Мяммядова Нцшабя Мащмудова Кюнцл Бящрямова Севил
Yüklə 24,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4. MÜxTƏLİF DİNLƏRƏ MÜNASİBƏTDƏ TOLeRANTLIQ
- Konfutsi bu aforizmi söyləyərkən nə demək istə mişdir İnsanların seçdiyi müxtəlif yollar birinin di gərinin xüsu siyyətinə dözümlü yanaşmasına şə rait
- ◄ İsa Məsihin kilsəsi LAYİHƏ 109
106 Bildiyiniz kimi, insanlar çox müxtəlifdirlər. Onların əmək fəaliyyəti, münasibətləri, yaşam tərzləri də birbirindən fərq lənir. Lakin insanlar həmin fərqlərin ifadəsi olan əqidələrinə, maraqlarına, inamlarına, yaşam tərzlərinə görə birbiri ilə müx təlif qruplarda birləşirlər. İnsanları birbirinə yaxınlaş dıran ən böyük birlik dindir. Bu mənada din cəmiyyətdə sosial birlik, həmrəylik, mənəvi əlaqə üçün vasitədir. 4. MÜxTƏLİF DİNLƏRƏ MÜNASİBƏTDƏ TOLeRANTLIQ İnsanların həyata baxışları və inancları müxtəlifdir. Bu müx təlifliklər mədəniyyətlərdə və dini etiqadlarda öz ək sini tapmışdır. Qədim Çin mütəfəkkiri Konfutsi deyir: “Dünyada çox yollar var, lakin onların hamısı bir məq sədə doğru aparır. Yüz üsul var, lakin nəticə həmişə bir dir”. Konfutsi bu aforizmi söyləyərkən nə demək istə mişdir? İnsanların seçdiyi müxtəlif yollar birinin di gərinin xüsu siyyətinə dözümlü yanaşmasına şə rait yaradırmı? Müxtəlif dinlərə münasibətdə dö zümlü olmağın əhəmiyyəti nədir? Nə üçün biz insanların yolları ayrı olsa da, məq sədləri eynidir? Siz dünyada mövcud olan dinlər haqqında əvvəlki siniflərdə də məlumat al mısınız. Yadınıza salın, dünyada hansı dinlər mövcuddur? “Din” sözünün mənası ərəb dilində “inam”, “eti mad” deməkdir. O, dilimizə İslam dininin yayıl ma sı ilə əlaqədar daxil olmuşdur. Din həm də xalqın mənəvi mədəniyyətinin bir sahəsidir. O, insan la rın dünyanı dərk etmək istəyindən yaranmış dün yagörüşü formasıdır. İnsanlar dinin vasitəsilə təbiətcəmiyyət hadisələrinin baş verməsini, inki şafını, bütün dəyişiklikləri fövqəladə qüvvələrin təsiri ilə əlaqələndirir, onların fəaliyyətinin nəti cəsi kimi izah edirdilər. LAYİHƏ 107 Məlumdur ki, dinlər müxtəlif cür olur. İnsan heyvan və bütlərə sitayişdən başlayaraq tək, vahid Allaha inama qədər dini təfəkkürün intibah yolunu keçmişdir. Halhazırda insan ların əksəriyyəti tək Allaha inama üstünlük verir. Ən qədim təkallahlı din e.ə. I minillikdə Fələstində meydana gəlmiş iudaizm dinidir. Bu dinə yəhudilər etiqad edirlər. İudaizm milli din hesab olunur. Milli dinlər sırasına induizmi, yapon ların sitayiş etdiyi sentoizmini, çinlilərin inan dığı daosizmini də göstərmək olar. Əsas dünya dinləri isə xristianlıq, islam və buddizm hesab edilir. Çünki bu dinlərə bir xalq deyil, millətindən, irqindən asılı olmayaraq, çoxlu sayda xalqlar sitayiş edir. İudaizm, xristianlıq, islam həm də səmavi dinlər hesab edilir. Çünki onların şərh olunduğu və əsas qayəsinin yazıl dığı müqəddəs kitabları