38
qarşısında tarixi xidmətləri o qədər çox, o qədər böyükdür ki,
onların hamısından bir məqalədə danışmaq mümkünsüzdür.
Amma birbaşa müstəqilliyimizlə bağlı bir məqamı
xatırlatmağı da özümə borc bilirəm. 1990-cı il noyabrın 17-də
Heydər Əliyevin sədrliyi ilə Naxçıvan Sovet Sosialist
Respublikası Ali Sovetinin yeni tərkibdə ilk sessiyası
keçirildi. Həmin toplantıda sonradan nəinki təkcə
Azərbaycanın, bütün SSRİ-nin taleyində mühüm rol
oynayacaq bir hadisə baş verdi. Sessiya Heydər Əliyevin
təşəbbüsü və qətiyyəti ilə Naxçıvan MSSR-in adından «Sovet
Sosialist» sözlərinin birdəfəlik çıxarılması, Naxçıvan MSSR
Ali Sovetinin adının dəyişdirilərək «Naxçıvan Muxtar
Respublikası Ali Məclisi» adlandırılması, Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyətinin üçrəngli, aypara və səkkizguşəli ulduz
nişanlı bayrağının dövlət bayrağı kimi qəbul edilməsi və bu
barədə Azərbaycan SSR Ali Soveti qarşısında qanunvericilik
təşəbbüsü qaydasında vəsatət qaldırılması haqqında tarixi
qərarlar qəbul etdi. Bu sessiyadan 4 gün sonra – noyabrın 21-
də yenə də Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə «1990-cı ilin yanvar
ayında Bakıda baş vermiş hadisələrə siyasi qiymət verilməsi
haqqında» qərar qəbul edən Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ali Məclisi SSRİ rəhbərliyini, Qorbaçov klanını ilk dəfə açıq
şəkildə «cinayətkar» adlandırdı. Heydər Əliyevin bu
fəaliyyətinin ölkədəki ictimai-siyasi proseslərə oyadıcı təsir
göstərməsi faktını görmək o qədər də çətin deyil. Azərbaycan
SSR Ali Sovetinin 1991-ci il fevralın 5-də açılmış sessiyası
elə həmin gün «Azərbaycan SSR» ifadəsindən imtina edərək
dövlətimizin «Azərbaycan Respublikası» adlandırılması
barədə qərar çıxardı. Həmçinin üçrəngli bayrağımız 71 ildən
sonra yenidən dövlət bayrağımız, dövlət simvolumuz kimi
təsdiqləndi. Dünya siyasətinin korifeylərindən olan Heydər
Əliyev deyirdi: «Azərbaycanın istiqlaliyyətinin bəyan
39
edilməsi ölkəmizin tarixində çox böyük əhəmiyyətə malik
hadisədir». Bu, son dərəcə müdrikliklə deyilmiş tezis özündə
mütləq həqiqəti əks etdirir. Amma o mütləq həqiqət bir tarixi
həqiqətə söykənir: sözdə müstəqilliyin gerçək müstəqilliyə
çevrilməsində Heydər Əliyevin misilsiz xidmətləri, böyük
tarixi rolu danılmazdır. Çünki məhz bu lider sonrakı
mərhələlərdə Azərbaycanın müstəqilliyini möhkəmləndirdi və
dönməz etdi.
İndi isə bir anlığa 1993-cü ilin həyəcanlı iyun
hadisələrini yada salaq. O zaman dünyanın reallıqlara
əsaslanın ən ciddi siyasi institutlarında, cəmiyyət
problemlərini öyrənən təsisatlarında belə bir fikir
formalaşmışdı ki, Azərbaycanı yalnız möcüzə xilas edə bilər.
