Şiə və sünnü mənbələrində çox məşhur olan bir hədisdə Peyğəmbər(s) buyurmuşdur: “Mənim Əhli-
beytim sizin üçün Nuhun (ə) gəmisinə bənzəyir. Ona pənah gətirən xilas, ondan kənar qaçan isə qərq olar”.
Digər hədisdə isə buyurur: “Mən sizin aranızda iki dəyərli əmanət qoyub gedirəm: Allahın kitabı və mənim
Əhli-beytim. Nə qədər ki, onlara iqtida edirsiniz, əsla azmazsınız”. Onlara iqtida etmək, çətin vəziyyətlərdə
onlara pənah aparmaq deməkdir. Həm dünya, həm də axirət işlərində. Vahabilərin istinad etdiyi-“Allah ilə
başqasını çağırmayın”-ayəsi “Allahla birgə, başqasını da çağırmayın”-deməkdir. Bu, “Allaha dua edərkən
şəfaətçi axtarmayın” demək deyil. Bundan əlavə, ayə Allaha ibadətdə şərik qoşmamağı əmr edir. Çünki,
əvvəlcə buyurur: “Məscidlər Allahındır”. Təfsirçilər belə təfsir edirlər: “Səcdəgahlar Allaha məxsusdur.
Başqasına Allahla birgə sitayiş etməyin”. Cin surəsində də (18-ci ayədə) belə buyurur: “Allahla birgə, başqa
Allahı çağırmayın” (məqsədsə, yalançı allahlardır. Əslində, bir Allah vardır və O, hər şeyi cəm edib).
Mə’lum olduğu kimi, Məhəmməd ibn Əbdülvəhhabın fikirləri kitab və sünnəyə ziddir. Peyğəmbər və
imamlardan şəfaət istəmək ona bənzəyir ki, bir şahın yanında hansısa işi düzəltmək üçün, onun
yaxınlarından kimdənsə xahiş edirsən ki, şaha de, mənim işimi düzətsin. Qur’an deyir ki, Allahın razı olduğu,
izn verdiyi və Allahdan əhd alan şəxslər şəfaət edə bilərlər. Mə’lumdur ki, Peyğəmbər və övliyaların belə
icazəsi vardır. Ayədəki əhd sözünün mə’nası, imandır. Deməli, imanlı şəxslər də şəfaət edə bilərlər. Əlbəttə,
kim: Ya filankəs, məni bağışla”-deyə, hansısa İmama yaxud Peyğəmbərə dua etsə, müşrik olur. Lakin: “Ya
filankəs, Allahdan mənim bağışlanmağımı istə”-deyə, dua edən şəxsi müşrik və kafir adlandırmaq olmaz.
Məhəmməd ibn Əbdülvəhhab elə xəyal edib ki, Allahdan başqa kimə tə’zim edilsə, şirkdir. O anlamayıb ki,
Allaha ibadət, yalnız Allaha məxsus olan son dərəcə acizanə şəkildə tə’zim etmək deməkdir, mö’minlərə,
Peyğəmbər və imamlara, alimlərə ehtiram istər dünyada, istərsə də axirətdə şirk sayıla bilməz və heç bir
müsəlman bu hərəkəti Allahdan qeyrisinə ibadət kimi başa düşmür. Allahın yeganə olduğunu qəbul edib
Ona ibadət edən şəxs, Peyğəmbərdən şəfaət istərkən, Peyğəmbərə sitayiş etməyi heç ağlına da gətirmir.
