Şahlar şahbaz oğlu şƏRİfov
Yüklə 6,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. Hz. Əlini (ə) söyməyin qadağan edilməsi
- “Həqiqətən, Allah (Quranda insanlara) ədalətli olmağı, yaxşılıq etməyi, qo humlara haqqını verməyi buyurur, zina etməyi, pis işlər görməyi və
219
ara nızdadır, onun halalını halal, haramını da haram sayın.” 320
son ra Ömər ibn Xəttab Hz.Peyğəmbərin (s) hədislərinin yazılmasına qadağan qoy maq məqsədilə İslam dövlətinin bütün ərazilərinə belə yazdı: “Kim Pey- ğəmbərdən (s) bir hədis belə yazıbsa, onu yandırsın.” 321
Bununlada kifa yətlən-
məyən Ömər ibn Xəttab səhabələrlə yanaşı hədis əzbər bilənlərə ciddi xəbər- dar
lıq etdi ki, hədis söyləmək və yazmaqdan çəkinsinlər. Xəlifələr tərəfindən hədislərin yazılması və əzbərlənməsi üzərində qoyulan bu qadağa sonrakı xəlifələr vasitəsilə əməvi xəlifəsi Ömər ibn Əbdüləzizin döv
rünə qədər davam etmiş və hədis elminin inkişafını ən azı iki yüz il dala at- mışdır. Ömər ibn Əbdüləziz təqdirə layiq bir addım ataraq bu acınacaqlı bidəti ara dan götürməklə camaatı hədis söyləmək, yazmaq və toplamağa həvəslən- dirdi. Ömər ibn Əbdüləzizin dərc etdiyi bəyannamədə deyilirdi: “Hz.Peyğəm- b ərin (s) hədislərini toplayaraq yazın. Çünki mən qorxuram alim və hədisçilə- rin dünyadan getməsilə o Həzrətin elm çırağı sönə.” 322
2. Hz. Əlini (ə) söyməyin qadağan edilməsi: Bu bidət məlun xəlifə Müa- viyə ibn Əbu Süfyanın qoyduğu bir miras idi ki, onun varisləri tərəfindən da- vam etdirilirdi. Müaviyə hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra Hz.Əli (ə) haqqında ya lançı hədislər yazdırmaqla bərabər göstəriş verdi ki, bütün xilafət ərazisində cü mə günləri minbərə çıxıb xütbə oxuyarkən xütbənin sonunda Hz.Əlini (ə) söy məkdə xütbəyə əlavə olunsun. Bu çirkin bidət xəlifə Ömər ibn Əbdüləzizin döv rünə qədər davam etmişdir. 323
son ra bu bidəti aradan götürərək dedi: “Bundan sonra minbərlərdə Hz.Əlini (ə) lənətləməyin əvəzinə “Nəhl” surəsinin 90-cı ayəsi oxunulsun! Ayədə deyilir:
ara
dan qaldırıldı.” 324
3. Fədəkin Hz.İmam Baqirə (ə) qaytarılması: Bildiyimiz kimi hicrətin altıncı ili miladi tarixi ilə 628-ci ildə Hz.Peyğəmbər (s) “İsra” surəsinin 26-cı ayəsi əsasında Fədəki Hz.Fatiməyə (s.ə) və onun övladlarına əta etmişdir. Lakin Hz.
Peyğəmbərin (s) vəfatından sonra Fədək Hz.Fatimədən (s.ə) alınıb beytul- malın torpaqları sırasına qatılmışdır. O vaxtdan sonra xəlifələr bu bağı bir-birinə ötü rmüş və nəhayət, Müaviyə ibn Əbu Süfyan öz hakimiyyəti dövründə onu Mərvana, Mərvan da oğlu Əbdüləzizə bağışlamışdır. Əbdüləziz öldükdən sonra Fədək oğlu Ömər ibn Əbdüləzizə çatmışdır. Ömər də onu xanım Zəhranın (s.ə) 320 Zəhəbi, Təzkirətul-huffaz, I cild, səh-3. 321 Əzvaun ələs-sünnətil-Muhəmmədiyyə, səh-43. 322 Əs-Sünnətu qablət-tədvin, səh-309. 323 İbn Əbil Hədid, Nəhcül-bəlağənin şərhi, III cild, səh-57. 324 Tarixi ibn Əsir, V cild, səh-42.
