“Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- – Azərbaycan universitetlərinin dünyanın nüfuzlu reytinq cədvəllərində mövqeyi heç də ürəkaçan deyil. Nazir kimi bunun əsas
- – Müəllim hazırlayan universitetlərin əksə ‐ riyyətində uyğun tədris metodikası kafedra ‐ larının olmaması və həmin dərslərin ixtisas
iqtisadi vəziyyətini də yaxşılaşdıra bilər. Onlar bu vəsaiti həmin müəllimlərə əlavə qonorar kimi ödəyə bilərlər. Keyfiyyətli dərsliklərin hazırlanması hər bir təhsil sistemi üçün prioritet məsələdir. Xüsusilə də informasiya cəmiyyətində yaşadı ‐ ğı mız indiki dövrdə biliklərin məzmunca köhnəlmə intensivliyi artdıqca, bütün keyfiy ‐ yət meyarlarına uyğun gələn dərslik nümu ‐ nələrinin hazırlanması aktuallaşır.
– Ali təhsil müəssisələrinin idarəolunma ‐ sının mütərəqqi prinsiplərinə əsaslanan, iqtisadi cəhətdən səmərəli və akademik gös tə ri ci lə ‐ rinin yüksək olmasını təmin edən yeni tələblər üzərində qurulmasının vaxtı artıq gəlib çat ‐ mışdır. Bu gün universitetlərimizin elmi kadr, zəngin təcrübə və maddi bazasının poten ‐ sialından ali təhsildən kənarda, demək olar ki, istifadə olunmur. Diqqət yalnız qəbula yönəl ‐ miş, gəlir mənbəyi kimi yalnız tələbə lərin
təhsil haqqı əsas götürülür. Halbuki dünyanın ən reytinqli təhsil ocaqlarında təhsil haqqı onların büdcəsinin heç dörddə birini təşkil etmir.
Qəbuldan söhbət düşdüyü üçün Dövlət Strategiyasında bununla bağlı ali və orta ixti‐ sas təhsili müəssisələrinə qəbul və yerləşdirmə mexanizminin təkmilləşdirilməsi, dövlət və özəl ali təhsil müəssisələrinə ödənişli təhsil üzrə qəbul planının ləğv edilməsi və dövlət sifarişinin yalnız ixtisaslar üzrə müəyyənləş ‐ dirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bizim bu məsə ‐ ləyə yanaşmamız ondan irəli gəlir ki, keyfiy yətli təhsil vermək imkanlarına, maddi‐texniki şəraitlərinə, elmi‐pedaqoji heyətin potensi ‐ alına görə bütün ali təhsil ocaqları, istər dövlət, istər özəl iki qrupa bölünməli – milli statuslu universitetlər və adi universi tetlər. Dövlət sifarişi yalnız milli statuslu universitetlər arasında bölüşdürülməli, eyni zamanda bura qəbul olunmaq istəyən abituri yentlər üçün keçid balı yüksək olmalıdır. Adi universi ‐ tetlərin keçid balı minimal səviyyədə saxla ‐ nılmalı, eyni zamanda ödənişli təhsil üzrə qəbul planı tədricən ləğv edilməlidir. Bu baş ver ‐ dikdə, biz yüksək reytinqə və yaxşı təhsil vermək imkanlarına malik ali məktəb ləri mizi orada oxumağa layiq olan, bilikli tələbə kon ‐ tingenti ilə təmin edə biləcəyik. Digər tərəf ‐ dən, tələb olunan balı toplamadığı üçün xaricə üz tutmağa ehtiyac qalmayacaq, ali təhsil almaq istəyən və minimal tələblərə cavab verən hər bir şəxs təhsilini vətənində adi universitetlərdə davam etdirmək imkanı qaza ‐ na caqdır. Fəaliyyət göstəricilərindən asılı olaraq ali təhsil müəssisələri bir kateqoriyadan digərinə keçə