T. C. Marmara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İlahiyat anabiLİm dali
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. 7. Öğretmen Seminarisi ve İlminskiy Sisteminin Yayılması
269 hıristiyan olarak yetiştireceğini düşünerek okulların yarıya yakın kontenjanını kızlara ayırmıştır. 976 5. 7. Öğretmen Seminarisi ve İlminskiy Sisteminin Yayılması Gayrı Rus hıristiyanlık eğitimi İlminskiy’nin kendi sistemiyle kurduğu Kazan Kreşen Tatar okuluyla başlamış ve gelişmiştir. Daha sonra yine İlminskiy’nin geliştirdiği Kazan Öğretmen seminarisiyle kurumsal bir yapı kazanmıştır. 977 Rus devleti başlangıçta İlminskiy sisteminin yapacağı olası zararlardan korkmuş ve bu korkusunu da İliminskiy’e iletmiştir. Ana dillerin güçlenmesi millî benliğin güçlenmesine etki ederse gelecekte Rus devletinin bölgede toplumsal direnişlere maruz kalacağı, sistemin bölünmeye zemin hazırlayacağı gibi eleştiriler devamlı surette yeni kurulan bu modelin karşılaştığı sorular olmuştur. Bu sorulara ve eleştirilere İlminskiy söyle cevap vermiştir. “İdil boyu halkları eskiden beri sadece putperestlikte kalmamıştır, müslümanlar ve Tatarlar tarafından asimile edilmeye de çalışılmıştır. Bu engellenemez bir sosyal süreçtir. 50-100 yıl sonra bölgede yaşayan Çeremiş, Votyak Çuvaş ve Tatarlar tamamen Tatarlaşacak veya müslümanlaşacaktır. Bunu engellemenin tek yolu bölgedeki insanlara dinî ve ahlakî eğitim vermektir. Bunun da tek yolu ana dille eğitimdir. Eğer gayrı Ruslara sağlam ve emin bir şekilde ana dilleriyle hıristiyanlık eğitimi veremezsek onların müslümanlık veya Tatarlık adı altında birleşmelerine mani olamayız. Aksine ana dillerini kiliselerde ve okullarda kullanmalarına vesile olursak küçük fakat birbirlerinden uzak olarak uluslaşmalarını sağlayıp Ruslara yakınlaşmalarını temin edebiliriz. islamiyet ve Tatarlık adı altında birleşmelerine mani olmuş oluruz. Küçük ve ayrı düşmüş halklar uzun süre mevcudiyetlerini sağlayamazlar, tarihi süreçte Ruslar arasında yok olup gideceklerdir. Eğitimli hanımların Ruslarla evlenmesi bunu kanıtlamaktadır.” 978 Halk Eğitim Bakanı D. A. Tolstoy, 1870 yılında gayrı Rusların eğitim programını oluşturmuştur, bu programa göre ana dille eğitim genel eğitimin bir parçası olarak kabul ediliyordu. Ancak bu programı uygulamak için özel yetişmiş öğretmenlere 976 İlminskiy, Kazanskaya tsentralnaya, s. 396 977 Otçet brastva sv. Guriye za 1871-1872, s. 15-21 978 İlminskiy, Kazanskaya tsentalnaya, s. 398–99 270 ihtiyaç duyulmuştur. Öğretmen yetiştirmek amacıyla yeni bir kurum oluşturmak gerekiyordu; bu doğrultuda Kazan’da öğretmen yetiştirmek amacına yönelik 3 yıllık bir okul planlanmıştır. Bu öğretmen okulunun öğrencilerinin yarısı Ruslardan yarısı da gayrı Rus topluluklarından olacaktır. Öğretmenlerin uygulama yapabilmeleri için dört bölgede –Mordva, Çuvaş, Çeremiş, Votyak- okul açılacaktır. Devlet bu proje için yıllık 90 000 ruble bütçe ayırmıştır. 979 Kazan Öğretmen seminarisinin açılışı 26 Ekim 1872 tarihinde büyük bir törenle yapılmıştır. Açılışta bölge valileri, piskoposlar, kilise görevlileri, Eğitim ve İç İşleri Bakanlığı yetkilileri hazır bulunmuştur. Açılış konuşmasını Kazan Eğitim müdürü P. D. Şestakov yapmış ve hıristiyanlığı yaymanın kutsallığından bahsetmiştir. Kazan Öğretmen Seminarisine müdür olarak da N. İ. İlminskiy atanmıştır. Seminari binası bu tarihe kadar yetiştirilemediği için eğitim ilk günlerde Kazan Kreşen Tatar Okulunda yapılmış ve iki kurum arasındaki sarsılmaz bağ bu esnada kurulmuştur. 980 Öğretmen seminarisinin açılması gayrı Rus eğitimini tamamlayıcılık açısından önemli bir adımdır. Bu okullar farklı etnik toplulukları veya kabileleri bir sınıfa toplayacaktır. Yani Çuvaş, Çeremiş, Votyak, Tatar ilköğrenimini ayrı sınıf ve okullarda tamamladıktan sonra bu okulda bir sınıfta okuyacaktır. Sınıfların yarısı da Rus öğrencilerden müteşekkil olacaktır. Böylece eğitimin kaynaştırıcı rolü bu okullarda kendinî gösterecek, bir ve büyük Rusya ideali burada gerçekleşecektir. Kazan Öğretmen Seminarisinin amacı dinî ve dili farklı olan kavimleri eğitim yoluyla Ruslarla birleştirmektir. Bu amaç hem dinî hem de siyasidir. 