Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
50 Atamın və anamın vəfatından sonra onların uzun aylar boyu davam edən xəstəlikləri ilə bağlı binanın – Nərimanov prospektindəki xəstəxananın yanından keçmək mənimçün çox ağır idi. Amma hər halda, gündə, ya günaşırı keçirdim, çünki hər ikisinin məzarlıqlarının yolu bu evin böyründəndir. Hətta xəstəxananın içinə də – nə qədər çətin olsa da getdim. Böyük bibim Kübra xanım burda yatırdı, ona dəyməyə gedirdim. Bibim: " – Bir bu yaya çıxa bilsəydim", – deyirdi. Nə qədər tanış idi bu sözlər, nə qədər tanış idi bu hisslər. Xəstəliyi ümidsizdi. Özü bilmirdi, biz bilirdik. – Bu nə sözdür, maşallah, səndə nə var ki, bir-iki həftəyə sağalıb duracaqsan, – deyirdim. Nə qədər tanış idi bu təsəllilər dilimə, nə qədər vərdişli yalandı bu dediklərim. Bibim atamın ölümündən bir il on gün sonra 82-ci il aprelin 10-da vəfat etdi. Xəstəxananın, atamın diliylə desək "xəstələr evinin" tanış dəhlizləri, palataları, həkimləri, tibb bacıları min bir acı xatirəmlə bağlıydılar, min bir göynəkli anımlar oyadırdılar. Amma dəhlizlərdə yumşaq divanlarda əyləşmiş, çəliklərinə dayanıb oturmuş xəstələri görəndə sanki çox yaxın, məhrəm adamlarımı görürdüm; axı, onların bir çoxu hələ o vaxtdan, atamın burdakı günlərindən qalmışdılar, onunla hal-əhval tutmuş, iki kəlmə söz kəsmiş, bir-birlərinə "sabahınız xeyir", "gecəniz xeyrə qalsın" demişdilər. Gecələr "xeyrə qarşı" deyib səhərə çıxmayanlar da vardı.
51 "Yaxın gün şadlıq məclisində görüşərik" – dedi.. Demə ömründən bir neçə ay, neçə gün, neçə saat qalıbmış Nə ağrılı, incikli keçdi bu qış! Qəribədir insan taleyi, qəribə. Kim bilir nə vaxt, Hardan dəyəcək zərbə. Düşünürəm: özünün günləri sayılı ikən, bəlkə də onun inamlı sözlərindən, bir çimdik də olsa qüvvət aldım mən, Belə olur insanın insana əvəzsiz hədiyyəsi. Bir xoş baxışı, bir ümidli sözü, bir inamlı səsi. Bu şerdə söhbət atamgilin ev qonşusu həkim Əziz Talışınskidən gedir. Xəstəxanaya atama dəyməyə gəlmişdi. Gümrah, sağlam, şən idi. Atama ürək-dirək verirdi, dəhlizdə isə bizə: – Vəziyyəti çox ağırdır, – dedi, təəssüflə başını buladı. Bir müddət sonra Əzizin ölüm xəbərini eşitdik. "Ölüm gözlə qaş arasındadır" – deyirlər. "Gözlə qaş arasındakı ölüm" mənim şüuruma, beynimə, ömrümə ilk dəfə haçan daxil olmuşdu? Əlbəttə, ömrün bütün başqa illəri kimi uşaqlıq illəri də fəsillərlə bölünür. Amma mən indi – uşaqlığımı içəri dünyamda canlandıranda həmişə aləmi yay fəslində görürəm. 1951-ci ilin yayıdır, Buzovnada bağdayıq. Anam şəhərdədir. Atam, iki bacım və mən eyvanda oturmuşuq. Bol günəşli, amma mülayim bir gündür. İlıq meh əsir. Dəniz sakit, göy
52 apaçıqdır. Atam bizə Mark Tvenin hekayələrini oxuyur. Hansı hekayələri oxuduğu da dəqiq yadımda qalıb: "Tennesidə jurnalistlik", "Mən ziraət qəzetini nə sayaq redaktə edirdim", "Saatsazlar". … Gülürük, uğunub gedirik. Elə bu dəqiqələrdə "Saatsazlar" hekayəsinin sonluğuna çataçatda, sürətlə gələn maşın darvazamızın qarşısında xırıppadan dayanır, qapımız şiddətlə döyünür. Qapıya qaçırıq. Gələn anam və Cəfər Cəfərovun yoldaşı Zübeydə xanımdır. Hər ikisi həyəcanlıdır. Mənim on üç yaşım var; atamın rənginin dəyişməsindən, anamın təlaşından hiss edirəm ki, nə isə olub. "Turənin halı xarablaşıb" sözlərini eşidirəm. Turə – atamın ən kiçik bacısıdır, məni tez-tez kinoya aparan, mənə tez-tez dondurma alan istəkli bibimdir. Atam otağa keçib paltarını dəyişən vaxt Zübeydə xanımdan soruşuram: "Düzünü deyin, nə olub?". O, cavab vermir, üzünü tutub ağlayır. Beş dəqiqədən sonra maşınla şəhərə yola düşürük. Yol boyu heç kəs dinib-danışmır. Bakıda, evimizin qabağında maşından düşəndə atam anamdan soruşur: – Hər şey qurtarıb? Anam: – Bilmirəm, Rəsul, bilmirəm, – deyir, – biz bağa getdiyimiz müddətdə hər şey ola bilər. Hər şey bir neçə saat bundan qabaq, onlar hələ şəhərdəykən bitib, qurtarıb. – Turə keçinib. Anamgil bağa gələndə bunu bilirmişlər, amma bu xəbəri atama hələ birbaşa çatdırmadan, onu Bakıya gətirməkçün gəliblər. Evimizə qalxırıq. Çöl qapımız taybatay açıqdır, ev adamla doludur. İlk dəfə yas görürəm, ağlaşma görürəm, xalqın əsrlər boyu yana-yana, göynəyə-göynəyə yaratdığı ələm sözlərin, ağı və oxşamalarını eşidirəm. İlk dəfə ömrümə Ölüm daxil olur.
53 Masanın üstündə bir cənazə. Hansı həyat lövhəsi, hansı sənət əsəri var ki... bir-an içində çökə, ağır dağ kimi, insanı birdən əzə Cənazə sapsarı mum, Mən bir yanda qurudum. Bir yanda, bir yanda da... Əgər allah var isə, külli ixtiyar isə, ağsaçlı bir ananın qarşısında diz çöküb gərək üzr istəyəydi "Yoxdur, yoxdur xəbərim, bu şeytani-ləinin əməlidir" deyəydi... ..Anamın gəlin qızı! On ildən artıq olur bu şeri başladığım Yazıb-yazıb pozuram. Heç qurtara bilmirəm. Yanıqlı xatirələr Hey gəlir axın-axın. Hara qaçım onlardan Hara, hara bilmirəm! …ünvanını bilsəydim, düz yanına gələrdim. Sən getdiyin yollardan kim geri qayıdıb, kim... Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|