196
ÒßÇß ÊÈÒÀÁËÀÐ
197
ŞƏHİDİN ÖMÜR YOLUNA İŞIQ SALAN KİTAB
Şair, publisist, tədqiqatçı Əli Rza
Xələflinin “Söz və qan” kitabını bu yaxın-
larda “Vətən” nəşriyyatı oxuculara çatdırıb.
Kitabın redaktoru və ön sözün müəllifi
fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru Sabir Bəşirov,
rəyçisi filologiya elmləri doktoru, professor
Asif Rüstəmlidir.
Ədəbi-publisistik düşüncələrlə yazıl-
mış povest-xronika –“Söz və qan” əsəri
haqqında kitabın ön səhifəsində oxucuya
verilən məlumatda deyilir: “Müəllif əsəri orijinal formada –
ədəbi-publisistik, tarixi və nəhayət, bədii üslubların qovuşuğun-
da qələmə alıb. Forma oynaqdır, hadisədən-hadisəyə dəyişən
ovqat oxucuya da sirayət edir. Forma və üslub rəngarəngliyi
əsərə canlı ruh gətirir. Oxucu zamandan-zamana keçdikcə yeni-
yeni həyəcanlar yaşayır.
Müəllif “Söz və qan” əsərinin məzununda qəhrəman bir
döyüşçünün taleyini etiva etsə də, onun bir igid, vətənpərvər
kimi formalaşmasında böyük rolu olan ədəbi sözün, xüsusilə,
poeziyanın təsir gücündən də geniş şəkildə bəhs edir.Oxucu
Ceyhun Orucəliyevin timsalında döyüşçünü, Xanəli Kərimli
obrazında şairi yaxşı tanıyır. Sözün və qanın birliyində ədəbi
diriliyə aparan yolun mahiyyətindən də fəlsəfi ümumiləşdir-
mələrlə danışan müəllif ədəbi obrazları oxucuya sevdirə bilir.
Dəqiq və xarakterik cizgilərlə onları yaddaşa yazır. Cəsarətlə
demək olar ki, “Söz və qan” həm də hərbi vətənpərvərlik dərsli-
yi kimi də qavranılır... Cazibəli dil və oynaq forma dəyişən səh-
nələrlə oxucu marağını təmin edir”.
Ümumi ruhu – ideyanı əks etdirən “Söz və qan” əsəri 37
bölümdən (hekayətdən) ibarətdir. 240 səhifəlik kitabda əlavə
olaraq 32 səhifədə Ceyhun Orucəliyevin ömür yolunu əks
etdirən foto və sənədlərin şəkilləri də verilib ki, bu da oxucunun
diqqətini çəkir və şəhidin həyatını göz önündə canlandırır. Ön
198
sözdə Sabir Bəşirov “Söz və qan” əsərində üç əsas obraz
olduğunu qeyd edir: “Şair Xanəli Kərimli və digər söz adamları–
qələm sahibləri, Ceyhun Orucəliyev və Ceyhun Orucəliyevi
yetirən mühit – ailə, məktəb: ibtidai, orta və ali hərbi məktəblər,
cəmiyyət, geniş mənada Vətən – Azərbaycan. Bu şərti bölgüdə
çox vaxt bunlar birləşir: mühit-ailə, Ceyhunun atası Pirəli
müəllim, Xanəli Kərimli və digərləri...”
Müəllifin özünün qeydləri isə kitabın 12-ci səhifəsində
oxucuya çatdırılıb: “Əsərin baş xətti qəhrəman Azərbaycan
əsgəri-kapitan Ceyhun Orucəliyevin həyatı ilə bağlıdır. Bu
fonda erməni faşizminə qarşı döyüşün,
199
Vətən torpağı uğrunda mübarizənin motivi daha qabarıqdır.
Ayrı-ayrı canlı səhnələr, bədii hekayətlər oxucuya düşməni
tanıtmaqda yardımçı olur. Ancaq əsər, əslində, təkcə Qarabağ
uğrunda mübarizədən yox, bütövlükdə Azərbaycan uğrunda
savaşdan bəhs edir. Ona görə də oxucu ədəbi-publisistik düşüncə
düzənində yaşın və sənətin müxtəlifliyini təmsil edən insanlarla
qarşılaşır, sözün və qanın məntiqində onlarla ünsiyyətə girir.
