Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc
Yüklə 2,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Milli Kitabxana
- İSKƏNDƏRİN TAXTA ÇIXMASI
_______________ Milli Kitabxana ________________ 69
Tamah süfrəsindən az bir şey uman, Malı olsa belə, kifayət qədər, Yenə iş adamı çalışar, işlər. Naz-nemət içində rahatlıq tapar, Tələsməz, atını astadan çapar. Nə həddindən artıq paylar malını, Nə də xəsisliklə pozar halını. Çətinlik çox xəsis olmaqdan doğar, Qapını qırsanız hədsiz odun var. Çox yaşa, ömürdən faydalan özün, Çalış özgəyə də ziyan dəyməsin. Tarixin yığılmış tumarlığından Keçmişi belə nəql edir bir dehqan: Elə ki, Feyləqus təzə gəlintək Vurdu bu dünyanın mülkünə bəzək. Ağıllı övladla ata fəxr edər, Çünki mübarəkdir seçilmiş gövhər. Dünyada ataya varmıdır, gerçək, Ağıllı oğuldan başqa bir istək, Oturtdu öyrənsin ədəblə hünər, Günəş eylər daşı qiymətli gövhər. Niqumaş alimdi, biliklə dolu, Alimin oğluydu həkim Ərəstu. Təlim işlərində çəkdi çox əmək, Hikmətlər öyrətdi ona sevərək. Şahanə tərbiyə, hünər, nəzakət Ağıla nur verir, ürəyə qüvvət. Hər əqlə sığışan hünər, bilikdən Bir məna çıxarır mənanı bilən. Ulduzlar bəzəyən kimi göyləri Bəzədi pak olan yeni gövhəri. Çatdırdı onu hər gizlin biliyə, Hansı bir gənc almış belə tərbiyə? Şahzadə illərlə çox çalışdı, çox, Qulağı elm aldı, başqa heç nə yox. Öz ağlı, zəkası olunca rəhbər, _______________ Milli Kitabxana ________________ 70
Hər incə mənanı edərkən bəyan, Sözləri su kimi olurdu rəvan. Həmdərsi Ərəstu, bir qardaş deyə, Ürəkdən bağlıydı bu şahzadəyə. Ərəstu aldıqca bilik atadan, Ona öyrədirdi hər an, hər zaman. Yəqindi bilikli həkim ustadə Tacidar olacaq bir gün şahzadə. Onun təliminə verdi çox diqqət, Kişini şad edər qorunsa sərvət. Bəxtini oxudu parlaq alnından, Verdi oğluna da ondan bir ünvan 90 .
Söz qaşı möhrünü vuran zamanda Oğlunu tapşırdı gənc şahzadəyə, And verdi, söz aldı: "Peyman ver, - deyir, Məktəbdən meydana sən at sürərkən, Şahanə başını göydə görərkən, Başını əyərkən köhnə dünyanın, Hər səmtə gedərkən hökmün, fərmanın, Taxtını tacınla məsud edərsən, Xərac göndərərlər yeddi kişvərdən. Dünyaya şövkətlə verərsən fərman, Padişah olarsan uzun bir zaman. Bu dərsi, təlimi tut xatirində, Qızıla, gümüşə çox olma bəndə! O zaman oğlumdan götürmə nəzər, Haqqıma, sözümə bir hörmət göstər. Onunla et çətin işdə məşvərət, Qılıncdan kəskindir gözəl məsləhət. Səndə dövlət vardır, onda da hünər, Hünərlə dövlət bir çəkiyə girər. Hər yerdə hünərə verilmiş qiymət, O yerdə gün-gündən ucalmış dövlət. Hər yerdə şərəfli bir dövlət vardır, Ucalar fikrindən ucalanlardır.
_______________ Milli Kitabxana ________________ 71
Gərəkdir yüksəlsin bu pillələrdən". Şahzadə söz verdi öz ustadına: "Hər əmrin qəbuldur, - söylədi ona, - Taxtımla, tacımla olsam padişah, Ərəstu vəzirim olacaq, billah! Sözündən, fikrindən dönməz İskəndər, Onun hər əmrinə bağlaram kəmər." Elə ki, taleyi oldu ona yar, İskəndər sözündə qaldı bərqərar. Ustadı bilirdi: bir gün bu uşaq Dünya şahlarına fərman yazacaq. Bir şəkil çəkdi o, həndəsi hərfdən, Qalibi, məğlubu etdi müəyyən. Dedi: "Al, bir qəza üz versə sana, Hərfi say, həm düşmən, həm öz adına. Adın dairədə qalsa müzəffər, Əmin ol bəxtinə, sənindir zəfər. Bu sayda üstünlük göstərsə düşman, O qalib kişidən çəkin hər zaman." İskəndər qocadan o şəkli aldı, Bu faydalı işdən sevincə daldı. Yazanda həndəsi hərfi İskəndər, Hər zaman zəfərdən tutardı xəbər. Əqliylə bəxtiyar yaşardı hər an, Onun hər elmindən qaynardı qazan. Tədbirli, bilici olmaqla yenə Baş əydi bilici şəxsin fikrinə. Alimlər sözünü tutaraq getdi, Əqliylə özünü bəxtiyar etdi. Ustadın oğlu da alim bir kəsdi, Onunla həm yaşıd, həm də həmdərsdi. Şahzadə daima ona mehriban, O da şahzadədən ayrılmaz bir an. Ərəstu razılıq verməzsə işə, İskəndər bir quş da taxmazdı şişə. O tədbir vermədən tutmazdı bir iş, _______________ Milli Kitabxana ________________ 72
Bu çarxın pərgarı döndü çox zaman. Dünya çox seyr etdi dağdan, səhradan. Feyləqus dünyanı tərk etdi daha, Taxtını tapşırdı gənc padişaha. Gəl, qorx bu dünyanın fitnə, felindən, Qurtar öz canını onun əlindən. Ağacdır, dörd kökü, altı böyrü var, Çoxunu boğmuşdur bu qorxulu dar 92 .
Düşər yarpağımız bir-bir ağacdan. Bu bağda əbədi yaşamaz bir kəs, Hər gələn burada çəkər bir nəfəs. Yetişər bu bağda hər gün bir nobər, Birisi gəlirkən o biri gedər. Dünyadan gedərsən istər-istəməz, Bu tədbir, bu təlaş bir şeyə dəyməz. Bu dünya mülkündə yox belə bazar Varını özilə alsın tamahkar. Dünya salmış tora, çünki borclusan, Borcunu tez ol ver, qurtul bu tordan. Nalbəndlə palançı eşşəyə bir gün: - Nal, palan pulunu ver,- dedi,- bütün, Topal ayağından, yağır dalından Nalını, palanı atdı o heyvan. Eşşək öz borcundan olunca azad, Olduqca dincəldi, qəlbi oldu şad. Sən də, ey tozlara bulaşmış insan, Borcunu ver, qurtul bu toz-torpaqdan.
İSKƏNDƏRİN TAXTA ÇIXMASI
Ey saqi, dur məni qurtar mənlikdən, Işıqlı badəndən işıqlanım mən. Bir mey ki, dağıdar qəmi, kədəri, Sağaldar mumyatək bu xəstələri.
Yüklə 2,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|