biləcəklər. Məlumdur ki, bu gün dünya rəqabət dün ‐ yasıdır. Bizim uşaqlarımızın gələcək rə qib ləri hal‐hazırda Çində, ABŞ‐da, Çilidə və istənilən digər ölkədə böyüyür. Bu o deməkdir ki, bizim təhsil sistemimiz çevik və ömür boyu öyrənmə imkanına malik kadrları formalaşdırmağı ba ‐ car malıdır. Digər tərəfdən, maddi dəyəri olan hər bir şey uğrunda kəskin mübarizə getdiyi kimi, dünyanın lider ölkələri arasında beyin, zəka uğrunda da ciddi mübarizə gedir. Belə ki inkişaf etmiş ölkələr öz iqtisadi qüdrətini daha da artırmaq üçün digər ölkələrdən yük sək təhsilli və ixtisaslı peşəkarlarının müha cirətini fəal surətdə təbliğ edir, bu məqsədlə həm birbaşa proqramlarından istifadə edir, həm də tanın mış universitetləri və transmilli kor ‐ porasiyaları buna təşviq edirlər. Bu tendensiya ildən‐ilə daha da artacaqdır. Belə vəziyyət yaxşı təhsil alanların vətənində öz potensialını tam realizə etməsi və bununla ölkənin sosial‐ iqtisadi inkişafına töhfə verə bilməsini təmin edən təhsil sisteminin və təhsil mühitinin yaradılması kimi yeni vəzi fə ni bizim qarşı ‐ mızda qoyur. Ona görə də uşaq larımızın, gənc ‐ lə rimizin yüksək intellektə malik hissəsi ölkə mizin gələcək elitası kimi xüsusi qayğı ilə əhatə olunmalıdır. Onu da qeyd edim ki, müasir şəraitdə ali təhsil müəssisələri təhsildə keyfiyyətə təminat verə bilən və elmin son nailiyyətlərini özündə
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014 əks etdirən elmi mərkəzlər kimi fəaliyyət göstərməli, mütəxəssis hazırlığını beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırmalıdır. Dünya qlobal ‐ laş dıqca böyük şirkətlər, korporasiyalar hər sahədə, o cümlədən də ali təhsil müəssisələ ‐ rinin inkişafında böyük rol oynayır. Eyni za‐ manda qeyd etmək lazımdır ki, şirkət və korpo rasiyaların da ali təhsil müəssisələrinin xidmətinə, apardığı tədqiqatlara, yetişdirdiyi mütəxəssislərə böyük ehtiyacı var. Ona görə də bu gün ali təhsil müəssisəsinin iş dünyası ilə əlaqələrinin genişləndirilməsi çox mühüm ‐ dür. Nəzəri biliklərlə yanaşı, müasir təcrübi biliklərə yiyələnməklə yüksəkixtisaslı kadr hazırlığının təmin edilməsi üçün ali təhsil müəssisələri biznes qurumları ilə birlikdə öz maddi‐texniki və tədris‐laboratoriya bazalarını zənginləşdirməlidir. Eyni zamanda bu əlaqə ‐ lər çərçivəsində tələbələrin istehsalat təcrübə ‐ ləri biznes qurumlarında təşkil edilməli və burada ali təhsil müəssisələrinin filialları (təd ‐ ris laboratoriya bazası – texnoparklar) yaradıl ‐ malıdır. Ali təhsil müəssisələri bu bazalarda, həmçinin biznes qurumlarının müxtəlif is‐ tehsalat‐praktiki sifarişlərini yerinə yetirmək üçün elmi tədqiqat işlərini yerinə yetirməlidir. Digər tərəfdən biznes qurumlarının əməkdaş ‐ ları bu bazalarda və ali təhsil müəssisələrində tədris prosesinə cəlb edilməli və onların müasir təcrübi bilikləri təhsildə reallaşdırılma