“Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- – Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Әliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Әliyeva Fondun məktəbəqədər təhsil müəs ‐
yələşdirmə sisteminin təkmilləşdiril məsi, təhsil müəssisələrinin adambaşına maliy yələş mə sis ‐ teminə keçidi, ödənişli təhsil xidmətləri gös ‐ tərilməsinin dəstəklənməsi və Təhsilin İnkişafı Fondunun yaradılması nəzərdə tutulur. Bu gün Azərbaycan artıq yeni dövrə – mo ‐ dernləşdirmə dövrünə qədəm qoyub. Bu döv ‐ rün hədəfləri sosial‐iqtisadi həyatın qa baqcıl beynəlxalq təcrübəyə uyğunlaş dı rılm asından, bu yolla davamlı iqtisadi inki şa fın təmin olunmasından, eləcə də əhalinin həyat səviy ‐ yəsinin daha da yüksəldilmə sin dən iba rətdir. Xalqımızın müstəqil yaşamaq kimi tarixi haq ‐ qının gerçəkləşməsi gələcək inkişaf pers pek ‐ tivlərinin aydın şəkildə müəy yən ləş di ril məsinə imkan verir. Güclü və dinamik inkişaf edən Azərbaycanın insan kapi talı müasir dövlətçilik fəlsəfəmizin əsas hədəfidir. Bu hədəflərin gerçəkləşməsi də xeyli dərəcədə təhsilin üzə ‐ ri nə düşür və onun daşıdığı missiya ilə bağlıdır. Müasir dövrümüzdə insanlar, daha geniş çevrədə dövlətlər və nəhayət, bəşəriyyət bir şeyi aydın dərk edib ki, təhsil fenomeni dün ‐ ya nın yeni inkişaf trendlərini müəyyən edir. Bu, dünən də belə olmuşdur, bu gün də belə ‐ dir, gələcəkdə də belə olacaqdır. Bu gün sürətlə modernləşən Azərbay ‐ canda təhsilin insan kapitalının inkişafı çağı ‐ rış larına cavab verməsi üçün yeni, daha təsirli addımların atılmasına ehtiyac vardır. Bu ehtiyacın ödənilməsi tələbindən irəli gələn Dövlət Strategiyasının əsas məqsədi ölkədə səriştəli təhsilverənlərə, ən yeni texnologi ya ‐ lara əsaslanan infrastruktura malik, keyfiy yət səviyyəsinə görə dünyada öncül mövqe tutan təhsil sistemi formalaşdırmaqdır. Bir daha qeyd etmək istərdim ki, təhsil sistemimiz iqti‐ sadi cəhətdən dayanıqlı və dünyanın aparıcı təhsil sistemlərinin standartlarına uyğun səviy ‐ yəyə qaldırılmalıdır. İnanmaq istərdim ki, strategiyanın reallaş ‐ dırılması bu məqsədə nail olmağa, təhsilin məzmununun, kadr hazırlığının, təhsildə idarə ‐ etmənin, infrastrukturun Azərbaycanın perspek‐ tiv inkişaf konsepsiyasına uyğun yenidən qurulmasına imkan verəcək, ölkədə biliklərə əsaslanan iqtisadiyyatın və informasiya cəmiy ‐ yətinin təşəkkülünü, davamlı inkişafı təmin edəcəkdir. Bu inkişafın Azərbaycan modelinin qurulmasında təhsildən gözlədiyimiz töhfələr olacaqdır.
