275
Maddə 28. Mədəniyyət təsisatlarının yaradılması, yenidən təşkili
və ləğvi
Mədəniyyət təsisatları müvafiq icra hakimiyyəti və yerli özünüidarə
orqanları, istənilən hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən yaradıla bilər.
Mədəniyyət təsisatlarının yaradılması, yenidən təşkili və ləğvi
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyind
ə müəyyən edilmiş
qaydada həyata keçirilir.
Mədəniyyət təsisatının mülkiyyətçisi (təsisçisi) ilə mədəniyyət təsisatı
arasında münasibətlər Azərbaycan Respublikasının qüvvədə olan
qanunvericiliyi ilə və onların öz aralarında bağladıqları müqavilə ilə
nizam-lanır.
Mədəniyyət təsisatının mülkiyyətçisi (təsisçisi) ilə mədəniyyət təsisatı
arasında bağlanmış müqavilədə tərəflərin öhdəlikləri, əmlakdan
istifadənin
şərtləri və qaydaları, mədəniyyət təsisatının
maliyyələşdirilməsi qaydası,
tərəflərin maddi məsuliyyəti, müqavilənin
ləğv edilməsinin əsasları və şərtləri, sosial və əmək məsələlərinin həlli
qaydaları müəyyən edilə bilər.
Dövlət mədəniyyət müəssisələrinin yaradılması, yenidən təşkili, ləğv
olunması və profilinin dəyişdirilməsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarı ilə həyata keçirilir.
Maddə 29. Mədəniyyət sahəsində mülkiyyət münasibətləri
Mədəniyyət sərvətləri, habelə mədəniyyət təyinatlı daşınar və
daşınmaz əmlak, mədəniyyət təsisatları dövlət, bələdiyyə və xüsusi
mülkiyyətdə, habelə mülkiyyətin qarışıq formalarında ola bilər.
Mədəniyyət sahəsində mülkiyyətçinin hüquqları və vəzifələri
Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.
Mədəniyyət sahəsində dövlət mülkiyyəti
müvafiq icra hakimiyyəti
orqanları tərəfindən idarə olunur. Mədəniyyət sahəsində dövlət
mülkiyyəti yalnız qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada digər
təşkilatların istifadəsinə və ya idarəçiliyinə verilə bilər. Bu halda
mədəniyyət mülkiyyətindən təyinatına uyğun istifadə edilməlidir.
276
Maddə 30. Mədəniyyət təsisatlarının əmlakı
Mədəniyyət təsisatının mülkiyyətində və ya idarəçiliyində öz
vəzifələrini yerinə yetirmək üçün zəruri olan istənilən əmlak ola bilər.
İdarəçiliyində olan əmlakın səmərəli istifadəsinə və qorunub
saxlanmasına görə mədəniyyət təsisatı mülkiyy
ətçi (təsisçi) qarşısında
məsuliyyət daşıyır.
Mədəniyyət təsisatının idarəçiliyində olan əmlakın geri alınmasına
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində və ya mülkiyyətçi
(təsisçi) ilə bağlanmış müqavilədə nəzərdə tutulan hallarda yol verilir.
Maddə 31. Mədəniyyət sahəsində dövlət mülkiyyətinin özəlləş-
dirilməsi
Mədəniyyət sahəsində dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsi
Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə müəyyən
olunmuş qaydada həyata keçirilir.
Qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada milli
status alan
mədəniyyət təsisatları, tarix, mədəniyyət abidələri, dövlət muzeylərində,
arxivlərində, kitabxanalarında saxlanılan sərvətlər və onların yerləşdiyi
binalar və sahələr özəlləşdirilmir.
Maddə 32. Dövlət mədəniyyət təsisatlarının milli və akademik
statusu
Dövlət mədəniyyət təsisatlarına milli obyekt statusu onların işinin
həcminə, ölkənin mədəniyyət tarixində və mədəni həyatındakı roluna,
yaradıcılıq fəaliyyətinin
əhəmiyyətinə, fondlarının
zənginliyinə,
nadirliyinə, milli dəyərlərin qorunması
və
təbliği sahəsində
nailiyyətlərinə görə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilir.
Milli statusa malik mədəniyyət təsisatlarının fondları və əmlakı milli
sərvət hesab olunur və xüsusi əhəmiyyətli obyektlər kimi dövlət
tərəfindən qorunur.
Milli mədəniyyətin inkişafında xüsusi xidmətləri olan dövlət
mədəniyyət təsisatlarına müvafiq icra hakimiyyətinin qərarı ilə
fərqləndirici akademik statusu verilə bilər.
277
VI fəsil
MƏDƏNİYYƏT SƏRVƏTLƏRİ VƏ MİLLİ
MƏDƏNİYYƏT ƏMLAKI
Maddə 33. Mədəniyyət sərvətləri
Mənəvi və estetik ideallar, normalar və davranış qaydaları, dillər,
dialektlər, ləhcələr, milli və etnik ənənələr
və adətlər, tarixi toponimlər,
folklor, tətbiqi xalq sənətləri, mədəniyyət və incəsənət əsərləri,
mədəniyyət fəaliyyətinin elmi tədqiqatının nəticələri və metodları, tarixi
və mədəni əhəmiyyəti olan binalar, tikililər, əşyalar,
tarix və mədəniyyət
baxımından unikal ərazilər və obyektlər mədəniyyət sərvətləridir.
Mədəniyyət sərvətlərinə aşağıdakılar aiddir:
təsviri sənət əsərləri, o cümlədən lövhələr, şəkillər, rəsmlər, qravürlər,
estamplar, litoqrafiyalar, naxışlar, heykəltəraşlıq əsərləri, orijinal bədii
toplular və montajlar:
kino, xüsusi əhəmiyyətli televiziya, radio, video materialları,
fotoəsərlər və fotomateriallar, dizayn işləmələri və memarlıq
layihələri;
əlyazmalar, xüsusi əhəmiyyətə malik kitablar və kitabçalar, dövri
mətbuat materialları, avtoqraflar, markalar, açıqcalar, mədəniyyət və tarix
profilli arxivlər və arxiv sənədləri, not yazıları, məktublar, elmi-tarixi
yadigarlar,
nadir nəşrlər;
tətbiqi-sənət əsərləri-xalılar və xalça məmulatları, qızıl, platin, gümüş,
qiymətli daşlar, mis və gildən hazırlanmış əşyalar, keramika məmulatı;
səhnə və ekran əlbisələri, dekorları, butaforiya və rekvizitləri;
qədim nadir kolleksiyalar və otuz ildən çox tarixi olan muzey
əhəmiyyətli əşyalar (o cümlədən mebel, musiqi alətləri və s.);
şifahi xalq yaradıcılığı nümunələri;
arxeoloji komplekslər, arxeoloji və numizmatik xarakterli əşyalar;
memarlıq abidələri, tikili nümunələri,
xatirə yerləri və məqbərələr;
park və təbii landşaft obyektləri;
flora və fauna, mineralogiya, anatomiya nümunələri və paleontologiya
baxımından maraqlı muzey əşyaları.