Bəlkə də Məhəmməd ibn Əbdülvəhhab yaratdığı məzhəbin yayılması və inkişafının, digər müsəlmanları
müşrik adlandırmağa bağlı olduğunu düşünərək bu addımı atmışdır. Çünki, inadkar və səviyyəsiz adamlar
belə sözləri tez qəbul edərlər. O, “Kəşfüş-şübəhat”da yazır: “Allahı yeganə bilmək (tövhid) ilə insanlardan
şəfaət istəmək bir-birinə ziddir. Çünki, Allah Qur’anda buyurur: “Yalnız Allaha ibadət edin” və deyir:
“Rəbbinizi ahu-zarla çağırın”. Peyğəmbərin qəbrinin önündə dayanıb ondan şəfaət istəmək, onu Allah hesab
etməkdir. Müsəlmanlar öz qardaşları (bütpərəstlər) kimi fəryad edirlər: “Əcəba o, tanrıların hamısını bir
tanrımı edir? Bu, doğrudan da çox təəccüblü bir şeydir”. (Sad-5)
Vay olsun Məhəmməd ibn Əbdülvəhhaba! Gör, Allahpərəst müsəlmanlara nə ad qoyur? Allah
məgər buyurmurmu ki, “kim Peyğəmbərə itatə etsə, həqiqətən, Allaha itaət etmişdir”. (Nisa-80)
Allah şəfaətə icazə vermişdir. Kim bunun əksini desə, Allah kəlamına ziddir. Biz Məhəmməd ibn
Əbdülvəhhaba demirik ki, o və tərəfdarları belə fəryad edirlər: “Biz sizinlə göndərilənlərə inanmırıq və bizi
də’vət etdiyiniz barəsində də möhkəm bir şəkk-şübhə içindəyik” (İbrahim-9) Biz ona belə deyirik: “Doğru yol
sahiblərinin kimlər olduğunu və kimin haqq yolu tapdığını (Qiyamətdə) biləcəksiniz”. (Taha-135)
/55/ - Bu hədis saxtadır. Şəhid Səid Qazi Nurullah Şüştəri (1019-h. ilində ölüb) İbn Hicr
Məkkinin (973-cü h. ilində ölüb) “Səvaiqul-muhriqə” kitabına rədd kimi yazdığı “Səvarimul-muhriqə”
əsərində bildirir: “Beyhəqi bu hədisin məşhur olmasına baxmayaraq, sənədinin zəif və e’tibarsız
olduğunu yazır. “İbn Həzm yazır: “Bu hədis yalan və saxtadır. Bilirik ki, bütün səhabələr adil və
düzgün insan olmamışlar. Demək, onların hamısına iqtida etmək olmaz”.
Şəfaət haqqında daha ətraflı mə’lumat
Şeyx Süleyman ibn Səmhan Nəcdi “Əl-hidayətüs-sünniyyə” kitabının 64-cü səhifəsindən 68-ci
səhifəsinə qədər şəfaət barədə geniş mə’lumat verir. Onun dəlil kimi göstərdiyi ayə və hədislərdən bir
neçəsini qeyd edirik: “Allahın izni olmadan, Onun yanında kim şəfaət edə bilər?”. (Bəqərə-255)
“O gün Rəhmanın izn verdiyi və söz danışmağına razı olduğu şəxslərdən başqa heç kimin şəfaəti
fayda verməz”. (Taha-109)
“Göylərdə neçə-neçə mələklər vardır ki, onların şəfaəti heç bir fayda verməz. Ancaq Allah, Öz
istədiyi və razı olduğu kimsəyə izn verdikdən sonra”. (Nəcm-26)
Buxari və Müslim
/56/
öz “Səhih”lərində yazırlar: “Allah-təala Qiyamət günü dörd dəfə Peyğəmbərə
(s) buyurar: “Ey Məhəmməd (s)! Qalx və danış ki, Allah eşidər və şəfaət et ki, Allah qəbul edər”.
Buxari Peyğəmbərin (s) belə buyurduğunu yazır: “Mənim şəfaətimə layiq olan ən xoşbəxt şəxs o
kəsdir ki, bir Allahdan başqa Allah olmadığına səmimi qəlbdən inansın”.
29
Tirmizi
/57/
və İbn Macə Qəzvini Peyğəmbərdən (s) belə nəql edirlər: “Allahımın yanından birisi
gəlib, mənə bunlardan birini qəbul etməkdə ixtiyar sahibi olduğumu xəbər verdi: “Ya ümmətimin yarısı
Cənnətə getsin, ya da mən onlara şəfaətçi olum”. Mən şəfaəti qəbul etdim. Mənim şəfaətim isə yalnız o
adama qismət olar ki, zərrə qədər də Allaha şərik qərar vermədən ölsün”.
Bir səhih hədisdə deyilir: “Bu rəhmətlik ümmətin içində Allahın hüzurunda günahkarlara şəfaət edə
biləcək şəxslər vardır. Onlardan bə’zisi Rəbiə və Muzr qəbiləsinin əhalisindən də çox adama şəfaət
edəcəklər”.
Peyğəmbər və imamların şəfaət etməsinə dair dəlillərin kifayət qədər çox olması aydın oldu.
Müsəlmanların əsrlər boyu inanıb qəbul etdiyi şəfaət iki növdür:
1.Peyğəmbəri və ya o Həzrətin əsl canişinlərini özləri ilə Allah arasında vasitə qərar verirlər. Yə’ni,
Allahı and verirlər onların itaət və ibadətinə, onların Allah yanında olan hörmətinə ki, Allah onların arzusunu
yerinə yetirsin. Məsələn, Abdullah ibn Ömərin nəql etdiyi hədisdə belə oxuyuruq: “Peyğəmbər bir kora
öyrətdi ki, öz arzusunun yerinə yetməsi üçün Allahı Peyğəmbərin haqqına and verərək, Allahın
Peyğəmbərin bu arzu barəsindəki şəfaətini qəbul etməyi üçün ona dua etsin”.
