__________________Milli Kitabxana_________________
39
eşidə bilmirdi... Birdən o, Sonanın qalxdığını, başını sərqətfə ilə bağladığını
gördü; "kaş o daraq olaydım, tellərinə toxunaydım... kaş o sərqətfə olaydım, başına
dolanaydım", - deyə düşündü. Sonanın yaxasına əl atdığını gördükdə, qızın nə
dediyini anlamasa da fərqinə vardı: qız çimmək istəyir... İndicə o, sevdiyi gözəli
çılpaq görəcək... Həya təri gəncin pozulmamış vücudunu basdı, dayana bilmədi,
baxa bilmədi, ağacların sıx yerinə çəkildi: "Yox, yox, bu günahdı, o bilmir, bilsə
bağrı çatlamazmı? Mən özüm də bu qələti eleyə bilmərəm. Suda çimənə baxmaq
ayıbdı, xəcalətdən özüm də ölləm, baxa bilmərəm... Naməhrəməm axı... başqasının
belə elədiyini eşitsəm, binamus deyərəm..."
O indi qızların suyu şappıldatmalarını aydın eşidirdi. Kolların arasında yeri
rahat olmasa da, qaramığ tikanları ellərini, paltarını, üzünü cızsa da, tərpənmədən
uzanıb, aydın qəlbi kimi təmiz, buludsuz göylərə baxır və sevgilisini xəyalında
canlandırırdı: Sona ayaq üstündə durub, qarğı saçlarım taxta daraqla darayır, çılpaq
biləklərindən su süzülür... Bu adi görünüş nə qədər xoş, doğma və gözəl idi... təzə
idi. Burada heç bir dəbdəbə, yad gözlər yox idi... Səslər kəsildi... Tərlan sürünə-
sürən sahilə, əvvəlki yerinə qayıtdı. Qızlar artıq geyinmişdilər. Onlar kollara və
çaylaq daşlarına sərdikləri paltarları evir-çevir eləyir, quruyanlarını yığıb
hamarlayır, qatlayıb iri köhnə qaxanın üstünə qoyurdular... O, Sonanın səsini
birinci dəfə çox aydın eşitdi:
-Qızlar, bəsdi, qoy qalanları qurusun, sonra yığarıq. Gedək görək Ədil ağa yatıb
doyubsa, bir az çörəkdən-zaddan yeyək...
Onlar sahildən ayrılıb meşəliyə doğru yollandılar, Qızlar getdi... Sahildə mis
qazança, piyalə və alanəm paltarlar qaldı. Amma Tərlanın xəyalından bir az
əvvəlki səhnə hələ də çəkilmirdi.
"Mən bu gün onu görməliyəm. Hökmən görməliyəm, necə olursa olsun
görməliyəm onu, mən ona deməliyəm, mən ona deməliyəm, necə olursa olsun mən
ona deməliyəm". Amma nə, necə, bilmirdi!
Taleyi Tərlanın köməyinə gəldi, bir az sonra qızlardan bəzisi yemək yeyib
xalçanın üstünə uzandı və kölgəlikdə dincəlməyə qərar verdi, Sona isə balaca Nisə
ilə birlikdə meşəlikdə zoğal yığmağa başladı... Elə bu zaman Tərlan dözməyib
onların qarşısına çıxdı:
-Salam!..
Sonadan çox Nisə diksindi, qorxu ilə ətrafı, gəldikləri cığırla gerini gözdən
keçirtdi. Heç kəs yox idi. O diribaşlıq elədi, daxili bir hissin, özü də anlamadığı bir
hissin əmrilə gəncləri tək qoyub onlardan aralandı, qarşıdakı zoğal ağacından ala-
dəymiş meyvələri yığmağa başladı.
__________________Milli Kitabxana_________________
40
Üz-üzə qaldılar. Göz-gözə qaldılar. Birinci dəfə idi ki, belə bir səadət əllərinə
düşürdü. Amma ikisi də bu səadəti gözləyirdi, ikisi də bunun gec-tez baş
verəcəyini duyurdu. Sona taqəti kəsilmiş kimi quru ot basmış kəsəklərin üstünə
oturdu. Tərlan da onun yanında yerə çökdü. Danışa bilmirdilər, söz tapmırdılar.
Sükut xeyli sürdü, qəfəsə düşmüş iki quş ürəyi çırpınırdı, dilləri elə bil ki,
bağlanmısdı, bağlı dillər əvəzinə iki cüt göz danışırdı. Bu gözlərdə elə dərin bir
məlal, elə yanıqlı bir həsrət var idi ki, sözə ehtiyac duyulmurdu. Ürəklər, çırpınan
ürəklər danışırdı...
Sona Tərlanın qızılı bafta ilə həşyələnmiş çuxaya qütəvvər olmuş mütənasib
əndamını, qara çatma qaşlarını, iri, ala gözlərini, təzəcə tük gəlmiş yetkin qaysı
kimi şəfəqli, allaşmış üzünü doymaq bilməyən acgözlüklə seyr edirdi: "Hələ sən
lap uşaqsan, ağa Tərlan, necə də qorxmursan! Yoxsa çəngi həvəsi ürəyindəki
qorxuya üsrün gəlib? Amma gözlərin yalan demir, ürəyinin aynasıdı o ala gözlərin!
