169
alım” mahnılarının müəllifidir. Bu kantananın da musiqisini yazıb
təqdim edib Zeynəb Xanlarovaya. O da mənə müraciət etdi ki,
sözlərini də sən yaz. Son variantların üzərində iş gedir. Zeynəb
xanım qəribə bir sürpriz hazırlayacaq.
- “Qəbiristan” və “Azərbaycan” poemalarınızı nisgilsiz
oxumaq olmur. Bu əsərləri hansı zərurətdən yazdınız?
- Həsrət, kədər, nisgil mənim xarakterimdədir. Taleyimdə, var-
lığımda olan dərdlər çoxdur. Anamı, həyat yoldaşımı, nakam bacımı
itirmişəm. Onların ölümü mənə yaman dərd oldu. Bu kədərlər,
ələmlər mənim içimdən keçdi. “Qəbiristan” bax bu ağrılardan
yaranıb. “Azərbaycan” poeması köçkün-qaçqın problemləri, çadır
həyatı keçirən vətəndaşlarımızın üzüntülü dərdləri sayəsində ya-
ranıb. Dağlıq Qarabağ bizi yaman günə qoydu. Gecələr də yuxu-
muzdan çıxmır.
- Yaradıcılığınız haqqında elmi-tədqiqat əsəri yazılıbmı?
- Bəli.
- Biz biləni 3 oğlunuz var. Şair oğlanlarından razıdırmı?
- Çox razıyam. Tərbiyəli, ədəb-ərkanlı, ziyalı uşaqlardır.
Müşfiq jurnalist, Vüqar filoloq, Mirzə isə tarixçidir.
- Şair Cabir Novruz dolmaq məqamında nə edir, hara
gedir? Daha doğrusu, haralarda olsa ilham pərisi çox pərvaz
edər?
- O anlarda ancaq yazırsan. Müqəddəs sətirlər dilə gəlir. Vaxtı-
vədəsi yoxdur. Şairlər dünyanın dərdlərini çəkən bir Allah
bəndəsidir.
- Bəs günün hansı məqamlarında qələmə sarılırsınız?
- 1958-ci ildə nəşr olunan ilk kitabım “Mənim muğama-
tım”dakı “Biz gecələr yaşayırıq” şeirimdə sözümü demişəm:
Biz şairik, yer üzünün kədərini daşıyırıq.
Biz gecələr ömür edirik, biz gecələr yaşayırıq.
-
İstedadlı gənclərimiz varmı ki, XXI əsrdə poeziya
yükünü çiyinləri üstə ala bilsinlər?
-
Gənclərimizin şeir hekayələrini, iri həcmli əsərlərini oxu-
yuruq. Onların arasında istedadlar var, amma tam parlayanlar, gur
ədəbiyyata gələnlər, təəssüf edirəm ki, azdır. İnanıram ki, bu xalq
istedadlar yetişdirəcək, mütləq bunlara əminəm.
170
-
Cabir Novruz gənclik illərində ədəbi aləmdə kim olmaq
istəyib?
-
Qarşıma məqsəd qoymamışam kim olum. Uşaqlıqdan 6-7
yaşımdan bədahətən şeirlər demişəm. Qohum-qonşu o illər hərəsi
bir söz deyirdi. Fəqət sonralar gəldim şeir aləminə. Gördüm ki, çox
çətin imiş. Gərək şair təpədən dırnağadək şair ola. Ədəbi aləmdə
cild-cild yazarsan, oxunmaz olarsan. İki misra ilə də yaddaşlarda
qalarsan. Ağabəyim ağa kimi... “Yarım gecə gəldi, gecə getdi, bil-
məm necə gəldi, necə getdi”.
- Şairlik kiməsə yaşayış üçün əsas amil ola bilərmi?
- Şairlik mənəvi cəhətdən yaşamağa imkan verir, dolanışıq
üçün yox.
- Ailə qayğılarında, şəxsi işlərinizdə çətinliklərlə üz-üzə
qalanda kimə üz tutursunuz, kimdən imdad istəyirsiniz?