220
övladlarından olan Hz.İmam Baqirə (ə) qaytararaq deyir: “Fədək onlarındır və Bəni-Umeyyənin onda heç bir haqqı yoxdur.” Ancaq onun ölümündən sonra II Yezid ibn Əbdülməlik hakimiyyətə gəlib Fədəki yenidən Hz.Fatimənin (s.ə) övladlarından alaraq Bəni-Umeyyənin tiyulu qərar verir. 325
ki, Ömər ibn Əbdüləziz Mədinəyə səfəri zamanı İmam Baqirlə (ə) görüşüb Fədəyi o Həzrətə qaytardı. 326
əməlini nəzərə alaraq belə buyurmuşdur: “Ömər ibn Əbdüləziz Bəni-Umeyyənin ən nəcib adamıdır ”. 327
ya nında idim. Bu vaxt Ömər ibn Əbdüləziz bizim yanımızdan keçdi. Onun ge- yin diyi ayaqqabının bağı gümüşdən olub zahiri görünüşü də olduqca gözəl idi. İmam (ə) onu başdan ayağa süzüb buyurdu: “Abdullah Əta! Bu inadkar israf- karı görürsən? O, ölməzdən qabaq hakimiyyətə gələcək, lakin uzun ömür sür- məyəcək. O, dünyadan gedəndə yer əhli onun üçün ağladığı halda, göy əhli onu lənətləyəcək.” 328
Ömər ibn Əbdüləzizin xilafəti zamanı atdığı müsbət addımlardan biri də İslam hakimiyyəti altında yaşayan yəhudi və xristianların hüquqlarının qorun- ması olmuşdur. Əvvəlki dövrlərdə müsəlmanların əldə etdikləri ərazilərdə əhali mü səlman olmaqda və ya İslamı qəbul etməkdə sərbəst buraxılırdı. Ancaq onlar mü səlmanlar tərəfindən himayə olunduqları üçün cizyə ödəməli idilər. İslamı qə- bul etməyib cizyə ödəməyi qəbul edən şəxslər öz dini adət-ənənələrini yerinə ye- tir
məkdə tam sərbəst idilər. İslamı qəbul edənlər isə cizyədən azad olmaqla bəra- bər adam başına verilən vergi və torpaq üçün alınan vergidən də azad olurdular. Lakin Əməvilər dövründə, xüsusilə Həccacın zamanında dövlət gəliri aşağı düşdüyündən İslamı qəbul etmiş yəhudi və xristianlardan da cizyə alınırdı. Bu isə açıq-aşkar zülm və ədalətsizlik idi. Ömər ibn Əbdüləziz xəlifə olduqdan sonra camaatı dinə gətirmək üçün bu bidəti ləğv etdi. Bu yolla Maverənnəhr xalqının çoxu İslamı qəbul etdi, islamiyyət Sində də yayıldı. Əməvilər dövründə hakimlər müttəhim və günahkarlarla İslam qanunu çər- çi vəsində deyil, öz istədikləri kimi rəftar edirdilər. Ömər bunun qarşısını alaraq on lara heç bir kəsə layiq olmadığı cəzanı verməyə icazə vermirdi. Eyni zaman- da vəzifələri də iki qəbilə Qəhtani və Kəlbilər arasında bərabər səviyyədə böl- m əklə daxili iğtişaşların qarşısını ala bildi. Ömər ibn Əbdüləzizin həyata keçirdiyi islahatlardan qorxuya düşən Əməvi məmurları onu hicrətin 101-ci ili rəcəb ayının 25-də miladi tarixilə 720-ci ildə zəhərləyərək öldürdülər. O, Deyru-Simanədə dəfn edilmişdir. 329
325
Tarixi-Yəqubi, III cild, səh-50. 326
Əl-Xisal, III bölmə. 327
Siyuti, Tarixul-xüləfa, səh-230. 328
Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar, XI cild, səh-234. 329
Tarixi- Məsudi, III cild, səh-92.
Yüklə 6,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|