Microsoft Word fiz-9 mv az capa docx

213 
 
MƏLUMAT MÜBADİLƏSİ VƏ MÜZAKİRƏSİ 
Tapşırığın müzakirəsi dərslikdə yazılmış suallar əsasında qurula bilər. Araşdırma zamanı 
şagirdlərdə yaranan fərziyyələri cavablandırmaq üçün əlavə suallardan istifadə oluna bilər. 
 
Yuxarıdakı sxem üzrə araşdırma müzakirə edilə bilər. Bu zaman maqnitin qütblərinin necə 
təyin olunması növbəti araşdırma üçün fərziyyələrin yaranmasına səbəb olur. 
 
TƏDQİQATIN APARILMASI-3 
Dərsliyin bu mərhələsində “Akvarium”un keçirilməsinin 2-ci variantını tətbiq etmək faydalı 
olardı. “Daxili dairə”nin iştirakçıları müəllimin təklif etdiyi problemi müzakirə edir və 
birinci variantdan fərqli olaraq iştirakçılar bu zaman yalnız problemin “lehinə” olan dəlilləri 
söyləyirlər. Digər qrupun üzvləri “xarici dairə” də stullarda əyləşirlər, dəlilləri dinləyir, 
yazıya alır, təhlil edir, öz əks dəlillərini hazırlayır. 5-8 dəqiqədən sonra diskussiya 
dayandırılır, xarici və daxili dairədən olan şagirdlər öz yerlərini dəyişirlər. Onlar əvvəlki 
iştirakçıların dəlillərini təkzib etmək üçün diskussiya aparırlar. Burada qrupların vahid fikrə 
gəlməsi önəmli deyil. Bu zaman  “Maqnitin qütblərini təyin edək” araşdırması icra olunur. 
Şagirdlər praktik olaraq müşahidə edirlər ki, sapdan asılan maqnit hansı istiqamətdə  fır-
ladılmasına baxmayaraq, bütün hallarda eyni vəziyyət –  şimal-cənub istiqamətini alır. 
 
MƏLUMAT MÜBADİLƏSİ VƏ MÜZAKİRƏSİ 
Bu zaman  Yer kürəsinin iki maqnit qütbünə malik olması ilə bağlı şagirdlərin əvvəlki biliyi 
arasında fəndaxili və coğrafiya fənni ilə fənlərarası əlaqə yaratmaq məqsədəuyğundur. 
Şagirdlərə iş vərəqlərində maqnitin qütblərinin rəngi və coğrafi qütbləri haqqında qrafik 
tapşırıq vermək olar. Onlar müşahidə nəticələrini iş vərəqlərində qeyd edirlər. Araşdırmanın 
müzakirəsi dərslikdə yazılan suallar əsasında qurula bilər.   
Diferensial təlim. Təlim nəticələri zəif və sağlamlıq imkanları məhdud olan şagirdlərin aktiv 
iştirakını təmin etmək üçün müəllim onları daha fəal şagirdlərlə bir qrupa daxil edə bilər. 
 
ÜMUMİLƏŞDİRMƏ VƏ NƏTİCƏ  
Qruplara müəllim dərslikdə verilmiş, yaxud əlavə suallarla müraciət edə bilər. 
Müəllim dərsin nəzəri hissəsini şagirdlərə aşağıdakı plan üzrə öyrənməyi təklif edə bilər: 
1. Sabit maqnitlər 
2. Sabit maqnitlərin xassələri 
3. Kompasın işi 
4. Maqnit qütbləri arasında qarşılıqlı təsir 
 
 
 
Maqnit
Maqnitin qütbləri
Maqnitin orta xətti
Maqnitin qütblərini 
necə təyin etdin ?

---

 
YA
E 
yet
eyn
qey
 
F b
üm
 
Xa
Aç
 
Şa
his
isti
S.N
1 
2 
3 
 
El
1. 
2. 
3. 
4. 
 
 
 
ARADICI TƏTB
blokunda verilm
tirilir. Araşdırma
niadlı  və müxtəl
ydləri iş vərəqind
S.N 
1 
2 
3 
blokunda verilmi
mumiləşdirməsinə
assələri 
çar sözlər 
agirdlərin özlərini
ssəsindəki tapşır
ifadə etmək olar.
N 
M
Düz maq
Nalşəkill
Halqaşək
ektron resurslar
https://www.yout
https://www.yout
https://www.yout
https://www.yout
BİQETMƏ 
miş “Maqnitin q
a qruplarda yerin
lif adlı qütbləri  a
dəki aşağıdakı cə
Araşd
İki şimal 
İki cənub 
Cənub və şimal
iş tapşırıq dərs b
ə xidmət edir 
Sab
 
 
sabit maqnit,  ma
birqütblü maqnit
i qiymətləndirmə
rıqlar yerinə yet
 
aqnitin növü 
qnit 
li maqnit 
killi maqnit 
r: 
tube.com/watch?
tube.com/watch?
tube.com/watch?
tube.com/watch?
m
214 
qütbləri bir-birin
nə yetirilə bilər.
arasında qarşılıql
ədvəldə edə bilərl
dırma 
l 
oyunca şagirdin 
bit maqnitin xassə
aqnit  qütbü,  şima
t, Küri nöqtəsi, ma
ələri üçün mövzun
tirilir. Tapşırıqla
Tətb
 