981 İmparator Andrey’in 17 Mart 1872 tarihinde onayladığı okulun kuruluş kanunun akabinde 11 Haziran 1872 Kaban gölü sahilinde arsa temin edilmiş ve bina yapımına başlanmıştır. Bu bina Kardeşlik Cemiyetinin önderliğinde bütün kiliselerin yardımıyla yapılmıştır. 982 979 Vitevskiy, a.g.e., s.22 980 İlminskiy, Kazanskaya tsentralnaya, s. 437–439, Vitevskiy, a.g.e., s. 22-23; “Kazan şehir duması seminari için Kaban gölü sahilinin şehir tarafına düşen kıyılarını uygun görmüş ve bağışlamıştır. 1872 yılında seminari binasının temeli atılmış 1874 yılının Eylül ayında bina bitirilmiştir. 1874 yılında Tatar Başkurt ve Kırgız okullarının müfettişliğini V. V. Kotorinkiy atanmıştır. Kazan’daki medreselere de V. V. Radlov müfettişlik yapmaktadır.” 981 Vitevskiy, a.g.e., s. 26-27; “İlminskiy’nin seminari açılışında yaptığı konuşma dinî birlikteliğin siyasal birliktelik için olmazsa olmaz bir koşul olduğu işlenmiştir.” Konuşmanın tam metni için bakınız; Vitevskiy, a.g.e., s. 27 982 Afanasyev, a.g.m., VI, s. 130–31 271 Kazan Öğretmen Seminarisi müdürlüğü süresince İlminskiy, birinci önceliği dinî ve ahlaki gelişime vermiş, başka halkların Ruslaşmasında bu ruhî birlikteliğin oluşması için çaba sarf etmiştir. İlminskiy eğitimde, kilise-Rus, hıristiyan-Ortodoks ve din-ahlak üçlüsünün çok önemli olduğunu bütün yazılarında belirtmiştir. 983 Seminari müdürlüğüyle İlminskiy en sevdiği işine de kavuşmuştur. Bundan sonra hayatını bu işe adamıştır. Hatta İmparator İlimler Akademisi üyesi V. V. Grigoryev 1884 yılında vefat edince yerine İlminskiy’i teklif etmiş, ancak İlminskiy bu onuru sevdiği iş için istememiştir. 984 İlminskiy’nin Kazan’daki Öğretmen Seminarisinden mezun olan öğrenciler, Ninniygorod, Kazan, Simbirsk, Samara, Perm, Vyatka, Orenburg vilayetlerinin bulunduğu Ural ve Turgay bölgelerinde, öğretmen, rahip, keşiş tayin edilmişler ve önemli misyon hizmeti yapmışlardır. İlminskiy, öğrencilerini her an takip etmiş, günlük ihtiyaçlarına kadar karşılamaya özen göstermiştir. 985 1870 yılının başlarında Ufa Kreşen Tatarları müslümanların propaganda ve telkinler neticesinde hıristiyanlıktan islama döndüklerini ilan edince İlminskiy bu bölgeye Başpiskopos ve Metropolit İnnokenti’nin yardımıyla üç okul açmıştır. Okullar Menzelinski’de Kuryakovskiy, Belebeyski’de Usunskuy ve Yumaşevskiy kazalarında açılmıştır. Yine Simbirsk guberniyasında faaliyetleri 1860 yılından beri yürüten N. İ. Zolotnisi Merkezî Kazan Kreşen Tatar Okuluna benzer bir Çuvaş okulunu 1875 yılında faaliyete geçirmiştir. Simbirsk Merkezi Çuvaş Okulunun bütün faaliyetlerini Meşhur Çuvaş Eğitimcisi İvan Yakovloviç Yakovlev idare etmiştir. 986 İlminskiy’le, Yakovlev 1870 yılında tanışmıştır, tanışıncaya kadar Yakovlev, hıristiyanlık eğitiminin Rusça yapılması gerektiğini düşünüyodu, ancak tanıştıktan sonra İlminskiy onu ikna etmiş ve ana dilin dinî eğitimdeki önemini kavramıştır. Çuvaş 983 Pisma N. İ. İ-kogo kı K. P. Pobıdonostsevu, Kazan 1895, s. 50-51-52 ” İlminskiy, 1883 senesinde kendi yerine namzet gördüğü N. P. Ostroumov’u da Pobıdonostsev’e şöyle ifade etmektedir. “Ostroumov, Kardeşlik kurulduğundan itibaren kardeşliğin üyesidir. Kazan öğretmen seminarisinde beş yıl öğretmenlik yapmış, kalbi ve bedeni misyon için çalışan birisidir. O bu faaliyeti daha iyi duruma getirmek için çalışacaktır”. 1885 yılında yazdığı bir mektubunda da “gayrı Rus eğitiminin mutlaka hedefine erişeceğine bu eğitimin mutlak surette devam ettirilmesi gerektiğini” yazmıştır. 984 Vitevskiy, a.g.e., s. 23 985 Vitevskiy, a.g.e., 30-31 986 N. Afanasyev, “Narodnoye Obrazavaniye n. İ. İlminskiy i ego sistema şkolnogo prosvışeniya inorodtsev kazankogo kraya VI,” JMNP, Novaya seriya 55, (1915, No 2) odt. 3. s. 139, “İ. Ya. Yakovlev, Simbirsk guberniyası Buinsk eyaleti Çuvaş köylerinden birinde dünyaya gelmiştir. Önce toprak taksiminde çalıştırılmış başarılı görülünce 1870 yılında Kazan üniversitesinde okumaya gönderilmiş ve 1875 yılında tarih filoloji bölümünden mezun olmuştur.” Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|