MüSTƏQİLLİYİMİZ
Yüklə 3,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
____________________________________________ 114
zamanda Türkiyənin qarşısında duran bugünkü məsələlər elə bizim də qarşımızda durur. O yolu biz də keçməliyik. Əlbəttə, Türkyiə kimi bir dövlətin, cümhuriyyətin qurulması, inkişafı bizim üçün böyük örnəkdir. Ancaq xalqımızın ölkəmizin, dövlətimizin özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Biz dünya təcrübəsindən istifadə edirik və etməliyik. Ancaq öz milli, mənəvi ənənələrimiz əsasında, xalqımızın, həyatımızın xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq öz dövlətimizi qururuq və quracağıq. Ona görə indi ən ümdə vəzifəmiz, ən şərəfli borcumuz hüquqi, dünyəvi, demokratik dövləti yaratmaqdır. Bu işdə hamımız çalışmalıyıq, bir olmalıyıq. Siyasi dünyabaxışından asılı olmayaraq, - kim hansı partiyaya mən- subdur, hansı siyasi dünyabaxışı var - bundan asılı olmayaraq, bu məqsəddə biz hamımız bir olmalıyıq. Azərbaycanın başqa yolu yoxdur. Azərbaycan başqa yolla getməyəcək. İqtisadiyyatın sahəsində biz artıq bunu elan etmişik və həyata keçiririk. Biz köhnə iqtisadi sistemdən imtina etmişik, keçid dövrünü yaşayırıq. İqtisadiyyatımızı yeni iqtisadi sistem əsasında qururuq. Artıq bizim nailiyyətlərimiz də var. Bazar iqtisadiyyatıdır, sərbəst iqtisadiyyatdır, iqtisadi islahatların həyata keçirilməsidir, - biz bu işləri görürük, əməli nəticələrini alırıq. Nəticələr də sevindiricidir. Məsələn, iqtisadiyyat haqqında bir neçə rəqəmi sizə çatdırmaq istəyirəm ki, bugünkü vəziyyətimiz sizin üçün daha da aydın olsun. Ümumiyyətlə Azərbaycanda iqtisadiyyat həm Ermənistanın təcavüzü nəticəsində, həm də daxildə gedən ictimai-siyasi proseslər nəticəsində həddindən artıq pozulmuşdur. Keçmiş Sovetlər İttifaqına mənsub olan respublıkalar içərisində, demək olar, iqtisadiyyatı ən pozulmuş, əo dağıdılmış respublika Azərbaycan Respublikasıdır. Bır tərəfdən Ermənistanın təcavüzü, müharibə bunu dağıdıb, ikinci tərəfdən də daxildə siyasi çəkişmələr, hərc-mərclik, özbaşınalıq, hakimiyyətsizlik, çəzasızlıq - bunlar hamısı Azər-
____________________________________________ 115
baycanın iqtisadiyyatını dağıdıbdır. Mən sizə dedim, Sovetlər İttifaqı dağılarkən böyük alimlər təhlil etdilər ki, iki respublika öz iqtisadiyyatına görə müstəqil yaşaya bilər - Rusiya, bir də Azərbaycan. Amma Azərbaycanın iqtisadiyyatı təxminən 1989- cu ildən, 1990-cı ildən o qədər dağıldı ki, indi biz, əlbəttə, o imkanları çoxdan itirdik. Ancaq həyata keçirilən təbdirlər öz müsbət nəticəsini verir. Ona görə də biz bu yolla getməliyik, yəni sərbəst iqtisadiyyat, bazar iqtisadiyyatı yolu ilə getməliyik. Biz bu sahədə çox işlər görmüşük - qanunlar, qərarlar qəbul etmişik, fərmanlar verilibdir, onlar həyata keçirilir. Biz özəlləşdirmə aparırıq, torpağın özəlləşdirilməsini, torpaq islahatı aparırıq. Torpağın özəllşədirilməsi haqqında qəbul etdiyimiz qanun ən radikal və eyni zamanda ən lazımlı və çox faydalı bir qanundur. Biz artıq onun nəticələrini görürük. Təəssüf hissi ilə deyə bilərik ki, bizə bənzər olan bəzi respublikalarda hələ bu qanunu qəbul edə bilmirlər. Biz isə bunu qəbul etmişik, həyata keçiririk və nəticələrini görürük. İqtisadiyyatı sərbəstləşdirmişik, xarici ticarət sərbəstləşibdir və bunların nəticəsində Azərbaycana xarici sərmayə gəlir, xarici ölkələrin şirkətləri Azərbaycana gəlirlər. Bunlar hamısı Azərbaycanda iqtisadiyyatı canlandırıbdır. Məsələn, iqtisadiyyatın göstəricilərinin bir neçəsini sizə deyim. 