 
 
?v=vOmOsp4MPb
?v=hMlrxC0m78o
?v=gVtuh-aELqg
?v=V46I2RrX_uE
 
Təbii 
maqnitlər
S
maq
nə necə  təsir ed
. Onun məqsədi
lı  təsirini praktik
lər. 
Qarşılıqlı 
Cəzb etmə 
 
 
 
 
 
 
öyrəndiyi əsas b
ələri 
al maqnit  qütbü, 
aqnitin orta xətti. 
nun sonunda “Öy
arın icrası üçün 
 
iqi 
 
 
 
b4   
o  
 
E  
Sünii 
qnitlər
dir?” araşdırması
şagirdlərin maq
k yoxlamaqdır.  Ş
təsir 
İtələnmə 
biliklərin müstəqi
cənub maqnit  qü
yrəndiklərinizi yo
aşağıdakı  cədvə
Xassələri 
ı yerinə 
qnitlərin 
Şagirdlər 
il olaraq 
ütbü, 
oxlayın” 
əllərdən 

---

215 
 
Qiymətləndirmə.  Aşağıdakı meyarlar əsasında təlim məqsədlərinə nail olmaq dərəcəsini 
müəyyən etmək olar.  
M-lar 
I 
səviyyə 
II 
səviyyə 
III 
səviyyə 
IV 
səviyyə 
Nümun
əg
əti
rm
ə 
Maqnit hadisələrinə 
aid müəllimin köməyi 
ilə nümunə gətirir. 
Maqnit hadisələrinə 
aid məhdud həcmdə 
nümunə gətirir. 
Maqnit hadisələrinə 
aid əsasən doğru 
nümunə gətirir. 
Maqnit hadisələrinə 
aid tam doğru 
nümunə gətirir. 
İzahe
tm
ə 
Sabit maqnitlər və 
onların xassələrini 
izah etməkdə çətinlik 
çəkir. 
Sabit maqnitlər və 
onların xassələrini 
tam  izah edə bilmir. 
Sabit maqnitlər və 
onların xassələrini 
qismən doğru izah 
edir. 
Sabit maqnitlər və 
onların xassələrini 
ətraflı izah edir. 
T
ətbiq
et
m
ə 
Sabit maqnitlərlə 
təcrübələri çox çətin-
liklə aparır. 
Sabit maqnitlərlə az 
səhvlərə yol verməklə 
təcrübələr aparır. 
Sabit maqnitlərlə 
təcrübələri əsasən 
sərbəst aparır. 
Sabit maqnitlərlə 
sərbəst təcrübələr 
aparır. 
Dərsin sonunda iş vərəqləri yığılır və şagirdlərin portfoliosuna əlavə olunur. 
Ev tapşırığı. “Canlı və cansız həyatda maqnit hadisələri” adlı esse hazırlamaq. 
 
 
Dərs 50 / Mövzu:
 İŞIĞIN YAYILMA SÜRƏTİ 
VƏ ONUN TƏYİNİ ÜSULLARI 
 
Alt 
STANDARTLAR 
1.1.1. Elektromaqnit (maqnit, işıq), atom və nüvə hadisələrini, onların baş-
vermə səbəblərini şərh edir.  
1.1.2. Elektromaqnit (maqnit, işıq), atom və nüvə hadisələrinə aid məsələ-
lər qurur və həll edir.  
3.1.2. Elektromaqnit (maqnit və işıq), atom və nüvə hadisələrinə uyğun fi-
ziki kəmiyyətlər arasındakı asılılığı müəyyən edir. 
 
 
Təlim 
NƏTİCƏLƏRİ 
 İşığın yayılma sürətinin astronomik və optik üsullarla ölçülmə mexaniz-
mini izah edir. 
 İşığın vakuumda yayılma sürətinin təbiətdə ən böyük sürət olduğunu mi-
sallarla şərh edir. 
  İşığın yayılma sürətinin hesablanmasına aid kəmiyyət xarakterli sadə 
məsələlər həll edir. 
 
 
DƏRSİN TİPİ 
İnduktiv 
 
 
İstifadə olunan 
İŞ FORMALARI 
Bütün siniflə iş, qrup işi, fərdi iş 
 
 
İstifadə olunan 
ÜSULLAR 
Beyin həmləsi, anlayışın çıxarılması, şaxələndirmə, müşahidə, araşdırma, 
ziqzaq, modelləşdirmə, təqdimat, tapşırıqvermə 
 
 
Fənlərarası 
İNTEQRASİYA 
Riy.1.1.3, Riy. 2.2.1, Riy. 3.1.5, Ədəb. 2.1.1, Ədəb. 2.2.1. 
 
 
RESURS 
İş  vərəqləri, müşahidə  vərəqələri, plakatlar, tabaşir, fırlanan güzgü, işıq 
mənbəyi, ağ lövhə, kompüter, proyektor, interaktiv lövhə (“MimioStudio” 
və ya “Promethean”) 

---