Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şəkil 4.1. Təhlükəsizlik Sistemi və İnkişafın Konsepsiyaları və Əlaqələri
- Tövsiyələr
43 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyü Təmin Etmək və Korrupsiyanı Azaltmaq Üçün Ölkələrin Yanaşması Kanadanın Əfqanıstanda TSİ -la bağlı işlərindən 7 il ötür. Kanadalı- lar bu istiqamətdəki işlərində çoxtərəfl i və birləşmiş yanaşmaya üstün- lük verməyə çalışırlar və digər hökümətləri, o cümlədən- donor və Əfqan hökümətini də- bu cür hərəkət etməyə sövq edirlər. İdarəçiliyin səmərəliliyini artırmaq təşəbbüsləri ilə, Əfqan təhlükəsizlik qüvvələrinin ölkə əhalisinin təhlükəsizliyini qorumaq gücündə olması üçün öz imkanlarını artırmaq təşəbbüsləri arasında bir tarazlıq yaradılması da axtarılır. Bu cür müsbət yanaşma Kanada hökümətinin Əfqanistanla bağlı yeni yanaşmasının tərkib hissəsi idi. Soyuq müharibə bitəndən bəri, Kanada höküməti iqtisadi inkişafa və xüsusilə də, problemli ölkələrin iqtisadi inkişafına yönəlmiş 4 punktdan ibarət əhatəli çərçivə sənədi qəbul etmişdir: insan təhlükəsizliyi,3-D yanaş- ması, “hökümətin bütövlüyü” yanaşması və təhlükəsizlik sektorunda islahat işləri. Bu konsepsiyalar müxtəlif zamanlarda siyasi debatların mövzusu olsa da onlar bir-birini istisna etmirlər.(Şəkil 4.1). Əvəzində, onlar eyni müstəvidə istifadə olunsa da, fərqli dərəcələrdə Kanadanın Əfqanıstanda fəaliyyətini səfərbər edən elementlər kimi görünürlər. Kanadanın 2001-02-ci illərdə Əfqanistana ilk gəlişindən bəri, baxmaya- raq ki, o zamandan bəri Kanadada üç hökümət dəyişmişdir, məqsədlərində cüzi dəyişiklik olmuşdur. Əsas məqsədlərdən biri də, Kanadanın gövrək ölkələrdə əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək strategiyasına uyğun olaraq, Əfqanistanda stabilliyə və iqtisadi inkişafa təkan verməkdir 27 . Kanadanın Əfqanistanda hərbi varlığı,Əfqanıstanda təhlükəsizlik sek- torunda müxtəlif cür islahatlar aparmaq üçün Kanada hərbi kontingentini əsas elementə çevirmişdir. Bu cür fəaliyyətlər üçün əhatəli çərçivə sənədi Əfqanıstan Paktında (Afganistan Compact)və daha ətrafl ı Əfqan Milli İnkişaf Strategiyasında(Afganistan National development Strategy(ANDS) ifadə edil- mişdir. Bu sənədlər, Əfqan höküməti ilə başqa ölkələr arasında üç istiqamətdə 5-illik proqram həyata keçirməyi planlaşdırır: təhlükəsizlik; idarəcilik, qanun aliliyi və insan hüquqları; və iqtisadi və social inkişaf (narkotikə qarşı geniş dördüncü proqram). Kanada hökümətinin Əfqanıstanda fəaliyyət göstərən əsas idarələri göstərilən proqram sahələrinin ilk üç sahəsi ilə tam uyğunluq təşkil edir. Təhlükəsizlik sektorunda islahatlar üçün Əyalət Bərpa Qruplarının işi həyati məna daşıyır. ƏBQ-ları Əfqanıstan bölqələrində təhlükəsiz bir şərait 27
“Kanadanın Əfqanıstanda gələcək rolu ilə bağlı müstəqil Panel” (Manley Report kimi bilinir) (2008), http://dsp-psd.pwgsc.gc.ca/collection_2008/dfait-maeci/FR5-20-1-2008E. pdf.