var. Bu kitablardakı nəsihətlər, rəva yətlər və hökmlər məhz Allahın kəlamları olmaqla Onun insanla ünsiyyət vasitəsidir. Milli dinlərlə dünya dinlərinin fərqli cəhətləri hansılardır? LAYİHƏ 108 Dini etiqadın mərkəzində Allah da ya nır. İnsanlar Onu fərqli dillərdə adlan dırırlar. Lakin mahiyyət etibarilə o hamı üçün eyni məna kəsb edir. Çünki o, tək dünyanın tək və qüdrətli İlahi Varlığıdır. Din insanı öz hisləri vasitəsilə Allaha bir ləşdi rir. İnsan ona yaxın olmaq üçün pis əməllərdən çəkinir, əxlaqlı olmağa çalışır, mənəvi kamilliyə istiqamətlənir. Dini təcrübə insan üçün əsl kamil Allah sevgisinə, kamil həqiqətə yol açır, Allaha daha yaxın edir. Lakin Allaha yaxınlaş manın yolları çoxdur. Tanıdığımız bütün dinlər həmin yolların qollarıdır. Bəzi din lərin öz müqəddəs kitabları, peyğəm bər Bu dinlərin müqəddəs kitabları hansılardır? Yadınıza salın. “Din insanın təbiət qarşısında acizliyinin nümunəsi deyil, onun sirlərinin axta rılması cəhdidir” ifadəsini öz fikirlərinizlə, eləcə də nümunələrlə əsaslandırın. Mütəfəkkirlər dinin insan həyatındakı roluna heç də həmişə müsbət qiymət verməmişlər. Lakin təcrübələr göstərir ki, dindən imtina edənlərin əksəriyyəti ciddi mənəvi sarsıntılar məruz qalır. Belə halda insan dünyada özünü tənha hiss edir, mənəvi dayağını itirir. Bu mənada, din insan ruhunun inama olan tələbatıdır. Bir çox alimlər qeyd edirlər ki, elm insanların qarşısına qoy duğu suallara tam cavab verə bilmir, dinin isə bütün suallara cavabı vardır. Bu mənada, din insanın təbiət qarşısında acizliyinin nümunəsi deyil, onun sirlərinin axtarılması cəhdidir. ◄ İsa Məsihin kilsəsi LAYİHƏ 109 Dini təbliğat de dikdə, nə nəzərdə tutulur? Buna dair misallar göstərin. Bu gün dini təbli ğat hansı vasitə lərlə həyata keçirilir? ləri, bəzilərinin isə əsrlərlə formala şan adət və ənənələri, dua ları, ayinləri mövcuddur. Əslində, hər bir kəsin dinə olan münasibəti iki formada müəyyənləşir. Onlardan biri doğulduğu ailənin, mənsub olduğu xalqın və millətin tarixən sitayiş etdiyi dinin qeyrişərtsiz qəbul edilməsi ilə, ikincisi isə müstəqil şəkildə, şəxsiyyətin öz əqidəsinə və mənəviyyatına uyğun olaraq seçilməsi ilə. Birincidə o, mənsub olduğu dini öz milli kimliyinin və adət ənənəsinin ayrılmaz bir hissəsi kimi qəbul edərək valideyn lərinin dinə olan münasibətlərinə əsasən dinə inanır. İkincidə isə könüllü şəkildə, milli kimliyindən asılı olmayaraq, dini ayinlərin tələblərini və vacibliyini dərk edir, yaxud da yad dini təbliğatın nəticəsində qəbul edir. Demokratik ölkələrdə dini seçim sərbəstdir. Hər bir kə sin dini əqidəsini ifadə etmək və yaymaq hüququ var dır. İnsanlar dini etiqadında, ibadətlərində, dini ayin və mərasimlərin icrasında iştirak etməkdə, dini öyrən məkdə və təbliğ etməkdə sərbəstdirlər. LAYİHƏ Yüklə 24,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|