Ulduz Dekabr 20151115 Layout 1
Nilufər Şıxlının tərcüməsi
Yüklə 0,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nilufər Şıxlının tərcüməsi “ARS POETİKA”
- Aylıq ədəbiyyat dərgisi
- Aylıq ədəbiyyat dərgisi 30 ULDUZ
- ULDUZ
Nilufər Şıxlının tərcüməsi “ARS POETİKA” Mən hər zaman arzu edib o üsluba can atdım ki, Nə həddən‐ziyadə nəzmə, nə də nəsrə bənzəməsin. Ürəyimi boşaltmağa imkan verən bir yol açsın, Nə müəllif yorulmasın, nə oxucu inciməsin. Poeziya məfhumunun mahiyyəti açıq‐saçıq: İçimizdən yaranır o, biz bilmədən, biz duymadan. Sanki bir göz qırpımında pələng kimi əl‐qol açır, Quyruğunu oynadaraq, çəkinmədən gur işıqdan. Odur, deyirlər ki, şeiri yazdıran uca ruhlardır, Hətta bəzən şişirdərək mələklərə şam edirlər. Qəribədir, şairlərdə bunca qürur haradandır, Faş olan zəifliklərilə utanc duyurlarsa əgər? Söylə, axı ağlı olan bəsləyərmi öz canında Varlığına hökm eyləyən yüz dil bilən iblisləri? Sahib çıxmaq azmış kimi dodağına, əllərinə, Keflərinə düşən zaman dəyişdirirlər zərləri... Bəlkə, kimsə bir zarafat biləcəkdir sözlərimi, Bu zamanın adamları pis şeyi də yaxşı bilir. Ya da, bəlkə, düşünəcək, elə bu da bir üsuldur, İstehzayla, məzhəkəylə incəsənət vəsf edilir?! Zaman vardı, zövq alaraq gözəl müdrik kitablardan Sinə gərib çətinliyə dağıdardıq acıları. Onlar hara, bunlar hara... ‐ bu indiki qalaq‐qalaq, Bir zülmlə vərəqlənən dəlixana yazıları! Amma həyat bambaşqadır – görünməyən, bilinməyən! Elə biz də ‐ Biz deyilik ‐ xəyallarda sayıqlayan! Qohumların, qonşuların hörmətini qazanmaqçün İnsanlar da ayrılmayır qoruduğu lal sükutdan. Şeiriyyatsa hər bir zaman bizə Bizi xatırladır, Olduğuntək qala bilmək çox çətindir lap əzəldən! Çünki könül məskənimiz ‐ açarsız bir qapı kimi... Aman yoxdur görünməyən qonaqlardan və get‐gəldən! ...Burda hər nə demişəmsə, çox uzaqdır şeiriyyatdan... Moskva
29
Dekabr 2015
Könül Həsənqulunun tərcüməsi Daha həcmli quruluş arzulamışam həmişə. Belə ki, nə aşırı poeziya olsun, nə də aşırı proza, Anlaşılsın rahatlıqla və heç vədə Müəllifi, oxucunu düçar etməsin əzaba. Bir ədəbsizlik vardır poeziyanın mahiyyətində: Elə şey törədir bizdən, heç ummazdıq ki, bu varmış bizdə, Ardınca lal‐mat dayanıb döyürük gözlərimizi, İçimizdən işıqlığa quyruğunu yelləyən pələng çıxarmış kimi. Odur ki, düz deyirlər, poeziyanı məhz ruhlar edir diktə, Baxma ki, çoxları uydurub ruhun adını mələk qoyur. Anlamaq olmur şairləri zəifliyini ar biləndə, Axı hardandır onlarda bu qədər qürur? Arif insan istərmi məgər meydan olsun iblislərə, Gəzsinlər onu öz evi kimi iblislər, yüz dildə danışsınlar içində, Dilini, yazan əlini oğurlasınlar, bu da azmış kimi Öz qərəzlərinə fəda edib dəyişsinlər də onun taleyini? Madam ki, dəyər verirlər bu gün hər nasaz sözə, Mənim bu sözlərimi zarafat sanacaq kimsə, Yaxud düşünüləcək, daha bir üsul icad etmişəm ki, Məzəmmətlə