1. O'zbekistonning eng yangi tarixi fanining maqsad va vazifalar

4. O‘zbek davlatchiligi va uning tarixiy bosqichlari
O’zbekiston tarixiga doir voqea va hodisalarning tahliliga yangicha yondashish tufayli Markaziy Osiyoda, jumladan, O’zbekiston xududida dastlabki davlatlarining tashkil topishi tarixiga 3-ming yil bo’ldi, degan ilmiy xulosaga kelish mumkin.Mil. avv. 1-ming yillikning boshlarida Markaziy Osiyoning nisbatan rivojlangan viloyatlarida ilk davlat birlashmalari paydo bo’la boshlaydi. Qishloqlar kengayib shaharlarga aylanib borar ekan, bu shaharlar eng qadimgi viloyatlar va davlat uyushmalarining ma’muriy markazi bo’la boradO’zbek xalqi davlatchiligi yani jamiyat hayotini boshqarishtamoyillarigaasoslangan dastlabki siyosiy to`zulmalar o’troq , sun’iy sug’orish dehqonchilikvachorvachilik zaminida bronza davridayoq Amudaryo va Sirdaryo havzalaridavujudgakela boshlagan. Uning tadrijiy davomida mil. av 1 ming yillik boshlaridaaniqrog’iVIII-VII asrlarda Vatanimiz hududlarida “Katta Xorazm”, “Baqtriya”, “So’g’diyona”nomi bilan mashhur bo’lgan dastlabki davlatlar barpo bo’lgan. Xorazm davlati egallagan hudud, hozirgi Xorazm yerlari bilan chegaralanibqolmay,balki undan ancha janubiga (Marv, Turkmaniston , Xirot (Afg’onistonshimoliy)atroflarigacha yoyilgan.
5. Qadimgi Xorazm, qadimgi Baqtriya.
Qadimgi Baqtriya podsholigi Qadimgi Baqtriya turli qadimgi tillar yozma manbalandagi Baxdi, Baqtrish (Avcsto), Baqtriyona, Baqtriya (yunon), Baxli (hind manbala- rida) yirik о lka va davlatning nomidir. Olimlammg fikriga ko ra. Baqtriya - Baqtriva tarixiy-madaniy viloyat, Baqtriya davlati ma’nolarida ishlatilgan odatda daryo, qabila, xalq va markaziy shaharlar nomlari qo‘shilgan. Markaziy Osiyo xalqlarining tarixida daiyolar muhim hayot manbayi vazifasini bajargan. Hozir ham Ozbekistonning viloyatlari, asosan, daryo va shaharlar nomlari bilan belgilangan. Tarixiy ma’lumotlarga ko'ra, Baqtriya yerlari Afg‘onistonning shimoli-sharqiy qismi, Janubiy Tojikiston, Surxondaryo viloyatini o‘z ichiga olgan. Arxeologik m a’lumotlarga ko‘ra, Baqtriya hudu- dida ibtidoiy odamlar ilk va o'rta tosh davridan boshlab yoyilgan. 0 ‘zbekistonga qarashli Baqtriya qismida Teshiktosh, Machay va Zarautsoy kabi tosh asri yodgorliklari uzoq o'tmish hayoti haqida m a’lumot beradi. Miloddan avvalgi 700-540-yillar qadimgi Baqtriya davlatining rivojlangan davri Qadimgi Xorazm davlati miloddan avvalgi VII asrda Amudaryo o‘rta oqimi qismidan tortib Orolga yaqin bo'lgan yerlarda vujudga kelgan, degan xulosaning to‘g‘riligi tasdiqlandi. Bu davlat Margi- yonidagi Marv atrofida shakllanmagan, chunki manbalarga ko'ra, Margiyona qadimgi Baqtriya davlatining yirik viloyati bo'lgan. Baqtriya va Xorazm davlatining hududiy chegaralari