lıdır. Beləliklə, əlaqələr həm praktiki və həm də elmi tədqiqat istiqamətlərini əhatə etməlidir. Әlaqələrin bu formada təşkili təhsil–elm– biznes üçbucağını formalaşdırır və həm ali təhsil müəssisələrinin, həm də biznes qurum ‐ la rının öncədən qeyd olunan maraqlarının təmin olunmasına zəmin yaradır. Növbəti tədris ilindən başlayaraq ali təhsil müəssisələri üzrə SABAH qruplarının, yəni savadlı, bacarıqlı və hazırlıqlı tələbələrdən ibarət qrupların təşkili üçün seçimin aparıl ‐ ması nəzərdə tutulur. Bu yeniliyin məqsədi xüsusi istedadı ilə seçilən və təhsildə göstərici ‐ ləri ilə fərqlənən tələbələrə yüksəkkeyfiyyətli təhsil almaq üçün əlverişli şəraitin yaradıl ma ‐ sından ibarətdir. – Müəllim hazırlayan universitetlərin əksə ‐ riyyətində uyğun tədris metodikası kafedra ‐ larının olmaması və həmin dərslərin ixtisas müəllimləri tərəfindən tədris olunma ması müəl ‐ lim hazırlığında ciddi problemlər yaradır. Bu məsələyə münasibətiniz bizim üçün maraq ‐ lıdır. – Dövlət Strategiyasında bu məsələyə xü‐ susi yanaşma var. Ümumiyyətlə, təhsildə əsas meyar, başlıca düşüncə müəllimlə bağlı olma ‐ lıdır. Biz onu bilirik ki, nə qədər yüksək səviy ‐ yəli infrastruktur, tədris vəsaiti, maliyyə imkan ları olsa da belə, keyfiyyətli müəllim ol‐ madan təhsili inkişaf etdirmək mümkün deyil ‐ dir. Təhsilalanın savadlı və səriştəli şəxs kimi formalaşması, əsasən, müəllimin akademik bacarığından, tədris təcrübəsindən və peşə ‐ karlıq səviyyəsindən asılıdır. Bilik və bacarıqlarını davamlı artıran müəl ‐ lim
lər təhsilalanların nailiyyətlərinə əlavə töhfələr verirlər. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, təhsil islahatı uğurla aparılan ölkələrdə müəl ‐ lim peşəkarlığının inkişafı üçün stimulların yaradılmasına və müəllim hazırlığının təkmilləş ‐ dirilməsinə xüsusi diqqət yetirilir. Müvafiq stimullaşdırıcı mexanizmlər və səmərəli monitorinq sistemi vasitəsilə müəl ‐ lim fəaliyyətinin keyfiyyəti artırılmalıdır. Yüksək nüfuzlu təhsilverənin formalaşdırıl ‐ ması istiqaməti üzrə həyata keçiriləcək tədbir ‐ lər sırasına müəllimlərin peşəkarlıq səviy yə sinin daim yüksəlməsini təmin edən yeni sistemin yaradılması daxildir. Bu baxımdan təhsilve ‐ rən lərin əlavə təhsili üzrə strukturların yara ‐ dıl masının stimullaşdırılması, pedaqoji heyət üçün yeni modul‐kredit və rəqabətəsaslı tə lim ‐ lər sisteminin yaradılması və digər məqam lar da nəzərdən qaçırılmamalıdır. Bu istiqamətdə, həmçinin müəllim peşə ‐ sinin nüfuzunun artırılması üçün səriştə və nəticə əsaslı diferensiallaşdırılmış, əmək baza ‐ sında rəqabətqabiliyyətli əməkhaqqı sistemi‐ nin yaradılması, müəllimin karyera inkişafı və fəaliyyətinin stimullaşdırılması üzrə yeni sis‐ temin yaradılmasına dair işlərin görülməsi də nəzərdə tutulmuşdur.
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014 Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|