44 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu yaratmaq üçün yaradılmış mülki-hərbi tərəfdaşlıq qruplarıdır. ƏBQ-ların strukturları da mülki-hərbi tərəfdaşlıqlar üzərində qurulmuşdur. ƏBQ-nın an- caq hərbi qanadı İSAF-ın komanda strukturuna daxildir. ƏBQ-larının əsas məqsədlərindən biri, öz imkanları və vəsaitləri çərçivəsində, uyğun şəraitdə Əfqanıstanda bərpa işlərini irəli aparmaq üçün təhlükəsizlik sektorunda isla- hat tədbirlərini dəstəkləməkdir.
lı: 2011 üçün Kursun Müəyyən edilməsi” hesabatı Ottava tərəfi ndən elan edildi 28
qiymətləndirmə ortaya qoyur. İdarəçiliklə əlaqədar olaraq, o davam edən ça- tışmazlıqları Əfqan hökümət strukturlarının zəif iş qabiliyyətlərində, xalqın 28 Kanada höküməti, Kanadanın Əfqanıstanda Fəaliyyəti: 2011 üçün Kursun Müəyyən edilməsi (Ottawa: Government of Canada, June 2008) Kim tərəfi ndən? Necə ? Nə?
Kim üçün? 45 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyü Təmin Etmək və Korrupsiyanı Azaltmaq Üçün Ölkələrin Yanaşması inamının getdikcə azalmasının günahını isə geniş yayılmış korrupsiyada gö- rür.Hesabat bir necə təşəbbüs irəli sürmüş və onların bir qismi həyata keçmiş- dir:
• Hökümət daxilində, Əfqanıstan üzrə Kabinetə bağlı xüsusi Komitə yaradılmış və bu məsələ üzrə Kanada siyasətinin idarələr- arası koordinasi- yası Baş Nazirin Gizli Şurasının ixtiyarına keçmişdir. Gizli Şuraya rəhbərlik xarici işlər, müdafi ə, ictimai asayiş və Kanadanın beynəlxalq inkişaf agentliyi nazirlərinin müavinləri səviyyəsində tam ştatla təmin edilir. • Hökümət, həmçinin, parlamentə və Əfqanıstan üzrə yeni yaradılmış Xüsusi Komitəyə rüblük hesabatlar verir və Əfqanıstanda gördükləri işlər haqda mətbuata və xalqa daha çox məlumatların verilməsi haqda öhdəliklər götürür. Hökümət, həmçinin Əfqanıstanda təhlükəsizlik, idarəetmə və iqtisa- di inkişafl a bağlı gördükləri işləri qiymətləndirmək üçün kriteriyalar sistemi- ni hazirlamağı vəd etmişdir. • Kanadanın Əfqanıstanda səyləri yenidən düzənlənmişdir. Təhlü- kəsizlik və iqtisadi inkişaf yardımları Kandahar əyalətınə yönəlmişdir. Kandaharda yüksək səviyyəli mülki şəxs ƏBQ-ya rəhbər təyin olunmuş və Kanada vətəndaşlarının ölkədəki sayı əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Ölkə içində Kanadalılara yerli şəraiti nəzərə alaraq sərbəst qərarlar verməyə daha çox azadlıq veriləcək. Bütövlükdə ölkəni götürsək, Əfqanıstanda demokratik idarəçilik və səmərəli hökümət qərarları qəbul edilməsi üçün və həmçinin, Əfqanıstanda siyasi barışığın əldə edilməsi üçün Kanada öz səylərini davam etdirir.
Tövsiyələr • Müdafi ə sektorunda dürüstlüyün təmin edilməsi təşəbbüslərinə, əsasən, müdafi ə institutları qurulması kontekstində yanaşılmalıdır. • Müdafi ə institutlarının,xüsusilə də gövrək ölkələrdə qurulmasına, in- kişaf yardımı proqramları ilə bilavasitə koordinasiya edilən geniş təhlükəsizlik sektoru islahatları çərçivəsində baxılmalıdır.
Yüklə 2,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|