29
dostları ilə Cıdır düzünə qalxmışıq. O vaxt mən çox gənc idim.
Amma onda gördüyüm Cıdır düzü indi də gözlərimin
önündədir. Ucsuz-bucaqsız bu məkan qarşımızda gül-çiçək
dənizi kimi dalğalanırdı. Göz işlədikcə uzanan hu
cənnətməkan, Topxana meşəsinə enən yamacda dəli-dolu
sıldırımlar, qayalıqlar köksündə qədim qəsrin divarları,
dərənin dibində gümüş kəmərə bənzər çay… Atam isə orada
da şakərindən qalmır, Şuşada, Cıdır düzündə hər şeyi bir-bir
mənə göstərir, tarixini söyləyir, «Qarabağnamə»lərdən
sitatlar gətirirdi: «Qarabağ ən qədim sivilizasiya ocağı olan
Azıx mağarasının vətənidir. Azıx, Qarabağ kimindirsə, bütün
Qafqaz da onundur» deyirdi… Çox təəssüf, indi bunları
düşünə-düşünə tariximizi, keçmişimizi, itirdiklərimizi
xatırlayıram. Bu gün Şuşa, Xocalı, Laçın, Ağdam, Cəbrayıl,
Füzuli, Xocavənd, Kəlbəcər, Qubadlı, Zəngilan, Ağdərə,
Xankəndi kimi cənnət guşələr düşmən caynağındadır… Amma
heç şübhəsiz, belə qalmayacaq. Ermənilər törətdikləri hər bir
cinayətə görə cavab verəcəklər. Tezliklə haqq qılınc kimi
sıyrılacaq. Bağlı qapıların tilsimi açılacaq… Bunun üçün biz
həm də gənclərimizin vətənpərvərlik ruhunu, milli ruhunu
yüksəltməliyik…»
Görkəmli alim, ictimai xadim, professor Nizami Xudiyev
həm də ləyaqətli ailə başçısıdır. Onun övladları bu gün
cəmiyyətimizdə fəal mövqeyi ilə seçilən gənclərdir.
Alimin böyük qızı Aytən Azərbaycan Dövlət Tibb
Universitetinin ginekologiya kafedrasının assistentidir.
Oğlu Nazim Bakı Şəhər Prokurorluğunda idarə
prokuroru, hüquq elmləri namizədidir.
Kiçik qızı Günel Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetini
bitirib. Nizami rayon 7 saylı doğum evində həkimdir.
Alim altı nəvəsindən eşitdiyi «baba» kəlməsini ən sevimli
söz hesab etdiyini də söyləyir. Övladları haqqında fikri isə
30
belədir: «Rəhmətlik atam həmişə Məhəmməd
Peyğəmbərimizin bir kəlamını sitat gətirərdi: «Atanın
övladlarına öyrətdiyi ən yaxşı şey ədəbdir». Mən atamın bu
tövsiyəsini övladlarımın tərbiyəsində əsas götürmüşəm. İndi
həqiqətən görürəm ki, övlad üçün tərbiyədən yaxşı miras
yoxdur. Xoşbəxtəm ki, övladlarım mənim etimadımı
doğruldurlar…»
Nizami Xudiyev «Boş vaxtınızda nə ilə məşğul
olursunuz? Hobbiniz nədir?» sualına belə cavab verir:
«Alimin boş vaxtı olmaz… Təbii ki, boş vaxtım çox az olur.
Milli Məclisin iclasları, alim kimi oxuduğum mühazirələr,
tədqiqat işlərim, araşdırmalarım məndən gərgin iş rejimi və
vaxta qənaət etməyimi tələb edir. Vaxt da ki, balıq kimi
adamın əlindən elə sürüşüb düşür ki, heç xəbərin olmur.
Atalar, doğrudan da, gözəl deyiblər ki, vaxt qızıldır. Amma
sözsüz ki, çox sevdiyim məşğuliyyətlərə də vaxt tapa bilirəm.
Dövrü mətbuatı, demək olar ki, hər gün vərəqləyirəm. Əlimə
fürsət düşən kimi bədii ədəbiyyat oxuyuram. Təbiətin
qoynumda olmağı çox sevirəm. Anamla söhbətləşməkdən, bir
də nəvələrimlə əylənməkdən zövq alıram. Xalq musiqimizin,
muğamlarımızın vurğunuyam. Hərdən klassik musiqini də
dinləyirəm. Əlimdə imkanım olsa, tez-tez dədə-baba yurduma
– Şahbuza gedərəm. Amma təbii ki, vaxtla, imkanla arzum üst-
üstə düşmür. Buna baxmayaraq, ildə bir dəfə, atamın
ildönümlərində ailəliklə Şahbuza gedirik. Ata-baba yurdumu,
atamın məzarını ziyarət edirəm. Övladlarımı o müqəddəs
yerlərlə bir daha tanış edirəm. Əslində, onların da uşaqlığı
Şahbuzda keçib. Hər dəfə doğma el-oba ilə «görüş»dən sonra
sanki yenidən doğuluram…».
