşlıq edir. Bu ölkədə dövlət nümayəndələrinin, vətəndaş cəmiyyəti, medya, biznes və akademik çevrələrin nümayəndələrinin təmsil olunduğu hökumət yanında məşvərətçi orqan təsis edilib. Bu qurum milli anti-korrupsiya siyasətinin hərtərəfli inkişafı və müvafiq tövsiyyələrin hazırlanıb hökumətə təqdim edilməsinə cavabdehdir. Xüsusi ilə də qeyd etmək lazımdır ki, məşvərətçi qurumun informasiya azadlığı haqqında hazırladığı qanunun Pakistan hökuməti tərəfindən rəsmiləşdirilməsi dövlət idarəetməsində şəffaflığı təşviq edən başlıca dəyişiklərdən hesab edilir. Yeni Qvineyada isə buna bənzər qurum, biznesin, vətəndaş cəmiyyəti və hökumət nümayəndələrinin əməkdaşlıq etdiyi məsləhətçi komitədir.
Yüklə 340,43 Kb. Dostları ilə paylaş:
|