- Heç kəsdən özümdən. Ailə qayğıları çoxdur. Evin böyüyü
mənəm. Bir şeirimdə:
Hə zaman ki ömür coşur, dalğa olur,
Mənə elə sərt taleyim arxa olur, -
- Cabir müəllim, poeziyanın bətndə hazırlanmasına və
“doğuşuna” Tanrı köməyi olurmu? Nə vaxt hiss edirsən bun-
ları? Vəhydən tapşırıqlar alırsanmı? Nəbi Xəzri bir dəfə müsa-
hibələrində dedi ki, vəhydən gələn diktə, göstəriş, tapşırıqla
yazıram. Siz necə?
-Yazmaq özü mürəkkəb prosesdir. Adamın özündən asılı deyil.
Mən bir poema, yaxud şeir yazım. Ola bilməz. Mühasibat işi deyil
ki. Sövq-təbii haldır, vəhy deyim, nə deyim bilmirəm, gəlir,
yazıram. Bir də görürsən ki, bir şeir illərlə yarımçıq qalır,
tamamlaya bilmirsən, amma cild-cild digərlərini yazırsan. İlham
adlı bir nəsə var. O məcbur edir ki, yazasan.
- Gənclik illərində əzablı, sıxıntılı günlər yaşamasaydınız,
bəlkə də, bugünkü Cabir Novruz olmazdınız.
- Tamamilə düz deyirsiniz. Sizinlə razıyam. Bəlkə də mənim
şair olmağıma səbəb əzablı-əziyyətli günlərim zəmin yaradıb. O
çətin günlər məni daha möhkəmləndirib. Şair gərək çətin yaşaya ki,
171
yazsın.
- Bəzən insan düşdüyü mühitdən asılı olaraq bir cür
düşünüb, başqa cür danışır. Elə məqamlar olubmu ki, çıxılmaz
vəziyyətdə qalıb fikirlərinizdə təzadlar yaranmasını zorən qəbul
edirsiniz?
- Elə məqamlar ola bilər. Sadəcə susaram. Amma ölərəm,
fikrimi dəyişmərəm. Bu çox dəhşətdir, neçə amala xidmət etmək
olar? Fəlakət. Nəsimini, nakam Müşfiqi yada sal. Fəqət indi... nələr
desən olar. Böyük əqidəlilər ancaq və ancaq böyük sənətkar ola
bilər. İnsan necə yaşayırsa, əqidəsi onu tamamlamalıdır. Təzadlar
varsa, mən o yaradıcıya inanmıram.
- Sovet dövründə imperiyaya qarşı etiraz şeirləriniz olubmu
ki, gizlətmək məcburiyyətində qalmısınız?
- Mən belə danışanlara inanmıram. Ədəbiyyatın içində ol-
muşam. “Ulduz” jurnalının redaktoru olarkən Anarın “Molla
Nəsrəddin - 66”, Elçinin “SOS”, Əkrəm Əylislinin “Mənim nəğ-
məkar bibim” və “Kür qırağının meşələri”, Fərman Kərimzadənin
“Qarlı aşırım”, Sabir Əhmədovun “Yamacda nişanə” əsərlərini nəşr
etdirdim. DTK-ya çağırdılar, məzəmmət etdilər. Lakin bu əsərlər
böyük əks-səda doğurdu, çətinliyə baxmayaraq nəşr olundu. Bu o
illər idi ki, ədəbiyyata yeni nəfəs gəlirdi. 60-cılar ədəbi aləmdə qol-
qanad açırdı. Gətirsin o fərd ki, hansı əsəri o illər çap olunmayıb.
- Yaradıcılıq planlarınız barədə oxucularımıza bilgi ver-
səniz yaxşı olar.
- Planlarım çoxdur. Xeyli şeirlər yazmışam. “Ədəbiyyat” qə-
zetində silsilə çap olunub. Bu il “Azərbaycan” jurnalının 4-cü sa-
yında müxtəlif illərin şeirləri çap olunacaq. Avtobioqrafik poemamı
qurtarmaq üzrəyəm “Adım gəldi bu dünyaya”, “Kaş millətdə ruh
yaşasın” şeirlərimə mahnı bəstələnib. Gənc bəstəkarlar da şeirlərimə
mahnı bəstələyiblər.
- Maraqlı müsahibə üçün sağ olun!
Siz də sağ olun!
Dostları ilə paylaş: | 
