Nesmelova M. Y. Təşkilatların konfliktologiyası. Dərs vəsaiti
Yüklə 5 Kb. Pdf görüntüsü
|
• münaqişə mövzusunun yalnız bilavasitə olaraq problemin mahiyyətinə aid olduğu və ya digər daha dərin səbəblərə işarə etdiyi situasiyalar; • qarşı tərəf qarşısında qorxu; • münaqişənin qeyri-münasib vaxtda baş verməsi. Bu metodun tətbiq edilməsi zamanı aşağıdakı davranış tərzi kifayət qədər tipikdir: • bir çox hallarda münaqişənin öz-özünə aradan qalxacağı ümidilə problemin mövcudiyyət faktı ümumiyyətlə inkar edilir; • problemin həlli məsələsinə toxunulma; • münaqişənin boğulması üçün gecikdirilmiş prosedurların tətbiq edilməsi; • Münaqişənin baş verməməsi məqsədilə məxviliyin istifadə edilməsi; • Münaqişənin həllində əsas olaraq mövcud bürokratik və hüquqi normalara müraciət etmə; Metod aşağıdakı hallarda tətbiq edilə bilməz: • problemin mühüm olduğu zaman; • mövcud münaqişənin əsaslarının uzun müddət davam etməsi zamanı, belə ki, qeyd edilən metod yalnız qısamüddətli münaqişələr zamanı effektivdir; • vaxt itkisisinin təşəbbüs itkisinə və böyük xərclərə gətirib çıxardığı zaman. Hesab edilir ki, bu idarə metodunun bu cür istifadəsi zamanı münaqişənin nəticəsi «uduş-uduzma» sxeminə daxil olur. «Münaqişələrdən uzaqlaşma» metodunun bir növü də fəaliyyətsizlik metodudur. Onun mahiyyəti ümumiyyətlə heç bir fəaliyyət həyata keçirməməkdən ibarətdir. Bu metodun istifadəsi tam qeyri-müəyyənlik vəziyyətində - hadisələrin inkişaf variantlarının nəzərdən keçirilməsi qeyri- mümkün olduğu zaman daha gərəklidir. Bu metoddan istifadənin nəticələrini əvvəlcədən söyləmək qeyri-mümkündür. Lakin nəticələr müdiriyyət və sosial qrup üçün faydalı ola da bilər. 2) Güzəşt və uyğunlaşma metodu. Müdiriyyət öz iddialarının azalması hesabına güzəştə gedir. Qeyd edilmiş metod aşağıdakı hallarda istifadə edilir: • müdiriyyət öz səhvini anladığı və qarşı tərəfin təkliflərini dinləməyin daha faydalı olduğu zaman; • qarşıdurma predmetinin Sizin üçün deyi digər tərəf üçün mühüm olduğu zaman (daha doğrusu, gələcək kooperasiya uğrunda qarşı tərəfin tələbatlarının ödənilməsinin daha mühüm olduğu zaman); • gələcəkdə baş verə biləcək mübahisəli situasiyalar üçün strateji potensialın formalaşması və toplanması zamanı; • qarşı tərəfin aşkarcasma üstün olduğu və Sizin məğlub olduğunuz zaman; • sabitliyin daha çox gərəkli olduğu zaman; • işçilərin idarəedicilik bacarığının artması və onların öz səhvləri üzərində öyrənməsi zamanı. Metodun ən çox ehtimal olunan nəticəsi: «məğlubiyyət - qalibiyyətdir». 3) Sakitləşdirmə metodu. Sakitləşdirmə metodu kollektiv qarşılıqlı münasibətlərə doğru istiqamətləndirilmiş təşkilatlarda, eləcə də ənənəvi kollektivizmölkələrində istifadə edilir. Bu metod insanların kollektivdə tipik və adət edilmiş davranış modelləri üçün xarakterik olan maraq və şəraitlərin fərqli olduğu zaman daha effektiv təsir göstərir. Metod fərqlərin azaldığı, ümumi xüsusiyyətlərin isə «Biz bir mehriban komandayıq və qayığı yelləmək lazım deyi» məvhumunda birləşdiyi zaman ümumi maraqların qeyd edilməsinə əsaslanır. Bu metodun ehtimal olunan nəticəsi iki qarşılıqlı münasibətlər variantından ibarətdir: «qalibiyyət-məğlubiyyət», «məğlubiyyət-qalibiyyət». 4) Gizli fəaliyyət metodu. Bu metodun tətbiq edilməsi müdiriyyətin fikrinə əsasən münaqişənin idarə edilməsi mövzusunda gizli tənzimləmə vasitələrinə zərurət duyulduqda gərəklidir. Bu tip metodun seçiminə səbəb aşağıdakılar ola bilər: • Aşkar münaqişəni qeyri-mümkün edən iqtisadi, siyasi, sosial və ya psixoloji şərait; • imicinin itirilməsi qorxusundan aşkar münaqişədən boyun qaçırma; • Qarşı tərəfin mövcud qaydalara əsasən münaqişəyə cəlb edilməsinin qeyri-mümkünlüyü; • Öz aralarında münaqişə aparan tərəflərin ehtiyat paritetinin olmaması (zəif olan tərəf böyük risklə qarşılaşır). Metodun tətbiq edilməsi zamanı həm alicənab, həm də alicənablıqdan uzaq təsir vasitələri (kuluar danışıqlar, «parçala və hökmranlıq et» siyasəti, rüşvət, yalan, maneələrin törədilməsi) istifadə edilir. Son nəticə qarşı tərəfin təcrübə və bacarığından asılıdır və «məğlubiyyət - məblubiyyət» variantı ilə «qalibiyyət - qalibiyyət» variantı arasında qala bilər. Bu metodun tətbiq edilməsi zamanı baş verə biləcək neqativ nəticələr aşağıdakılardanibarət ola bilər: • müxtəlif növ məxvi fəaliyyətə qarşı aşkar və ya gizli müqavimət; • sabotaj aktları; • işçilər arasında rəhbərliyə münasibətdə neqativ fikirlərin yayılması; • məxvilik zəminində güclü sosial münaqişənin meydana çıxması mümküniyyəti. 5) «cəld həll etmə» metodu. Bu metodun mahiyyəti predmet və problem üzrə qərarın ən qısa müddətdə, hətta ani olaraq qəbul edilməsindən ibarətdir. O, aşağıdakı hallarda istifadə edilir: • qərar qəbul edilməsi üçün verilmiş vaxt limiti; • münaqişənin tərəflərindən birinin digər tərəfin dəlillərinin təsiri altında və ya yeni «obyektiv» informasiyanın əldə edilməsi ilə əlaqədar olaraq öz mövqeyini dəyişdiyi zaman; • hər iki tərəfin daha münasib razılaşma variantlarının axtarılmasına istəyinin olduğu zaman; Yüklə 5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|