MahirəNərimanqızı



Yüklə 5,95 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə204/219
tarix17.09.2017
ölçüsü5,95 Mb.
#20
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   219

www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

384 



384 

7.ġəxsiyyətlərarası  münasibətlər.  YoldaĢlıq  münasi-

bətləri. ġagirdlərin mikroqruplardakı qarĢılıqlı əlaqəsini xüsu-

siyyətləri. Kollektivə xüsusi təsir edə bilən Ģagirdlərin olması. 

8.Sinif  kollektivinin  yaĢ  xüsusiyyətləri.  Əldə  edilmiĢ 

materialların  təhlili  və  ümumiləĢdirilməsi  əsasında  sinif 

kollektivinin  aĢkara  çıxarılması  mümkün  olan  spesifik 

xüsusiyyətləri. 



9.Sosial  mühitin,  valideynlərin,  ictimaiyyətin,  sinif 

kollektivinə təsiri. 

10.ġagirdlərdə  ictimai  fəallığı  yüksəltmək,  onlarda 

xarakterin  müsbət  əlamətlərininin  aĢılanması  məqsədilə 

təcrübəçi tələbənin sinifdə apardığı iĢin məzmunu. 

11.Gələcəkdə  həmin  sinif  kollektivi  ilə  aparılacaq 

tərbiyəvi  iĢin  məzmunu  və  təĢkilinə  aid  təkliflər  (müəl-

limlərin, sinif  rəhbərinin valideynlərin aparacağı iĢlər). 



 

Dərsin psixoloji təhlili 

 

Tədris iĢinin təĢkilinin əsas forması olan dərsin xüsusiy-

yətləri  ilə  dərindən  tanıĢ  olmadan,  müasir  dərsə  verilən 

tələbləri  nəzərə  almadan  yaxĢı  müəllim  olmaq,  Ģagirdlərə 

zəruri  bilik,  bacarıq  və  vərdiĢlər  aĢılamaq,  dərsdə  onların 

Ģəxsiyyətinin formalaĢmasına təkan vermək mümkün deyildir. 

Ona görə də dərsi (istər baĢqalarının, istərsə də özünün dediyi 

dərsi)  psixoloji  cəhətdən  təhlil  edə  bilməyən  təcrübəçi  – 

müəllim bu tələbləri nəzərə almaqda çətinlik çəkəcəkdir.  

Bununla  yanaĢı  olaraq,  dərsin  dərin  psixoloji  təhlilini 

verməyi  bacaran  müəllim  həm  öz  əməyinin,  həm  də  təlimin 

hər  bir  mərhələsində  Ģagirdlərin  bilik  və  bacarıqlara  yiyə-

lənməsinin səmərə və keyfiyyətini yüksəldə biləcəkdir.  



www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 



385 

385 


385 

385 


385 

385 


385 

385 


385 

Dərsin psixoloji  təhlilini vermək bəzən təcrübəçi-müəl-

lim  üçün  o  qədər  də  asan  deyildir.  Bunun  üçün  bir  sıra 

cəhətlərə xüsusi diqqət yetirilməlidir.  

Adətən,  hər  bir  dərsdə  müəllim  birbaĢa  və  ya  dolayı 

yolla  uĢağın  Ģəxsiyyətinin  istiqamətinin  formalaĢması  və 

inkiĢafı  vəzifəsini  həyata  keçirir.  Ona  görə  də  dərsin  təhlili 

zamanı  birinci  növbədə  tədris  materialının  məzmununun, 

onun  təĢkili  yollarının,  müəllimin  davranıĢının  Ģagirdlərdə 

baxıĢlar, dünyagörüĢü, maraqlar, inamın formalaĢmasına necə 

təsir etdiyinə fikir vermək lazımdır.  

