Microsoft Word Baba n r variant seva
Yüklə 1,74 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Adria sahillərində
- Şair - vətəndaş Feyzulla Sacid
- Yıldızların altında vicdanıma bənzəyən, Abidələr, qübbələr, binalar bənim! Yıldırıma bakdım bən qılıncımı cəfalar mənim.
151 Barı heç olmazsa qəbrimin üstə Bir görən olsaydı nazlı dilbəri!...
Gecə ay üzünə salırkən işıq. Dalğalı suyuna verir yaraşıq, Burax bu qəmzəni, olmaraq aşiq Çünki o Kaspinin vurğunuyam mən
Bütün varlığımla onun varıyam, Müqəddəs eşqinin səcdəkarıyam, Yazıq ki, halım yox! Gəzim arıyam, Keçdiyim yolların yorğunuyam mən.
Nədir bu dalğalar, nədir bu qəmlər? Mənim tək ürəyin inan vərəmlər, Qoy sənə desinlər ordan gələnlər, O coşğun çayların vurğunuyam mən.
Desəm gözəllərdən geri qalarsan, Sən də bir pərisən, geri qalırsan, Bu qərib könlümü yada salırsan Açılmış güllərin solğunuyam mən.
Onun sahilində bir diyarım var, Hicrana can verən nazlı yarım var, Ondan dodağımda yadigarım var, İtirmiş sevgimin sorğunuyam mən.
Gənclik həyatıma qədəm qoyunca, Gəzmədim suyunda mən də doyunca Qurbanı olaydım sahil boyunca, Çünki o Kaspinin Vurğunuyam mən
152 Şair - vətəndaş Feyzulla Sacid Tarixi təcrübə göstərir ki, Türk millətinə bütün dövrlərdə ziyan vuran, necə deyərlər, onları tənbəlləşdirib unutqan edən, intellek- tuallığına və mənəvi zənginliyinə kölgə salıb sərinləşdirən yad- daşsızlıq sindromu labirint kimi bütün dövrlərdə onların yolu üstündə olub. Bu psixologiya bütün əsrlərdə belə olub. İçində yaşadığımız XXI əsrdə də millət üçün xarakterik xüsusiyyət olan, sanki gendən gələn, danılması mümkünsüz olan aksioma kimi bu gün də elədir. Keçmiş tarixi öyrənmədən, bilmədən milli – estetik yaddaş gerçəkliklərini saf – çürük etmədən gələcəyə hansı yollarla getməyin nə qədər çətin, müşkül olduğunu bilmək olmaz. Müstəqillik qazandığımız – SSRİ adlı nəhəng bir dövlətin süqu- tundan sonrakı ilk illərdə bu qlobal problemlər özünü təsdiq etdi. Filologiya elmləri doktoru, professor Şamil Vəliyevin oxucu- larla yeni görüşə gəldiyi kitabda (“Sorun bizi tarixdən”, Bakı, “Nurlan” 2008) görkəmli türk şairi Feyzulla Sacidin “Türk yurdu” və “Qurtuluş” jurnallarında çap olunan əsərləri, “Fəryad” adlı şeirlər toplusu təqdim olunubdur. Tədiqatçı alim əsəri 1918-ci il sentyabr ayının 15-də Qafqaz türk – islam ordusunun Bakıya daxil olması, Bakı şəhərinin erməni – daşnaq və bolşevik qüvvələrindən azad edilməsinin 90 illik yubiliyinə həsr edibdir. Kitabın ilk səhifəsi müəllifin - Şamil Vəliyevin “Anadoluya səslənmiş, yaxud bizi tarixdən sorun məqaləsi ilə açılır. Feyzulla Sacid mürəkkəb, keşməkeşli, ziddiyyətli bir dövrdə də sol mövqe tutmamış, türklərin birlik və bütövlüyündən, himn dərəcəsinə yük- sələn əsərlər yazmışdır. Əlbəttə, belə təzadlı ədəbi mühit, dinamik ictimai – siyasi olaylar bəzi yazıçıları coşdurur, hiddətləndirir, bəzilərini isə yolundan azdırır, çaşdırırdı. Həmin dövrün ədəbi mühitinə diqqət yetirdikdə görməmək çətin deyil ki, hətta tarixi mövzularda əsərlər yazıb gözləmə mövqeyi tutanlar da var idi. Ənənəvi janrlarda yazanlar da qədərin- cəydi. Lakin dövrün, istiqlalın önə çəkdiyi mühüm problemləri az bir zamanda ədəbiyyata gətirmək də çətin məsələ idi. Belə nailiy- yətlərə müvəffəq olmaq hər yazarın işi deyildir. Günün tələblərinə daha fəal cavab verdiyindən poeziya və publisistikaya üstünlük
153 verilirdi. Ədəbiyyatşünas Yaşar Qarayev əbəs yerə deməmişdi ki, “Ayda, ulduzda rəmz və obraz kimi rəsmiləşən milli simvolika üçrəngli bayrağa və gerbə poeziyadan, romantik nəsrdən və publisistikadan keçərək gəlmişdir”. Belə poetik nümunələr türkləri birliyə, bütöv- lüyə çağırış idi. M.K.Atatürkün “türk milləti zəkidir, çalışqandır” fikri türklərin tarixi təkamülü ilə bağlı həqiqətdir. Feyzulla Sacidin əsərlərinin az bir qismi, həyatının qısa bir müddəti məhz Azərbaycan həqiqətlərində təzahürünü tapır. Yazıçı – şairin Azərbaycana Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonrakı dövr ədəbi fəaliyyəti professor Şamil Vəliyevin giriş məqaləsində açıq- lanır. “Türkün kitabı” şeirindəki türkülük ruhunun bütövlüyünü aşa- ğıdakı poetik parçada görməmək mümkünsüzdür:
Burada şairin üsyanqarışıq “fəryad”ı təkcə fərdi deyil, əsasən ictimai və ümummilli səciyyə daşıyır. Bu kimi bitkin əsərlər şairə müasirləri arasında, Azərbaycan ədəbi mühitində böyük nüfuz qazandırmışdır. Kitaba üç publisist, doqquz şeir nümunəsi daxil edilmişdir. Publisist yazılar çağırışa, hayqırtıya bənzəyir. Türk xalqlarına bü- tövlük, birlik naminə müraciət insanın hisslərini oyatmaya bilmir. Bu yazılara esse desek daha doğru olardı. Bir səhifə həcmində olan yazılarda elmilik, fəlsəfi tutum, siyasi məqamlar çox böyük mətləblərdən xəbər verir. “Ey zənginlər, möhtərəmlər, möhtə- şəmlər!
Ey türk anaları, islam babaları” – yazısında oxuyuruq: “Sizə qardaş olan qəlbimdəki atəşli qan ilə yalvarıyorum. Türkün və bütün Şəqrin pərişanlığına ağlayan bir vicdan ilə yalvarıyorum. Bizi bir-birimizdən soyuq və uzaq yaşadan bir hicran ilə yalvarıyorum. Yalvarıyorum və bağırıyorum ki, neçə yıllar boyunduruq və yumruq altında əzilən millətinizə artıq acıyoruz!”. Yüklə 1,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|