Teqvim-2015. pdf

109
Mədəniyyət.Maarif.Elm
75 
illiyi
Bəhlul Abdulla  
1940-2011
APREL
Bəhlul Ağabala oğlu Abdullayev 
(Bəhlul Abdulla) 1940-cı il aprel ayının 
27-də Lerik rayonu Lələhiran kəndində 
anadan olmuşdur. 1958-ci ildə Biləsuvar 
rayonunda orta məktəbi bitirmişdir. 
1962-1967-ci 
illərdə ADU-nun filo-
logiya fakültəsində təhsilini davam et-
dirmişdir.
1967-1971-ci illərdə Biləsuvar 
şəhəri Nizami adına orta məktəbdə dil-
ədəbiyyat müəllimi olmuşdur. 
1971-ci ildə Azərbaycan EA Niza-
mi adına  Ədəbiyyat  İnstitutunun aspi-
ranturasına daxil olmuş, 1974-cü ildə 
namizədlik, 1989-cu ildə doktorluq 
dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1993-
cü ildən institutun Folklor şöbəsində 
baş elmi işçi vəzifəsində çalışmış, 
1996-cı ildən 2011-ci ilədək Xəzər 
Universitetində  və onun nəzdində 
fəaliyyət göstərən Dünya məktəbində 
müəllim işləmişdir.
1994-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar 
Birliyinin üzvüdür. 
Ədəbi fəaliyyətə 60-cı illərdən baş-
lamışdır. “Qaynar çeşmə” məqaləsi 
“Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində (1 
iyun 1969) çap ediləndən sonra dövri 
mətbuatda foklorun təbliği ilə ardıcıl 
məşğul olmuşdur. Onun çoxsaylı ki-
tabları arasında Azərbaycan xalqının 
dünya mədəniyyətinə bəxş etdiyi nadir 
sənət incisi olan “Kitabi-Dədə Qorqud” 
dastanlarına həsr edilmiş əsərləri xüsusi 
yer tutur. Alimin bu möhtəşəm mənəvi 
abidənin 1300 illik yubileyi ərəfəsində 
və ondan sonra qələmə aldığı “Kitabi-
Dədə Qorqud” və  İslam dini” (1997), 
“Kitabi-Dədə Qorqud”un poetikası” 
(1999), “Dəli Domrul “Kitabi-Dədə 
Qorqud”da və Qorqudşünaslıqda” 
(2002), “Kitabi-Dədə Qorqud”da 
rəng simvolikası” (2004), “Salur Qa-
zan” (2005), “Kitabi-Dədə Qorqud”da 
nitq etiketlərinin etnomifik poetikası” 
(2007), “Kitabi-Dədə Qorqud”un et-
nik ənənə, mərasim sistemində mifoloji 
təsəffürlərin yeri” (2008), “Kitabi-Dədə 
Qorqud”da xanımlar” (2009) və b. 
əsərləri ana kitabımızdakı mövzu qat-
larının rəngarəngliyini, çoxşaxəliyini 
nişan verməklə yanaşı folklorşünaslıq 
elmimizə sanballı töhfədir.
O, AMEA Nizami adına  Ədəbiyyat 
İnstitutunun hazırladığı altıcildlik 
“Azərbaycan  ədəbiyyatı tarixi” ki-
tabının I cildinin (2004, 760 s.) əsas 
müəlliflərindən biri və redaksiya 
heyətinin üzvüdür. 
2000-ci ildə 
ədəbiyyatımız, 
mədəniyyətimiz qarşısında böyük 
xidmətlərinə görə professor Bəhlul Ab-
dulla “Əməkdar elm xadimi” fəxri adı-
na layiq görülmüşdür. 
O, 60-a yaxın kitabın, onlarla mo-
noqrafiyanın müəllifi, “Dədə Qorqud” 
və “Novruz” ensiklopediyalarının 
tərtibçilərindən biri olub. 
Azərbaycan mərasim folklorunun ilk 
geniş və poetik təhlili onun adı ilə bağ-
lıdır. Dünya folklorşünaslığı tarixində 
türk folklorunda at mifoloji obrazını ilk 
dəfə o işləyib. Azərbaycan folklorun-
da sayların simvolikasını monoqrafik 
şəkildə ilk dəfə o tədqiq edib. 
Bəhlul Abdulla 2011-ci il mart ayı-
nın 25-də vəfat etmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycan ba-
yatıları   /tərt.ed.: 
B.Abdulla, Q.Babazadə, 
E.Məmmədli; red.: 
T.Fərzəliyev, İ.İ.Abbaslı.-
Bakı: XXI-Yeni Nəşrlər 
Evi, 2004.- 304 s.
Koroğlu /tərt. ed.: 
B.Abdulla, İ.Abbaslı; red. 
İ.Abbaslı.-Bakı: Lider, 
2005.-552 s. 
Novruz bayramı ensik-
lopediyası: Xalq bayra-
mı     /tərt. ed.: B.Abdulla, 
T.Babayev; elmi red. 
M.Qasımlı; bur. məs. 
Ə.Güləliyev.- Bakı: Şərq-
Qərb, 2008.- 208 s. 
Salur Qazan: tarix, yoxsa 
mif... /B.Abdulla; AMEA, 
Nizami ad. Ədəbiyyat 
İnstitutu.- Bakı: Ozan, 
2005.- 224 s. 
Bəhlul Abdulla: Sevgi 
dolu alim və pedaqoq /red. 
N.İsayeva.-Bakı: Xəzər 
Universitəsi Nəşriyyatı, 
2010.- 67 s. 
İ n t e r n e t d ə
 www.anl.az
www.az.wikipedia.orq
27
Folklorşünas

