Teqvim-2015. pdf

61
Mədəniyyət.Maarif.Elm
Filologiya elmləri doktoru, professor Ağayev Zeydulla Abdulla oğlunun 
(02.03.1945-17.02.2014) anadan olmasının 70 illiyi
Filologiya elmləri doktoru, ədəbiyyatşünas Seyidov Yəhya Qasım oğlunun 
(06.03.1920 - 04.12.1980) anadan olmasının 95 illiyi  
Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor Hacıyev Arif 
Allahyar oğlunun (13.03.1935-15.04.2000) anadan olmasının 80 
illiyi
Filologiya elmləri doktoru, professor Ağayev  Əkbər M
əmməd oğlunun 
(21.03.1915 - 02.03.1989) anadan olmasının 100 illiyi 
Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor Hüseynzadə 
Muxtar Hüseyn oğlunun (21.03.1900 - 05.10.1985) anadan olmasının 115 
illiyi
AMEA-nın müxbir üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor Quliyev 
Əbülfəz Aman oğlunun (27.03.1950) anadan olmasının 65 illiyi
Filologiya elmləri doktoru, professor, folklorşünas Rüstəmzadə Rüstəm 
Bayraməli oğlunun (27.03.1930-20.03.2014) anadan olmasının 85 illiyi
Əməkdar elm xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor Şərifzadə Əziz 
Qurbanəli oğlunun (Əziz Şərif) (28.03.1895 - 01.06.1989) anadan olmasının 
120 illiyi
Riyaziyyat.Fizika.Astronomiya
AMEA-nın müxbir üzvü, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru Hüseynov Rauf 
Rüstəm oğlunun (04.03.1940) anadan olmasının 75 illiyi
Akademik Maqsudov Fərəməz Qəzənfər oğlunun  (20.03.1930 - 30.07.2000) 
anadan olmasının 85 illiyi
Kimya.Biologiya.Tibb
Akademik Məmmədova Siddiqə Rza qızının (08.03.1925) anadan olmasının
 
90 illiyi
Akademik Qəribov Adil Abdulxalıq oğlunun (28.03.1950) anadan olmasının 
65 illiyi
Texnika.Mühəndis işi
Texnika elmləri doktoru, professor, Beynəlxalq və Azərbaycan Mühəndislik 
Akademiyasının həqiqi üzvü Cavadov Natiq Hacı  oğlunun (08.03.1955) 
anadan olmasının 60 illiyi
Texnika elmləri doktoru, professor, neftçi alim Əmirov Əli Cabbar oğlunun 
(25.03.1915 - 12.02.1979) anadan olmasının 100 illiyi
Tarixdə bu gün
Ümumdünya Mülki Müdafiə Günü (01.03.1972)
Respublikanın aparıcı informasiya agentliyi olan Azərbaycan Dövlət 
81
82
84
83
85
86

---

62
Teleqraf Agentliyinin (AzərTAc) yaranmasının (01.03.1920) 95 illiyi
Bədən Tərbiyəsi və İdman Günü (05.03.2005)
Bеynəlxalq Qadınlar Günü (08.03.1910)
Qızıl Aypara Günü (10.03.2008)
Milli Tеatr Günü (10.03.1873) 
Daxili Qoşunlar Günü (12.03.1995)
Ümumdünya İstehlakçılar Günü (15.03.1961)
Prezident fərmanı ilə ləğv edilən Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsinin (OMON) 
dövlət çevrilişi cəhdi iflasa uğrayıb (17-18.03.1995) 
Çanaqqala döyüşünün (Birinci Dünya müharibəsi  əsnasında 1915-1916-
ci illər arasında Osmanlı dövləti ilə Antanta dövlətləri (İngiltərə, Fransa, 
Anzaklar) arasında baş verən dəniz və quru döyüşü) (18.09.1915-09.01.1916) 
100 illiyi
Novruz bayramı (20-22.03)
Beynəlxalq Novruz Günü (21.03.2010)
Beynəlxalq Poeziya Günü (21.03)
İrqi ayrı-seçkiliyin (diskriminasiyanın) ləğv edilməsi uğrunda Beynəlxalq  
Mübarizə Günü (21.03.1966) 
Erməni hərbi hissələrinin Qazax rayonunun Bağanis-Ayrım kəndinə hücumu 
(24.03.1990)
Gömrük-sərhəd nəzarətinin ləğv olunması haqqında  Şengen razılaşması 
qüvvəyə minmişdir (26.03.1995)
Beynəlxalq Teatr Günü (27.03.1948)
Milli Təhlükəsizlik Orqanları İşçilərinin Peşə Bayramı Günü (28.03.1997)
Azərbaycanlıların Sоyqırımı günü (31.03.1918)
87
88
91
93-94
92
89-90