Qara çatma qaşların altında bu gözlər nə gözəldi, ilahi nə doğruçudu! Amma
çifayda, mənə onlardan heç nə nəsib-qismət deyil, ilahi! Mən bu gözləri öpə də
bilmərəm, ixtiyarım da yoxdu! Amma ürəyim elə əsir ki... Bircə dəfə, tək bircə
dəfə bu gözlərə toxuna bilsəm, ölmərəm! Dodaqlarım da titrəyir, ilahi! Əgər
mənim də gözlərim arzularımın aynasıdırsa, evim yaxşıca yıxıldı. O mənim
ürəyimdən keçənləri duya bilər, mənə nifrət elər! Bir də o çəngidən bundan başqa
nə gözləyə bilər? Hamının nəzərində həyasız, kişilər qabağında oynayan çəngidən.
Yüz-yüz gözdən ötmüş çəngidən".
Getdikcə, xəyalı dəyişdikcə, fikrini qara-qura düşüncələr çulğaladıqca Sonanın
rəngi qaralır, üzü tutulur, qaşları çatılırdı... Görüşün ilk dəqiqələrində Sonanın
üzündəki heyranlığı, sevinci görüb fərəhlənən Tərlan, ondakı bu təbəddülatı
duyduqca heyrətlənirdi: "Görəsən ona nə oldu, niyə tutuldu! Amma əvvəl sevindi,
vallah, sevindi! İndi gör necə də acıqlı baxır? Acıq da sənə yaraşır, Sona, qəzəb də.
Nazik qara qaşların çatıldıqca, gözlərin qəzəb saçdıqca ürəyimə oxlar batsa da,
gözəlsən! Vallah, hüsnünün tayı-bərabəri yoxdu... Yəqin qorxursan, Sona.
Qorxma! Mən səni yağı caynağına vermərəm. Bir can, bir baş nədi ki, dost
yolunda, istəkli yolunda qurban verməyəsən?"
Birdən o qızın danışdığını eşitdi, daha doğrusu dodaqlarının, xırda ağzının
açılıb-yumulduğunu gördü. Hələ sözləri eşidə bilmədən, qəribədir, qızın
danışdığını duydu. "Mən sənin səsinin həsrətində idim,
__________________Milli Kitabxana_________________
41
Canım-ciyərim! Olmaya yanına gələndə Allah qulaqlarımı kar elədi, mənə cəza
verdi ki, sənin səsini eşitməyim".
-...Necə qorxmadın, ağa Tərlan, özünü işə salarsan axı.
-Niyə, Sona?
O nə dediyini, nə danışdığını bilmir, Sonanın səsindəki musiqinin ahənginə
heyran-heyran qulaq asırdı, mənasındansa səsdəki gözəlliyi dinləyirdi.
-Nece niyə? Hacı ağa xəbər tutsa, dərimizə saman təpdirər.
-Qoy olsun, mən sənsiz ömrü neynirəm, Sona! Mən bircə gün başımı o
dizlərinin üstünə qoyum, sonra əzrayıl gəlsin, "buyur, al canımı" deyim, "arzuma
çatmışam..."
Gəncin coşqun bir sadəlövhlüklə söylədiyi sözlər Sonaya ilk qəzəbini bir anlığa
unutdurdu, qız gözlərini yerə dikdi, indi o, Tərlanm səsini hayıl-mayıl dinləyirdi.
Bunlar onun ömründə çox eşitdiyi bayağı istəklər, "məhəbbətlər" deyil, ürəkdən
gələn çılğınlıq, həyəcan, əsil ehtiras dolu sözlər idi. Əfsun var idi onlarda! Elə bir
cazibə var idi ki! Sona toylarda məclislərdə bəy və ağalardan eşitdiyi tələblərlə
bunları heç tutuşdura, yaxın qoya da bilmirdi. Ürək yanğısı ilə deyilən bu ecazkar
sözlər hara, bir anlıq arzu üçün söylənən o şit, söyüşdən murdar sözlərhara!.. Sona
Tərlanı dinləyirdi!
Tərlan, qızın sakitləşməyə başladığını görüncə ürəyində çoxdan bəri qövr edən
və xəyallarını, çəkdiyi nəqşələri, yaratdığı gözəl bir aləmi açıb tökürdü. O, deyirdi
ki, "gəl səni götürüb uzaqlara qaçım, karvanlardan birinə qoşulub uzaq ellərə
gedək, Allah kərimdi, başımızı birtəhər dolandırar, bir yana çıxarıq. Bir şəhərdə, ya
kənddə özümüze yurd-yuva qurruq, birlikdə yaşarıq..." Bu uşaqca nağıllar qıza
əlçatmaz xəyal kimi uzaq, yuxu kimi şirin gəlirdi. Bəli, çəngi Sonanın da öz evi,
təmiz-pak bir həyatı, öz əri, uşaqları ola bilər, hər görən "çəngi köpəyin qızı" deyib
yan keçməz, düşmənini bu adla söyməz, uşaqları bu adla qorxutmaz. Ona heç kəs
həqarətlə baxmaz... Lakin bu nisyə xəyalların əsil həyatla heç bir əlaqəsi yox idi...
Tərlandan daha təcrübəli olan Sona bunları yaxşı bilirdi, o bilirdi ki, divan-dərə də,
sarvan-karvan da, kənd-kəsək də Hacı Əsədin, "qapaqlı"nın əlində, tərəfindədi.
Heç üç gün keçməz ki, Şirvandan çıxan dörd karvan yoluna dörd çapar çıxar.
Birinci mənzilə çatmamış onları haqlar, Sonanı tikə-tikə doğrar, bu cəhənnəmə,
Sona özü üçün qorxmurdu, nə olsun ki,
Dostları ilə paylaş: |