---

110
Texnika
75 
illiyi
Sabit Kərimov  
1940-2013   
APREL
Sabit Qəhrəman oğlu Kərimov 
1940-cı il aprel ayının 10-da Naxçı-
van Muxtar Respublikasının Ordubad 
şəhərində anadan olmuşdur.
1961-ci ildə Azərbaycan Neft və 
Kimya İnstitutunun (indiki Azərbaycan 
Dövlət Neft Akademiyası) isteh-
sal proseslərinin avtomatlaşdırılması 
fakültəsini, 1967-ci ildə Moskva Ener-
getika  İnstitutunun aspiranturasını bi-
tirmiş  və 1968-ci ildən elmi-pedaqoji 
fəaliyyətini Azərbaycan Neft və Kimya 
İnstitutunda davam etdirmişdir. 
S.Kərimov 1968-ci ildə texnika 
elmləri namizədi,  1987-ci ildə isə tex-
nika elmləri doktoru elmi dərəcəsini 
almış, 1989-cu ildə ona professor elmi 
rütbəsi verilmişdi. 
2001-ci ildə AMEA-nın müxbir 
üzvü seçilmişdir.
Alim 1989-cu ildən ömrünün sonu-
na kimi Azərbaycan Dövlət Neft Aka-
demiyasında Hesablama maşınları  və 
proqramlaşdırma kafedrasının müdiri 
vəzifəsində çalışmışdır.
Elmi tədqiqatlarının əsas istiqaməti 
informasiya və ekspert sistemlərinin 
yaradılması və tətbiqi ilə bağlıdır.
1967-1989-cu illərdə kimya, neft-
kimyası  və neftemalı sahələri üzrə 
avtomatlaşdırılmış informasiya və 
idarəetmə sistemlərinin yaradılma-
sı sahəsində  işləmiş, 1990-cı ildən 
isə elmin və istehsalatın müxtəlif 
sahələri üzrə informasiya və ekspert 
sistemlərinin yaradılması  və  tətbiqi 
üzrə elmi-tədqiqat işləri aparmışdır.
Onun rəhbərliyi və bilavasitə  işti-
rakı ilə kimya və kimya texnologiya-
sı sahələri üzrə informasiya-axtarış 
sistemləri (1967-1975), neftemalı  və 
neftkimyası  sənayesi üzrə  ərazi av-
tomatlaşdırılmış idarəetmə sistemi 
(1975-1988), istehsal müəssisələri 
üçün avtomatlaşdırılmış informasiya 
və idarəetmə sistemləri (1988-1990), 
respublikada mütərəqqi texnologiyalar, 
bitkilərin mühafizəsi, Xəzər dənizinin 
ekologiyası, neft maşınqayırma sahələri 
üzrə informasiya sistemləri, tibbi diaq-
nostika üzrə ekspert sistemləri (1990-
2009) yaradılmış  və  tətbiq edilmiş, 
informatika üzrə çoxdilli izahlı termi-
noloji lüğət hazırlanmışdır.
 5 monoqrafiya, 5 dərslik, 5 dərs 
vəsaiti, 2 terminoloji lüğət, 20 tədris-
metodik vəsait və 140 elmi məqalənin 
müəllifi olan S.Kərimov informasiya 
və ekspert sistemlərinin yaradılması 
və  tətbiqi sahəsində elmi məktəb ya-
ratmış, bu sahədə 15 elmlər namizədi 
hazırlamışdır. 
Sabit Kərimov 2013-cü il iyun ayı-
nın 16-da vəfat etmişdir. 
Ə d ə b i y y a t
İdarəetmənin informa-
siya texnologiyaları və 
korporativ informasi-
ya sistemləri: dərslik 
/S.Kərimov; red. 
N.Vəliyev.- Bakı: ADNA, 
2010.- 426 s. 
İnformasiya sistemləri 
/S.Kərimov; red. 
N.Vəliyev.- Bakı: Elm, 
2008.- 676 s.
İnformatika: 
dərslik / S.Kərimov, 
S.Həbibullayev, 
T.İbrahimzadə; red. 
S.Kərimov.- Yenidən 
işlənmiş II nəşri.- Bakı: 
UniPrint, 2010.- 434 s. 
Kompyuter elminin 
nəzəri əsasları: dərslik 
/S.Kərimov, Y.Sərdarov; 
red. S.Kərimov. - Bakı: 
ADNA, 2009.- 290 s.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.az.wikipedia.orq
www.adam.az
www.science.gov.az
10
Alim

---