...“Söz və qan” mənim üçün üzü Vətənə sarı yoldur. Nə
qədər qanlı, qadalı olsa da...”
İnanırıq ki, Əli Rza Xələflinin yanğı və çağlar bir ilhamla
yazdığı “Söz və qan” əsərini oxucular maraqla mütaliə edib,
yüksək dəyərləndirəcəklər.
“Təhsil problemləri”, 08-15 sentyabr 2016-cı il
200
VƏTƏNDAŞLIQ LİRİKASININ ƏSAS
YARADICILQLARINDAN BİRİ
Xanəli Kərimlinin “Bir ömrün işığı” (Məqalələr, məktub-
lar, tədbirlər) kitabı Qanun Nəşriyyatından çapdan buraxılıb.
384 səhifəlik kitaba şairin həyatının bəzi məqamlarını yada salan
8 ədəd rəngli şəkil də əlavə edilib. Toplu haqqında oxucuya
verilən qısa məlumatdan aydın olur ki, “Bir ömrün işığı” tanın-
mış şair, araşdırıcı alim və gözəl pedaqoq Xanəli Kərimlinin
yaradıcılığından bəhs edən 4-cü kitabdır. Bundan əvvəl “Şairə
məktub “ (2007), “Sözün Əlincə qalası” (2011) və fəlsəfə dokto-
ru Sabir Bəşirovun “Xanəli Kərimli: Bir ömrün nağılı” (2011)
kitabları nəşr olunub.
201
Ön bölmədə görkəmli ziyalıların qələmindən çıxan məqa-
lələr verilib. Fəlsəfə elmləri doktoru, professor, Əməkdar Elm
Xadimi Camal Mustafayev, filologiya elmləri doktoru, professor
Maarifə Hacıyeva, filologiya elmləri doktoru, professor Sədaqət
Həsənova, filologiya elmləri doktoru Yaşar Qasımbəyli, filologi-
ya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Fərqanə Kazımova , filologiya üz-
rə fəlsəfə doktoru, dosent Aypara Behbudova şair Xanəli Kərim-
linin yaradıcılığını geniş işıqlandırmaqla yüksək dəyərləndiriblər.
Akademik İsa Həbibbəyli: “Xanəli Kərimlinin şeir yara-
dıcılığında həssaslıq və vətəndaşlıq mövqeyi ön sırada dayanır.
Həyata və insanlara həssas münasibətlər Xanəli Kərimlinin
şeirlərinə dərin lirizm gətirir. Xanəli Kərimli yeni dövr Azərbay-
can şeirində vətəndaşlıq lirikasının əsas yaradıcılarından biridir.
Yaxşı cəhət ondan ibarətdir ki, Xanəli Kərimlinin vətəndaşlıq
lirikası sadəcə qələmə aldığı aktual mövzuları ilə deyil, daha çox
bu bədii nümunələrdəki fikrin ifadə vasitəsi ilə yadda qalır.
Daha doğrusu, Xanəli Kərimli bir qayda olaraq vətəndaşlıq
lirikasını bədii biçimdə təqdim etməyi bacarır. Bu cəhət
Xanəlinin mühüm yaradıcılıq nailiyyəti kimi səciyyəylənir.”
Şairin müəllim həmkarı, mərhum filologiya üzrə fəlsəfə
doktoru və dosent Fərqanə Kazımova isə “Ağrılı və inamlı
şair” məqaləsində onun yaradıcılığını incələyərək vurğulamışdır:
“Xanəli müəllim poetik düşüncələri ilə nakam şairimiz Almas
İldırımın içində boğulan səsinin davamçısıdır. Əgər Almas
İldırım “Əsir Azərbaycan”ın dərdlərini hayqırırdısa, Xanəli
Kərimli sinəsində Qarabağ və 20 Yanvar yarası olan “Yaralı
Azərbaycan”ın sızıltılarını dünyaya car etməyə can atır.
Azərbaycan- dərd içində solan anam,
Yarı canı yad əllərdə qalan sonam!..
Azərbaycan-mənim canım, mənim balam!
Danışdıqca qövr eyləyir içindəki yaraları,
Bir atəş tək səpələnir dörd bir yana paraları:
Azərbaycan- hər yerində şəhidistan..”
və ya
Dostları ilə paylaş: |