Microsoft Word edebiyashar-30. 11. 16. doc
Yüklə 1,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
Ə B Ə D İ Y A Ş A R Ə D Ə B İ Y Y A T 143 ancaq öz əsəriniz nəşriyyatda yatıb qalır, bəs onun xahişini kim edəcək? Onun bir cür gülümsünüb “əh” eləməyi var idi, eləcə əlini yelləyib “əh” elədi”. Hər şeyi öz adı ilə çağırmaq lazımdır. Birincisi, Qılman İlkinin hər bir layiqli əsərin çap olunmasını istəməsi, ikincisi, Mehdi Hüseynin özünü deyil, məhz istedadlı yazıçılara köməklik göstərməyi xahiş etməsini. Bunları yalnız əsl ziyalılar, əsl istedad sahibləri edə bilərdi və edirdilər də. Necə ki, Mehdi Hüseyn edirdi, Qılman İlkin edirdi. Belə olmasa, heç bir sahədə, o cüm- lədən ədəbiyyatda inkişaf ola bilməz. Həmişə ədəbiyyat istedadlı adamlara, qələm sahiblərinə, o cümlədən gənclərə yol açmaqla inkişaf edibdir. Mətləbdən uzaq- laşmadan onu da qeyd edək ki, Qılman İlkin “Yeraltı çaylar dənizə axır” əsərində bir sıra “məqamlar”ın olmasına baxmayaraq əsəri çap etdirir. Hətta Mehdi Hüseyn ona deyir ki, əsərdə elə yerlər var ki, onlara görə sənin başın ağrıya bilər. Ancaq Qılman İlkin heç nədən qorxmadan bu əsəri çap etdirir və bununla da öz mövqeyindən geri çəkilmir. Qılman İlkin “Azərbaycan” jurnalında da, “Azər- nəşr”də də işlədiyi vaxt istedadlı qələm sahiblərinin əsərlərinin çap olunmasında əlindən gələni əsirgəməyib. O, istedada, zəhmətə qiymət verib, qiymətləndirib, bunu fəaliyyətində yüksək bir amala çevirib. Bir sözlə, Qılman İlkin istedadların adının çəkilməsində, onların çap olunmasında səxavətini əsirgəməyib. Onların hər biri barədə həmişə ürəkdən danışıb. Məsələn, Söhrab Tahir barədə belə deyirdi: B U L U D X A N X Ə L İ L O V 144 “Söhrab Tahirin bir şeirini oxumuşdum, xoşuma gəlmişdi. Çağırıb dedim ki, get şeirlərini topla gətir, çap edək. İmkan var idi, diqqət, qayğıkeşlik bəs edirdi ki, istedadlılara yol açılsın. Mən həmişə zəhmətə qiymət verirdim, qiymətləndirirdim”. Bununla da Qılman İlkin ədəbiyyata öz istedadı, zəhməti ilə gələnlərə qayğı və diqqət göstərirdi. O, yaxşı bilirdi ki, ədəbiyyata başqa yollarla gələnlər də olar. Həm də şan - şöhrət naminə ədəbiyyata gələnlər də az deyil. Onlar şan - şöhrət naminə ədəbiyyata yox, özlərinə “xidmət” edirlər. Öz maraqları naminə ədəbi mühitdə “parlamaq” istəyirlər. Bəzən öz istəklərinə nail də olurlar. Belələri yazmaq xatirinə yazdıqları üçün əslində ədəbiyyata heç bir xidmət göstərmirlər. Qılman İlkinə görə, ədəbiyyat yolunda ömür - gününü şam kimi əridənlər də az deyil. Onların ədəbiyyata gəlişi xeyir, fayda verir. Həm də insani duyğuları, xeyirxah niyyətləri, istedadları imkan verir ki, onlar ədəbiyyata xidmət edə bilsinlər. Qılman İlkin öz təcrübəsindən çıxış edərək fikir söyləyirdi. Məsələn, İsa Muğannanın, Balaş Azəroğlunun “Ədəbiy- yat qəzeti”ndəki müsahibələri barədə deyirdi: “Bu adamlar (İsa Muğanna, Balaş Azəroğlu – B.X.) böyük ömür, böyük yaradıcılıq yolu keçibdir. Ancaq yenə də ustadlarının adı çəkiləndə nanə yarpağı kimi titrəyirlər. Bu, sevgi, sayğı titrəyişidi. Sənətkar içində bu titrəyiş varsa – o, tükənmir, bitmir”. Belə bir titrəyiş Qılman İlkinin də içində vardı. O deyirdi ki, “mən kitablardan xeyirxahlıq dərsi almışam, ona görə də belə əsərlər yazmışam. Doğrudan da, hər bir Ə B Ə D İ Y A Ş A R Ə D Ə B İ Y Y A T 145 kitabın mayasında xeyirxah, munis duyğular var. Bunları əxz etmək, mənimsəmək lazımdır. Xeyirxahlar bunları xeyirxah kimi, bədxahlar bədxah kimi öyrənir”. Qılman İlkin gəncliyə düz yol göstərir, qeyd edir ki, gənclik hər şeyin qədrini bilməlidir. O deyirdi: “Gəncliyində hamı az - çox nəsə yazır. Lap istedadla ya- zanlar da olur. Ancaq gəlin baxıb görək hamı bu iste- dadı illərin sınağından çıxarıb sonacan apara bilirmi?”. Bununla da o, gəncliyində bir neçə şeir, hekayə yazıb kimlərinsə qayğısı sahəsində ədəbiyyata vəsiqə alanlara etirazını bildirirdi. Onları dəyanətli, dözümlü olmağa və ucuz şeylərin arxasına düşüb getməməyə çağırırdı. Gənclərə məsləhət bilirdi ki, ədəbiyyata peşə kimi baxsınlar, peşəkarlığın başlıca amil olduğunu unutmasınlar. 05.01.2015 B U L U D X A N X Ə L İ L O V 146 Mahir Qabiloğlu: Heminquey, yoxsa kefli İsgəndər? Hörmətli Mahir Qabiloğlu, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvülüyünə qəbul olunmağınız münasibətilə ürəkdən təbrik edir, yeni-yeni yaradıcılıq uğurları ar- zulayıram. Açıq məktub yazmaq- da məqsədim sizin Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə üzv qəbul edilməyinizlə bağlı deyildir. Siz Azərbaycanın Xalq şairi Qabilin oğlu kimi heç bir sətir yazmasaydınız belə, bu quruma üzv olmalıydınız. Ona görə ki, siz Qabilin ailəsində, onun yaradıcılıq mühitində böyümüsünüz. Çoxlu hadisələrin şahidi, iştirakçısı olmusunuz. Həmin mühitdə baş verənlər sizin üçün böyük bir məktəb olubdur. Özünüz də bilmədən bu məktəbin məzunu ol- musunuz. Özünüzə çox vaxt həmin məktəbin adi üzvü, bəlkə də yaradıcı adamlar tərəfindən diqqəti cəlb etmə- yən üzvü kimi baxmısınız. Ancaq belə bir həqiqət var ki, insan hər hansı bir mühitdə yaşamaqla, fəaliyyət göstərməklə özü də bilmədən böyük bir məktəb keçir. Yazdığınız məqalələrin əksəriyyəti bunu təsdiq edir. Siz yazdığınız məqalələrdə ədəbiyyatdan kənarda qalan ədəbiyyatı yazırsınız. Bunun özü yeni bir janrdır və Yüklə 1,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|