mədh edim incəsənəti. Vaxt vardı ancaq müdrik kitabları oxuyardılar, Dərdlər ovunardı o an, qəm olardı tar‐mar. Bu, indiki kimi deyildi ki, Oturub vərəqləyəsən dəlixanada yazılan min şeiri. Göründüyü kimi deyil dünya, əslində. Sayıqladığımız kimi deyilik, fərqliyik biz özümüz də. Beləcə qoruyur insanlar öz aralarında dürüst sükutu, Bununla da rəğbət qazanırlar, doğrusu. Daim olduğumuz kimi qala bilməyin çətinliyini Bizə xatirlatmasındadır poeziyanın xeyri. Axı evimiz də açıqdır taybatay, açar yoxdur qaplarda, Qeybdən enən qonaqlar girib‐çıxırlar rahatlıqla. Razıyam, burda dediklərim deyildir poeziya. Aylıq ədəbiyyat dərgisi 30
Dekabr 2015
Q ədim və zəngin ənənələrə, çoxqatlı ədəbi yaradıcılıq üslubuna, poetik düşüncələrin forma və məzmun vəhdətinə, müasirlik duyğusuna köklənən Azərbaycan poeziyasının çağdaş reklasasiyasını iddia etmək, sabahına, gələcəyinə skeptik yanaşmaq, fikrimcə, mümkünsüzdür. İstedadla yazılmış hər bir bədii nümunə, şeir parçası milli ədəbi xəzinəmizi, könül dünyamızı zənginləşdirən mənəvi sərvətdir. Həcmindən, vəznindən, janrından asılı olmayaraq hər bir xalqın möhtəşəm ədəbiyyat sarayı nadir ədəbi əsərlər üzərində ucalır. İzzəddin Həsənoğlu (XIII əsr) “Apardı könlümü bir xoş qəmərüz canfəza dilbər” qəzəli ilə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində yaşamaq hüququ qazanıb. Şairlərimizdən hər birinin elə şeiri var ki, onun yaradıcılıq rəmzi, həyat manifestidir. Abbas Səhhətin “Vətən”, Cəfər Cabbarlının “Ana”, Səməd Vurğunun “Azərbaycan”, Mikayıl Müşfiqin “Yenə o bağ olaydı”, Rəsul Rzanın “Rənglər”, Әli Kərimin “Qaytar ana borcunu” şeirləri Azərbaycan ədəbiyyatının inciləridir. Sabir Abdinin bədii yaradıcılığına bu aspektdən yanaşdıqda, əsərlərini çağdaş ədəbi tənqidin xəlbirindən keçirdikdə üst qatda bütün parametrləri – sənətkarlıq, mövzu və məzmun etibarilə duruş gətirən, bənzərsiz düşüncə tərzinin özəlliklərini, fərdi yaradıcılıq üslubunun palitrasını, fəlsəfi fikrin çoxqatlılığını özündə ehtiva edən, populyarlıq Olimpində aktuallığını qoruyub saxlayan, sevilən bir şeirini xüsusi vurğulamaq istəyirəm: ‐ “Mənə dəniz verin!” Üç min illik oğuz‐türk poeziyasında belə açıq təmənnada olan, kövrək, həzin hisslərini böyük səmimiyyətlə dilə gətirən, umacağını oxucuya cəsarətlə ünvanlayan və romantik düşüncələri poetik ifadə tərzində yuvalanan, şəkillənən, bəlkə də, ilk şairdir Sabir Abdin... Sənətkar üslubunun başlıca göstəriciləri – obrazlılıq və emosionallıq keyfiyyəti ilə şərtlənən “Mənə dəniz verin!” şeiri ilk kəlməsindən son nöqtəsinədək məcazlarla, rəmzlərlə zəngindir. Burada hər hansı fikrə müstəqim mənada yanaşmaq, ilk baxışdan aşılanan düşüncəni reallıq kimi qəbul etmək, 31
Dekabr 2015 TRİBUNA ROMANTİK
DÜŞÜNCƏLƏR POEZİYASI Asif RÜSTӘMLİ, professor Yüklə 0,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|