1989-1990-cı illərdən ümumi daxili məhsul istehsalı ibəil 15-20 faiz aşağı düşürdü. 1995-ci ildə biz bunu dayandırmışıq. 1996-cı ildə ümumi daxili məhsul istehsalı 1,3 faiz, 1997-ci ilin doqquz ayında 5 faiz artıbdır. Bu çox yaxşı göstəricidir. Bəlkə hələ çoxları hiss etmir, amma bu, ümumi iqtisadiyyatımıza təsir edir. Əvvəlki illərdə sənaye istehsalı hər il 20-25 faiz aşağı duşürdü. Biz keçən il onu dayandırmışıq. Sənaye istehsalı bu az da olsa - 1 faizdən bir qədər az artıbdır. Kənd təsərrüfatında heyvandarlıq sektoru tamamilə özəlləşdirilibdir.
____________________________________________ 116
Bunun nəticəsində əhalinin ərzaqla - ətlə, südlə təmin olun-ması problemi aradan götürülübdür. Biz bunu daxili imkanla-rımız vasitəsilə edirik. Torpaq islahatı gedir. Bunların nəticəsində kənd təsərrüfatı istehsalı bu il artmağa başlayıbdır. Maliyyə sahəsində gördüyümüz işlər öz nəticəsini veribdir. 1994-cü ildə bir ildə 1600 faiz inflyasiya olmuşdur. 1995-ci ildə bu 84 faiz, 1996-cı ildə 6 faiz idi. Amma bu ilin doqquz ayı keçib, inflyasiya isə sıfırdır. İnflyasiyanı tamamilə boğduğumuz zaman bazarda qiymətlər də qalxmır, bahalaşmır. Əhalinin orta əmək haqqı təxminən 50 faiz artıbdır. Mədəniyyət sahəsində işləyən insanların əmək haqqı doqquz ay müddətində təxminən 60 faiz artıbdır və bu meyl davam edir. Xarici ticarət sərbəstləşdirildiyinə görə onun həcmi xeyli artıbdır. Azərbaycana xarici investisiyalar çox gəlir. Keçən il Azərbaycana gələn xarici investisiyanın həcmi 600 milyon dollar olubdur. Bu sahədə Azərbaycan MDB dövlətləri içərisində Rusiyadan sonra ikinci yerdədir. Amma adambaşına investisiyanın həcminə görə Azərbaycan birinci yerdədir. Bu ilin doqquz ayında Azərbaycana 700 milyon dollar xarici investisiya gəlibdir. Əgər keçən il Azərbaycanda 290 xarici şirkət fəaliyyət göstərirdisə, - mənə bu ilin doqquz ayının yekunlarını veriblər, - indi 500-dən artıq xarici şirkət fəaliyyət göstərir. Bu şirkətlərdə təxminən 15 min yerli adam işləyir. Burada natiqlərdən biri belə fikir söylədi ki, o şirkətlərdə azərbaycanlılar nə üçün az maaş alır, xaricdən gələnlər isə cox maaş alırlar? Bəli, bu problemlər var. Eyni zamanda onlarda azərbaycanlıların sayını artırmaq problemi var. Biz bununla məşğuluq və xarici şirkətlərə şərt qoymuşuq ki, şirkətlərdə işləyənlərin əksəriyyəti yerli adamlar olmalıdır. Amma eyni zamanda onların özlərinin xüsusi mütəxəssisləri var, onları buraya gətirməli, işlətməlidirlər, bunsuz öz işlərini apara bilməzlər. Biz bunun qarşısını ala bilmərik. Amma onlarla əlaqələrimizdə qoyduğumuz şərt ondan ibarətdir ki, maksi-
Yüklə 3,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|