---

63
Milli ədəbiyyat 
110 
illiyi
Mikayıl Rzaquluzadə 
1905-1984     
MART
Mikayıl Manaf oğlu Rzaquluzadə 
1905-ci il mart ayının 17-də Bakı 
şəhərində anadan olmuşdur. 
İbtidai təhsilini yeni üsullu 
“Mədrəseyi-nur” məktəbində  və mol-
laxanada almış (1912-1913), sonralar 
5 saylı “Rus-müsəlman” məktəbində 
oxumuş, Bakı ticarət məktəbinə daxil 
olmuşdur. 
1926-1927-ci illərdə Ali Peda-
qoji  İnstitutun tarix və  ədəbiyyat 
fakültəsində təhsil almışdır. 1927-1931-
ci illərdə Gəncə Pedaqoji Texnikumun-
da, həm də fəhlə fakültəsində ədəbiyyat 
və pedaqogika-psixologiya müəllimi 
işləmişdir. 
1931-1934-cü illərdə o, Moskva İkin-
ci Dövlət Universitetinin aspiranturasını 
bitirib Bakıya qayıtmışdır.  
Bakıda Azərbaycan Dövlət Elmi-
Tədqiqat Pedaqogika İnstitutunda 
uşaq  ədəbiyyatı sahəsində elmi işçi, 
Azərnəşrdə  tərcüməçi və redaktor 
olmuş, qısa fasilələrlə  “İnqilab və 
mədəniyyət” jurnalı redaksiyasında 
məsul katib, “Azərbaycanfilm” kinos-
tudiyasında, Xarici Ölkələrlə  Mədəni 
Əlaqələr Cəmiyyətində baş redaktor, 
“Azərbaycan” jurnalı redaksiyasında 
baş redaktorun müavini vəzifələrində 
çalışmışdır. 
Ədəbi fəaliyyətə 1923-cü ildə “Ab-
dulla  Şaiq” kitabçasında nəşr edilən 
“Müəllim” şeiri ilə başlamışdır. 
İlk məqaləsi isə 1926-cı ildə “Maarif 
işçisi” jurnalında “Cocuq ədəbiyyatında 
üsul məsələsi” adı ilə dərc olunmuşdur. 
Müxtəlif mövzularda yazıb-yaratsa da, 
1945-ci ildən başlayaraq bütün kitabla-
rını  uşaq və  gənclər üçün nəzərdə tut-
muşdur.  
Ədəbi təxəllüsü otuzuncu illərdə 
“Mim-Re”, “M.R.”, “R.Mikayıl”, son-
ralar “M.Rzaquluzadə” olmuşdur.
Azərbaycan tərcüməçiləri arasın-
da  ən çox səmərəli, məqsədəuyğun 
fəaliyyət göstərənlərdən biri də Mi-
kayıl Rzaquluzadə olmuşdur. Çoxil-
lik  ədəbi yaradıcılığını  əsasən tərcümə 
işinə  həsr etmiş bu istedadlı  ədib dün-
yanın müxtəlif xalqlarının klassiklərinin 
əsərlərini dilimizə tərcümə edərək oxu-
cularımızın böyük hörmət və  rəğbətini 
qazanmışdır. Ümumiyyətlə, tərcümə 
kitablarının sayı 60-dan çox olan Mi-
kayıl Rzaquluzadə  “H.Heyne və fa-
şizm”,  “Rabindranat Taqor”, “Bayron 
və müasirlik” və s. kimi  məqalələrin də 
müəllifidir. 1934-cü ildən Azərbaycan 
Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycanın 
qabaqcıl maarif xadimi (1968), əmək 
veteranı (1976) olmuşdur.  
Ədəbiyyat sahəsində xidmətlərinə 
görə iki medal, üç dəfə Azərbaycan Res-
publikası Ali Soveti Rəyasət Heyə-tinin 
Fəxri fərmanı ilə, Çuvaş MSSR Mədə-
niyyət Nazirliyinin və digər təşkilatların 
fəxri tərifnamələri ilə təltif edilmişdir.
1984-cü il noyabrın 10-da Bakıda 
vəfat etmişdir. 
Bakı küçələrindən birinə onun adı 
verilmişdir.
Ə d ə b i y y a t
İlin yazı-Elin sazı: 
şeirlər, poemalar, 
rəvayətlər və nağıllar 
/M.Rzaquluzadə.-Bakı: 
Gənclik, 1981.- 250 s.
Ədəbiyyat: oxu ki-
tabı: 4-cü sinif üçün 
/M.Rzaquluzadə, 
Ş.Mikayılov.- Bakı: Maa-
rif, 1988.- 358 s.
Düma, A. Üç müşket-
yor [Elektron resurs] 
/A.Düma; red. heyəti: 
Ə.Quliyev [et al.]; 
tərc.: M.Rzaquluzadə, 
B.Musayev. -Bakı: Ça-
şıoğlu, 2004. - 1 el. opt. 
disk (CD-ROM).- (“Ni-
zami” layihəsi). Dünya 
ədəbiyyatı.
Homer. İliada [Elektron 
resurs] /Homer; red. 
heyəti  Ə.Quliyev [et al.]; 
tərc. M.Rzaquluzadə.- 
Bakı: Çaşıoğlu, 2006. - 1 
el. opt. disk
 (CD-ROM).- 
(“Nizami” layihəsi).- 
Dünya ədəbiyyatı
London, C. Hekayələr 
/C.London; tərc. 
ed. M.Süleymanov, 
M.Rzaquluzadə.- Bakı: 
Qanun: Əli və Nino, 
2011.-104 s. 
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
17
Nasir, tərcüməçi

---