Amma Azərbaycanı möcüzə deyil, müdrik bir şəxsiyyət, dahi
bir insan, qüdrətli bir rəhbər – Heydər Əliyev xilas etdi…
1988-1993-cü illərdə bir neçə dəfə Azərbaycanda olmuş
bir fransız sosioloqu yazırdı: «Azərbaycan ya möcüzəyə
çevriləcək, ya da məhv olacaq. Əgər həqiqi rəhbərini tapsa,
XXI əsrin möcüzəsi sayılacaq, hakimiyyətə təsadüfi adamlar
gəlsə, Azərbaycan məhvə gedəcək».
Azərbaycanın xoşbəxtliyi onda oldu ki, o, əsl möcüzəyə
çevrildi, o, əsl rəhbərini tapdı. Xalqımızın müdrikliyi isə bir
də onda oldu ki, o, təsadüfi adamı deyil, Heydər Əliyevi seçdi.
Təkidli tələbləri ilə onu yenidən hakimiyyətə gətirdi.
Yəqin orta yaşlı insanların yaxşı xatirindədir: 1988-ci
ildən 1993-cü ilin yayına kimi Azərbaycan özünün faciəli
dövrünü yaşadı. Bu müddət ərzində dörd dəfə hakimiyyət
dəyişikliyi baş verdi. Məhz hakimiyyətə gəlmiş təsadüfi
adamlar ölkəni labüd məhvə aparırdı. Xalqın inamı qırılmış,
ziyalılara qarşı əsl repressiya başlamış, elm, təhsil, səhiyyə,
iqtisadiyyat, mədəniyyət bərbad vəziyyətə salınmışdı.
Vətəndaş müharibəsi paytaxt Bakının bir neçə kilometrliyində
40
idi. Qanunsuz silahlı dəstələr əhalini qorxu içərisində
saxlayırdı. Ölkə acınacaqlı vəziyyətdə idi. Xalq onu bu
vəziyyətdən qurtara biləcək yeganə şəxs kimi görkəmli dövlət
xadimi Heydər Əliyevi görürdü və təkidlə onu tələb edirdi.
Heydər Əliyev Azərbaycanı məhz belə bir vəziyyətdə qəbul
etdi və Eduard Şevardnadzenin təbirincə desək, öz ölkəsini
həyatı bahasına xilas etdi…
Beləliklə, 1993-cü ildə Heydər Əliyev ikinci dəfə
hakimiyyətə gəldi, Azərbaycanı dağılmaqdan və milli
fəlakətdən, beynəlxalq aləmdə təklənməkdən xilas etdi. 1994-
cü ilin may ayında atəşkəs imzalandı. Azərbaycanda silahlı
müxalifət ənənələrinə qətiyyətlə son qoyan ulu öndər
cəmiyyətin inkişafını dinc, demokratik yola istiqamətləndirdi,
bununla da Azərbaycan xalqını tarix səhnəsindən silinmək
kimi acı bir aqibətdən qorumağa, dövlətçiliyi hifz etməyə
müvəffəq oldu. Ən əsası, Heydər Əliyev milli qürurumuzu
özümüzə qaytardı: xalqın millət, Torpaq, Vətən və Bayraq
sevgisini bərpa etdi. «Mən həmişə fəxr etmişəm, indi də fəxr
edirəm ki, Azərbaycanlıyam!..» deyə bizə Azərbaycanı məhz
onun kimi sevməyi öyrətdi.
Bu dahi şəxsiyyətin rəhbərliyi ilə cəmiyyət həyatının
bütün sahələrində gedən köklü islahatlar Azərbaycanın
simasını dəyişdirdi.
Bəli, 35 illik dövrü – Heydər Əliyevin böyük fəaliyyəti,
müstəqilliyimizin, dövlətçiliyimizin qorunması, iqtisadiyyatı-
mızın
dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya dövrü
kimi səciyyələndirmək olar…
Danılmaz faktdır ki, bugünkü Azərbaycan reallıqları,
ölkəmizin hərtərəfli inkişafı, iqtisadiyyatımızın yüksəlişi
Dostları ilə paylaş: |