Bu hədisi Əhməd ibn Hənbəl
/58/
Osman ibn Hüneyf Ənsaridən nəql edir. Habelə, İbn Macə,
Tirmizi, Həkim Nişaburi, Süyuti və Buxari (Ömərin yağış üçün Peyğəmbərin əmisi Abbasdan şəfaət diləməsi
barəsində) nəql etmişlər.
2.Allahdan diləyi olan şəxs Peyğəmbərdən istəyir ki, onun arzusunu Allahdan diləsin. Çünki
Peyğəmbər Allaha daha yaxındır. Allah Öz Peyğəmbərinə sidq ürəklə kəlmeyi-şəhadəti deyən müsəlman
üçün şəfaət etməyə izn vermişdir. Buna sübut olaraq Buxari, Tirmizi, İbn Macə, Haris ibn Qeys və Əbu Səid
Xidrinin Peyğəmbərdən (s) nəql etdiyi hədisləri göstərə bilərik. Bu, elə biz deyən şəfaətdir. Bunun adını
dəyişib müsəlmanlara qara yaxanlar ya nadandırlar və Qur’an ilə sünnədən xəbərləri yoxdur, ya da
müsəlmanlarla, Peyğəmbər və imamlarla düşmənçilik etməyə bəhanə axtarırlar. Yaxud da bə’zi cahil və
inadkar müsəlmanları aldatmaqla müsəlmanların rəhbərliyini qazanmaq, onların mal, can və namusuna
təcavüz etmək üçün tərəfdar toplamaq fikrindədirlər. Təəccüb burasındadır ki, adını çəkdiyimiz Şeyx
Süleymana kafirlərin bütlərdən şəfaət istəməsini yazandan sonra Allahın izni olmadan şəfaətin qeyri-
mümkünlüyünü bildirən ayə və hədisləri göstərir. Bütün bu ayə və hədisləri özü yazandan sonra şəfaətə
inanan müsəlmanları kafir adlandırır?! Şeyx Süleyman şər’ən vacibdir ki, ayə və hədisləri diqqətlə nəzərdən
keçirərək müsəlmanların kafirlərlə necə uyğun olduğunu isbat etsin! Müsəlmanlar deyirlər: “Allah bizim
Tanrımızdır və O, Öz Peyğəmbərinə bizim üçün şəfaət etməyə izn vermişdir”. Şeyx Süleyman Nəcdi “Əl-
Hidayətüs-süniyyə” (s-66) kitabında yazır: “Kitab və sünnədən mə’lum olur ki, kim mələkləri, peyğəmbərləri,
Abbası, Əbutalibi və s. özü ilə Allah arasında vasitə qərar verə və onlardan istəyə ki, Allah yanında olan
məqamlarına görə onun üçün şəfaət etsinlər, kafir və müşrikdir. Onun qanı və malı müsəlmanlara halaldır.
Hətta kəlmeyi-şəhadət deyərək, namaz və orucunu yerinə yetirsə belə!”.
Ey Şeyx! Ömər Abbası özü ilə Allah arasında şəfaətçi etdi ki, yağış yağsın. Buna nə deyirsən?
Ömər kimi bütün müsəlmanlar peyğəmbərləri və övliyaları çağırmağı şəfaətçilik kimi qəbul edirlər. Bəs sən
nə deyirsən?!
/56/ - Müslim ibn Həccac Nişaburi “Sihahi-sittə”dən ikinci “Səhih”in müəllifi. Buxaridən
sonra ən güclü hədisçi sayılır. 261-ci h. ilində ölüb. (Qeyd edək ki, “Sihahi-sittə”nin bütün müəllifləri
iranlı olmuşlar).
/57/ - Məhəmməd ibn İsa Tirmizi “Sihahi-sittə”nin beşincisi sayılan “Sünən” kitabının
müəllifidir. O, kor imiş və Məhəmməd ibn İsmayıl Buxarinin tələbəsi olmuşdur. Tirmizi 279-cu h.
ilində ölüb. Tirmiz (ya Tərməz) Mavərənnəhrin şəhərlərindəndir.
/58/ - Əhməd ibn Hənbəl 204-cü hicri ilində ölmüş Məhəmməd ibn İdris Şafeinin şagirdi olub.
İbn Nədimin yazdığına görə, Əhməd ibn Hənbəlin hədislərə aid yazdığı “Əl-Müsnəd” kitabında (zəif
hədislər də çoxdur) 40000-dən çox hədis vardır. Vahabi məzhəbi öz fiqhini Əhməd ibn Hənbəlin
fitvaları əsasında müəyyənləşdirmişdir. O, 241-ci hicri ilində vəfat edib.
30