Görkəmli alim gələcək planları haqqında danışmağı
xoşlamır: «Elə hər gün gördüyüm işlər sabah üçündür.
Planlarım haqqında danışmağı ona görə sevmirəm ki, onlar
31
bir növ vəd verməkdir. Vəd vermək əvəzinə isə iş görmək daha
gərəklidir. Mən hazır işimi təqdim etməyi xoşlayıram».
Bəli, bu gün Azərbaycanda diqqəti cəlb edən elm
adamlarından, maraqlı şəxsiyyətlərdən biri olan tanınmış
türkoloq, dilçi-alim, professor Nizami Xudiyev hər gün öz
uğurlarının sırasını artırır. Yeni-yeni tədqiqatları ilə elmimizə
töhfələr verir, yeni-yeni kitabları ilə təhsilimizi genişləndirir.
Alim öz həyat kredosuna, amallarına hər zaman sadiqdir. O,
aşıb-daşan, tükənmək bilməyən enerji ilə yenə də elmi
araşdırmalarını davanı etdirir, istirahətindən, dincliyindən
kəsib öz işini məsuliyyətlə yerinə yetirir. Atası Mənaf
müəllimin məsləhəti, tövsiyəsi isə həmişə qulaqlarındadır:
«Elm elə bir sərvətdir ki, biçildikcə daha bol məhsul verər».
Alimin uğurlarının bir səbəbi isə seçdiyi yola inamıdır.
Bu inamı ona verən isə zəhmətkeşliyi, əməksevərliyi,
məsuliyyətidir.
İnanırıq ki, yüksək intellekti və təşkilatçılıq bacarığı, iti
ağlı, işıqlı zəkası, dərin düşüncəsi, gözəl nitq mədəniyyəti,
alovlu vətənpərvərliyi ilə cəmiyyətdə böyük nüfuz qazanan,
Azərbaycan dilçilik elminə, türkologiyaya, təhsilimizə zaman
keçsə də öz dəyərini itirməyəcək sanballı töhfələr verən
professor Nizami Xudiyevin daha parlaq işləri hələ
qabaqdadır.
Görkəmli alimə cansağlığı, hərtərəfli, çoxşaxəli
fəaliyyətində böyük uğurlar arzu edirik.
«İlin ziyalısı» kitabı.
«Vektor» nəşrlər evi,
2006, səh. 43-80
32
MÜƏLLİFDƏN
Oxuculara təqdim olunan bu kitab 2004-cü ildə
«Azərnəşr» tərəfindən çap olunmuş «Zamanın axarı ilə»
kitabının II cildidir. Sisteminə, quruluşuna və tədqiqat
obyektinə görə I cildin davamıdır. Ona görə I cilddəki
«Oxuculara» hissəsini II cildə də daxil etmək qərarına gəldim.
Tale elə gətirib ki, gözümü açandan həmişə elmi-
yaradıcı mühitdə olmuşam. İnsana mənəvi cəhətdən çox şey
verən bu mühitə doğru açılan cığırı, atılan ilk addımları adam
heç vaxt yaddaşından çıxara bilmir. Tələbə elmi
cəmiyyətindəki ilk araşdırma, geniş toplantıda ilk məruzə,
qəzetdə çıxan ilk məqalə, görkəmli yazıçılarla keçirilən
görüşdə ilk həyəcanlı çıxış məhz insanı elm və yaradıcılıq
dünyasına aparan addımlardandır. Bütün bunlar barədə onu
görə söz açıram ki, «Zamanın axarı ilə» kitabının I cildinə
daxil etdiyim materialların arasında ilk qələm təcrübələrim –
ədəbi dil tarixi, türkologiya, yazıçı dili, bədii dil problemləri
və s. mövzularda yazılarım da var. Əslində kitabda yer alan
məqalə, elmi araşdırma və müsahibələrin çoxu məhz bu
mövzulardadır. Sadəcə olaraq müxtəlif mətbuat orqanlarında
çap edilmiş yazılarımın bir hissəsini bu kitabda
cəmləşdirməklə xalqımızın tarixi, ədəbi dilimiz və mənəvi
dəyərlərimizlə bağlı bu gün gedən prosesləri oxucuların daha
ardıcıl izləməsinə kömək etmək məqsədini qarşıya qoymuşam.
Müxtəlif vaxtlarda qələmə alınmış ayrı-ayrı materialları
gözdən keçirərkən bir daha bu qənaətə gəldim ki, hər bir yazı
öz dövrünün ruhunu, düşüncə tərzini, həmin dövrün
Dostları ilə paylaş: |