– Elmi‐pedaqoji araşdırmalar göstərir ki, insan ömür boyu öyrəndiyinin böyük bir hissəsini altı yaşına qədər mənimsəyir. Məhz bu dövrdə uşağın idraki və fiziki inkişafının təməli qoyulur. Bu təməlin nə qədər möhkəm və düşünülmüş olması şəxsiyyətin gələcək inkişafını təmin edir və onun həyat fəlsəfəsini, cəmiyyətə baxışlarını müəyyənləşdirir. Tərbiyə ümumbəşəri anlayış olsa da, hər bir xalqı səciyyələndirən öz milli, mənəvi xüsusiyyətləri: ana dili, dini, tarixi, ədəbiyyatı, incəsənəti, mədəniyyəti, adət və ənənələri vardır. Bütün bunlar həmin xalqın milli mənəviy ya ‐ tını təşkil edir, böyüməkdə olan nəslin tərbi ‐ yəsində böyük rol oynayır. Ümumiyyətlə, insan tərbiyəsi, onun getdikcə kamilləşməsi, cəmiyyət üçün dəyərli şəxsə çev ‐ rilməsi hər bir dövrdə filosofların, pedaqoq‐ alimlərin tədqiqat obyekti olmuş, tərbiyəetmə fəaliyyətinə insanın dünyaya gəldiyi ilk günlərdən, hə a ana bətnində olarkən başlan ‐ ma sının vacibliyini tutarlı faktlarla sübuta yetirmişlər. Uşaqların erkən yaşlarından tər ‐ biyə olunmasını həyata keçirən xüsusi müəs ‐ sisələrin olmadığı bir dövrdə bu vacib məsələ bilavasitə ailələrdə yerinə yetirilmişdir. Zaman ötdükcə insanların məşğulluğunun getdikcə artması məktəbəqədər müəssisələrin yaradılması zərurətini meydana çıxarmışdır. Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin tarixi ondan başlamışdır ki, XIX əsrdə Almaniyada Fridrix Frebel 3–7 yaşlarında uşaqların idraki, 17 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014 fiziki və sosial baxımdan inkişafını təmin edən oyunlardan ibarət kurikulum tərtib etmişdir. Bu kurikulumun tətbiqində əsas məqsəd uşaq ‐ ları məktəbə hazırlamaqdan ibarət idi. Təhsil işçiləri belə təhsil proqramlarının faydasını müşahidə etdikcə məktəbəqədər tərbiyə işi tədricən İngiltərə, Kanada, Birləşmiş Ştatlarda da tətbiq edilməyə başlandı. Sonralar bu, təhsilin ayrılmaz hissəsi kimi bütün dövlətlər və cəmiyyətlər tərəfindən qəbul edildi. Məktəbəqədər təhsil dövlətə nə verir? Bu təhsil dövründə uşaqların fiziki, sosial və idraki inkişafının düşünülmüş şəkildə təşkili onun bütün gələcək taleyinə öz təsirini göstərir. Mütəxəssislər hesab edirlər ki, mükəmməl məktəbəqədər təhsil yalnız təhsilin növbəti mərhələsində uşağın nailiyyət göstəricilərinin yüksəldilməsi baxımından əhəmiyyətli olma ‐ yıb, həm də öz sosial, iqtisadi ehtiyaclarını təmin edən vətəndaşın formalaşdırılmasında böyük rol oynayır. Belə vətəndaşları olan dövlətdə isə kasıblığın səviyyəsi aşağı düşür, cinayətkarlıq azalır. Bu da insanların maddi rifahını və təhlükəsizliyini təmin edir. Bütün göstərilənlər dövlətin və dövlətçiliyin qüvvət ‐ lən məsinə xidmət edir. Bununla belə, etiraf etmək lazımdır ki, keç ‐ miş sovet dönəmində ümumtəhsil məktəbləri ilə müqayisədə məktəbəqədər təhsilin inkişa ‐ fına, onun təkmil infrastrukturunun yaradıl ‐ ma sına nisbətən az diqqət yetirilmişdir. Bölgə lərdə müasir, birtipli layihə ilə tikilən müəssisələr xeyli azlıq təşkil edirdi. İnkarolunmaz faktdır ki, ölkəmizdə məktə ‐ bəqədər müəssisələrin inkişafı Azərbaycanın müstəqillik illərinə təsadüf edir. Hazırda Azərbaycan Respublikasında 111090 uşağı əhatə edən 1677 məktəbəqədər təhsil müəssisəsi, o cümlədən 537 uşaq bağ çası, 1110 körpələr evi‐uşaq bağçası, 25 körpələr evi, 5 məktəb‐bağça, sağlamlıq im kan ları məhdud uşaqlar üçün 4 xüsusi uşaq bağçası, eyni za‐ manda 12 müəssisədə 19 xüsusi təhsil qrup ‐ ları, 4 sanator tipli məktəbə qədər təhsil müəs sisəsi fəaliyyət göstərir. Respublikamızda təhsilin bütün sahələ ‐ rinə, o cümlədən məktəbəqədər təhsilə dövlə ‐ timiz tərəfindən xüsusi diqqət və qayğı göstə rilir, xüsusi dövlət proqramları həyata keçirilir. Məktəbəqədər təhsil sahəsində mövcud olan problemlərin aradan qaldırılması, təhsilin
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014 Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|