Dərsdə Ģagirdlərin idrak proseslərinin təĢkili və inkiĢafı 

üçün  nə  kimi  iĢlər  görülməsi  nəzərə  alınması  zəruri  olan 

cəhətlərdəndir.  Xüsusilə  müəllimin  Ģagird  təfəkkürünü  hansı 

yollarla  fəallaĢdırması,  problem  situasiya  yaratma  imkanları 

və  s.  nəzərdən  qaçmamalıdır.  Məfhumların  çatdırılması 

zamanı  mühüm  əlamətlərə  nə  dərəcədə  istinad  olunması, 

formal  əlamətlərdən  istifadə  zamanı  baĢ  verən  qüsurlar 

təhlildə qeyd olunmalıdır. Dərsdə Ģagirdlərin təfəkkürün təhlil

tərkib, 


müqayisə, 

ümumiləĢdirmə, 

mücərrədləĢdirmə 

proseslərindən  necə  istifadə  etmələri  və  müəllimin  bu 

sahədəki iĢi nəzərə alınmalı və qeyd edilməlidir.  

  Dərsdə  Ģagirdlərin  diqqətinin  necə  təĢkil  olunması, 

diqqəti  cəlb  edən  və  ya  yayındıran  səbəblər  təcrübəçinin 

nəzərindən qaçmamalıdır. 

Bütün bunlarla yanaĢı olraq dərsin  təhlilində müəllimin 

xarakteristikasına  da  xüsusi  yer  verilməlidir.  Burada 

müəllimin  pedaqoji  ustalığı,  pedaqoji  təfəkkürü,  dərsə  hazır-

lığı,  nitqi,  Ģagirdlərə  yanaĢma  tərzi,  pedaqoji  ünsiyyət  və 

mərifəti və s. nəzərə alınmalıdır.  

Dərsin  psixoloji  təhlilini  aĢağıdakı  təxmini  sxem  üzrə 

aparmaq mümkündür: 



www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

386 



386 

Dərsin psixoloji təhlilinin təxmini sxemi 

 

1.  Dərsin  mövzusu,  həmin  mövzuda  aparılan  dərslərin 

ümumi sistemində onun yeri. 

2. Dərsin məqsədi və onun təlim-tərbiyəvi vəzifələri. 

3.  Dərsin  təĢkili.  ġagirdlərin  məĢğələyə  hazırlığı.  ġa-

girdlərin  təĢkili  (onların  diqqətinin  səfərbərliyə  alınması,  iĢ 

yerlərini hazırlamaq tələbi və s.). Sinif otağının dərsə hazırlı-

ğı.  


4.  ġagirdlərin  bilik,  bacarıq  və  vərdiĢlərinin  məzmunu 

və  yoxlanması  metodikası.  Bilik,  bacarıq  və  vərdiĢlərin 

yoxlanmasının  məqsədi  və  yeri.  Yoxlama  üsulu.  Frontal  və 

fərdi  sorğu  üçün  verilmiĢ  sualların,  praktik  tapĢırıqların, 

müstəqil  iĢin,  ayrı-ayrı  Ģagirdlərə  verilən  fərdi  tapĢırıqların 

məzmunu.  ġagirdlərin  cavablarının  keyfiyyəti.  ġagirdlərin 

cavablarındakı  qüsurlara  müəllimin  münasibəti.  Sinfin  fəal-

lığı.  ġagirdlərin  biliyinin  yoxlanmasının  yekunlaĢdırılması. 

ġagirdlərin cavablarının qiymətləndirilməsi.  

5. Yeni  biliklərin məzmunu və öyrədilməsi metodikası. 

Mövzu  və  müəllimin  təlim  materialını  Ģifahi  Ģərhinin  məz-

munu.  Müəllimin  verdiyi  biliklərin  həcmi  və  sistemi,  Ģərhi 

metodları.  ġərh  olunan  materialın  elmi  və  ideya  istiqaməti, 

həyatla  əlaqəsi,  tərbiyəedici  xarakteri.  ġərhin  sistemi  və 

ardıcıllığı,  obrazlılığı,  Ģagirdlər  üçün  aydınlığı,  əvvəl  keçi-

lənlərlə əlaqəsi.  

ġagirdlərin  müstəqil  öyrəndikləri  təlim  materialının 

mövzusu  və  məqsədi.  ġagirdlərin  qarĢısına  problemli  sual-

ların, idraki məsələlərin qoyulması.  

ġagirdlərin idrak fəaliyyətinin fəallaĢdırılması, ayrı-ayrı 

məsələlər  üzərində  Ģagirdlərin  marağının  və  diqqətinin 



Yüklə 5,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   219




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə