Ваһаби фиргәси
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İbn Teymiyyənin fikri
- /108/ - Yusif, 100 /109/ - 2 Hicr, 29. /110/ - Yusif, 4.
- Belə işlər Allah yolunda olduğu üçün müəyyən yerə xas deyil. Şiələr ya Allah, ya Peyğəmbər, ya
- /112/ - Əbülhəsən Nuriddin Məhəmməd ibn Əbdülhadi Sindi Hənəfi. Hindistanın Sind
- /113/ - Muhyiddin Yəhya ibn Şərəf Dəməşqi Şafei. Böyük fəqih və adlı-sanlı mühəddis
- 7-MÜQƏDDƏS MƏKANLARIN ƏTRAFINDAKI MƏSCİDLƏR
- /114 / - Qazi Abdullah ibn Ömər ibn Məhəmməd Beyzavi Farsi Əş’əri Şafei alim, həkim, üsul
- /115/ - “Cəlaleyn” təfsiri Qur’anın qısa açıqlamasıdır. İsra surəsinin sonuna kimi Cəlaləddin
- Qur’anın haşiyəsində çap olunmuşdur. Qahirə Universitetinin müəllimi, doktor Hamid Hifni Davud Şübbərin təfsirini “Cəlaleyn” təfsirindən üstün hesab edir.
Buxari habelə yazır: “Həsəni Müsənna vəfat etdi. Arvadı onun qəbri üstə bir qübbə tikdirib, bir il orada namaz qılıb ibadət etdi və sonradan o qübbəni götürdü. Buxari bu əhvalatı “Qəbirlər üzərində səcdə etməyin məkruhluğu” fəslində yazır.
İbn Teymiyyənin fikri İkincisi: İbn Teymiyyə Aişədən rəvayət edir: “Peyğəmbər(s), vəfatı ilə nəticələnən xəstəliyi zamanı buyurdu: Allah Yəhud və Nəsaraya lə’nət eləsin. Çünki onlar öz peyğəmbərlərinin məzarlarını məscid halətinə gətirdilər. Aişə əlavə edir: Əgər bu fikir olmasaydı, Peyğəmbər(s) göstəriş verərdi ki, qəbrini hündür tiksinlər, lakin qorxdu ki, onu məscidə çevirərlər.
Cavab İbn Teymiyyənin cavabı budur: “Bu hədisdə deyilmir ki, kimsə qəbrin önündə Allah xatirinə namaz qılsa, haram olar. Hədis məhz Peyğəmbərin(s) Yəhud və Nəsaranı öz peyğəmbərlərinin qəbirlərini məscid etdikləri üçün lə’nətlədiyini bildirdi. Məsələn, Həzrət Musa və İsa(ə) kimi peyğəmbərlərə pərəstiş edir, onların qəbirlərini Beytül-Müqəddəs kimi qiblə edirdilər. İbn Teymiyyə Malik ibn Ənəsin “Əl Muvəttə” kitabına əsaslanaraq, “Minhac-əs-sünnə”də Peyğəmbərdən(s) bir rəvayət nəql edir və bu rəvayət dediklərimizə sübutdur: “Peyğəmbər(s) buyurub: “İlahi! Mənim qəbrimi sitayiş olunan bütə çevirmə. Allahın şiddətli qəzəbi öz peyğəmbərlərinin qəbirlərini məscid hesab edən camaata nazil olsun. Hədisdən aydın olur ki, kimsə qəbri məscid hesab edərək, ona tərəf namaz qılsa haramdır. Lakin belə iş tutan şəxs müşrik adlanmaz. Elə Aişənin dediyi də buna sübutdur: “Peyğəmbər(s) qəbrinin məscid olacağından qorxurdu”. “Sünəni-Nəsai” kitabını şərh etmiş alim Sindi
yazır: “Peyğəmbər(s) istədi ki, ümmətini yəhudi və Nəsaranın öz peyğəmbərlərinin qəbirlərinə bəslədiyi münasibətdən çəkindirsin. Onlar qəbirləri məscid edirdilər. Ya qəbirlərin önündə səcdə edirmişlər ya da namaz və digər ibadətləri yerinə yetirərkən onlardan qiblə kimi istifadə edirmişlər. Nevəvi /113/ “Səhihi-Müslüm”ün şərhində yazır: “Alimlər deyirlər: Peyğəmbərin(s) öz qəbrinin məscid edilməsini qadağan etməsinin səbəbi bu idi ki, ona göstərilən hörmətin həddini aşmasından və onu çox şişirtmələrdən çəkinirdi. Hətta iş küfrə də çəkə bilərdi. Necə ki, keçmiş ümmətlərdə baş vermişdi.” Cəlaləddin Siyuti “Sünəni-Nəsai”yə yazdığı şərhində deyir: “Beyzəvi belə söyləyir: yəhudi və nəsaralar peyğəmbərlərə ehtiram əlaməti olaraq, onların qəbirləri önündə səcdə edirdilər. Onlardan qiblə kimi istifadə edir, namaz və digər ibadətlər üçün onlara tərəf üz tuturdular. Hətta büt kimi də qəbirlərə sitayiş edirdilər. Buna görə də Peyğəmbər(s) onları lə’nətlədi və müsəlmanları o işlərdən çəkindirdi. Amma kimsə ləyaqətli bir insanın qəbri kənarında mübarək olsun deyə, məscid tiksə, hədis ona şamil olmaz.
56 7-MÜQƏDDƏS MƏKANLARIN ƏTRAFINDAKI MƏSCİDLƏR Vahabi məzhəbi müqəddəs məkanların ətrafında tikilmiş məscidləri dağıtmağı vacib hesab edir. Onlar bu ayəyə əsaslanırlar: “Elə isə (məscid) binasını Allah qorxusu və rizası üzərində quran şəxs daha yaxşıdır, yoxsa uçulmaqda olan bir yerin (uçurumun) kənarında qurub, onunla birlikdə Cəhənnəm oduna yuvarlanan şəxs? Allah zalım tayfanı doğru yola yönəltməz (Tövbə-109)”. Əlavə olaraq, Aişənin hədisinə əsaslanırlar: “Ümm Həbibə və Ümm Sələmə, habelə, Peyğəmbərin(s) Həbəşəyə mühacirət etmiş digər xanımları o Həzrət üçün danışırdılar ki, Həbəşədə divarlarında təsvir olan kilsə görmüşlər. Peyğəmbər(s) buyurdu: -Onların içində layiqli bir şəxs ölüb. Onun qəbri üzərində mə’bəd tikərək, o təsvirləri orada yerləşdirmişlər. Onlar Qiyamət günü Allah hüzurunda ən pis camaat olacaqlar.” Lakin (vahabiləri çıxmaq şərtilə) bütün müsəlmanlar peyğəmbərlərin, imamların və övliyaların qəbirləri kənarında məscid tikməyi halal, o məscidləri dağıtmağı isə haram hesab edirlər. Çünki onlar da məsciddir və məscidə ehtiram vacibdir. Məsələn, Peyğəmbər(s) qəbrinin kənarındakı Peyğəmbər məscidi, Şamda Həzrət Yəhya(ə)-ın qəbri yerləşən Əməvi məscidi, Məscidi-Əqsa (Beytül-Müqəddəs) və s. Beytül-Müqəddəsdə İshaq övladlarından olan bir çox peyğəmbərin qəbri yerləşir. Bu işin düzgünlüyünü müsəlmanların adət-ən’ənəsi də təsdiqləyir. Bundan əlavə, bütün İslam alimləri fitva vermişlər ki, bir şəxsin hansısa məkanda, hətta qəbir üzərində olsa belə, məscid tikməsi düzgün işdir. Məsələn, Peyğəmbər(s) məscidində o Həzrətin, Əbubəkrin və Ömərin qəbri yerləşir. Qeyd etdiyimiz kimi, Beyzavi /114/ və Cəlaləddin Süyuti də bunu düzgün saymışlar. Aişənin hədisinə gəldikdə isə əvvəla, bu hədis Peyğəmbərin(s) buyurduğu: “Allah Yeri mənim üçün məscid və pak yaratmışdır. Ona görə də ümmətim harada namaz vaxtı yetişdi, qılsınlar”-hədisi ilə düz gəlmir (əlbəttə, kimsənin mülkü və qəsbi olmamaq şərti ilə). Yaxud Həsəni Müsənnanın xanımının onun qəbri üzərində qübbə tikdirərək, bir il orada ibadət etməsi. Hər iki hədis qəbir kənarında namaz qılmağın düzgünlüyünü təsdiq edir. İkincisi, Yəhud və Nəsaranın ən pis olması, qəbir üzərində mə’bəd tikdirdikləri üçün deyil. Çünki, Allah əshabi-Kəhfin mağarasını tapanda, “gəlin, bunların üzərində bir məscid tikək”-deyən mö’minləri mədh edir (tə’rifləyir) (Kəhf-21). Yəhud və Nəsara kafir və Tanrıdan uzaq olduqları üçün pis idilər. Onlar yaxşı adamların heykəllərini düzəldərək mə’bədlərdə yerləşdirir, sitayiş edirdilər. Onlar Allaha şərik qoşurdular. İşləri cahiliyyət ərəblərinin Kə’bəyə büt asması kimi idi. Bu iş hara, bir yeri məscid etmək hara? Halbuki, məscid tikən şəxs Allaha ibadətdən başqa məqsəd güdmür və Qur’an da bunu düzgün hesab edir. Cəlaleyn
təfsirində belə deyilir: “Mö’minlər əshabi-Kəhfin mağarası üzərində namaz qılmaq üçün bir məscid tikdilər.” Fəxr Razi yazır: “Mö’minlər dedilər: -Allaha ibadət etmək və əshabi-Kəhfin tə’sirini saxlamaq üçün onların üzərində məscid tikərik.” Deməli, Qur’ani-Kərim açıq-aydın bildirir ki, əshabi-Kəhfi unutmamaq üçün onların üzərində məscid tikmək şirk deyil. Biz də Qur’an deyəni, deyirik. Nə zaman bu ayəni nəsx edən yaxud cılızlaşdıran digər ayə tapsanız, sizinlə razılaşacayıq.
/114 / - Qazi Abdullah ibn Ömər ibn Məhəmməd Beyzavi Farsi Əş’əri Şafei alim, həkim, üsul elmində nəzər sahibi olmuşdur. “Ənvar-ət-tənzil” adlı təfsirin müəllifidir. Bu kitab bir növ Zəməxşərinin “Kəşşaf” təfsirinin dəqiqləşdirilmişidir. Beyzavi Farsda yerləşən məşhur Beyza şəhərindəndir. Hicri 685-ci ildə Təbrizdə vəfat etmişdir. /115/ - “Cəlaleyn” təfsiri Qur’anın qısa açıqlamasıdır. İsra surəsinin sonuna kimi Cəlaləddin Məhəmməd ibn Əhməd Məhəlli Şafei Misri, həmin yerdən Qur’anın sonuna kimi eyni üslubla Cəlaləddin Süyuti Şafei təfsir etmişdir. Hər ikisinin adı Cəlalla başladığı üçün, kitabın adı “Cəlaleyn” təfsiri adlanır. Bu təfsirə oxşar və bu üslubda bir şiə təfsiri də vardır ki, böyük şiə alimi hicri 1242-ci ildə vəfat etmiş Seyyid Abdullah Şübbər tərəfindən yazılmışdır. Bu kitab da “Cəlaleyn” təfsiri kimi Qur’anın haşiyəsində çap olunmuşdur. Qahirə Universitetinin müəllimi, doktor Hamid Hifni Davud Şübbərin təfsirini “Cəlaleyn” təfsirindən üstün hesab edir.
57 Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|