68 Avtomatsko upravuvanje I programiranje IV alb indd

Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
97
3. Procedura e njëjtë 
përsëritet me  prekjen radiale 
në majë të thikës nëpër aksin 
X (pozita B). Vlera e treguar në 
monitor për X lexohet (p.sh. 
X 261. 265). Në vlerën e tillë 
të shtypur gjithmonë shtohet 
diametri i copës në vendin e 
prekjes (p/sh: D = 50 mm).
X = 261. 265 + 50 = 261. 765 mm
Domethënë, informatat e nevojshme për caktimin e pikës anësore 
për veglat e para janë: 
X = 261. 765 mm         T0101
Z = -15. 123 mm       
vegla numër 1
Procedura e njëjtë përsëritet për të gjitha veglat që do të përdoren 
për përpunimin gjegjës. P.sh: 
X = 265. 105 mm         T0202
Z = -10.237 mm       
vegla numër 2 
X = 259. 749 mm          T0303
Z = -8. 637 mm       
vegla numër 3 
etj. 
Vlera e tillë e fi tuar për çdo vegël futet në program me ndihmën e 
funksionit G50 për çdo defi nim të veglës së re. 
Shembull: 
N0005   T0101; 
N0010   G50 X 261. 765 Z-15. 123; 
N0015   G96 S0120; 
N0020   G50 S1500; 
N0025   M03; 
. 
. 
. 
N0135   T0100; 
N0140   T0202; 
N0145   G50 X 265. 105 Z-10.237; 
N0150   G96 S0130; 
    
 
    
 
    
 
Ɋɚɱɧɨ ɨɩɪɟɞɟɥɭɜɚʃɟ ɧɚ  ɫɬɚɪɬɧɚ ɬɨɱɤɚ 
Përcaktimi me dorë i pikës anësore

---

Udhëheqja dhe programimi automatik
Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
98
Teknik i makinerisë
N0155   G50 S1500; 
N0160   M03; 
. 
. 
N0355   T0200; 
N0360   T0303; 
N0365   G50 X 265. 105 Z-10.237; 
N0370   G97 S0500; 
N0375   M03; 
Nga shembulli shihet se funksioni G50 është me rëndësi të dyfi sh-
të varësisht nga ajo se në çfarë kombinimi do të përdoret,vallë me fun-
ksionin për dhënien e shpejtësisë së gdhendjes G96 ose me funksionin 
për defi nim të veglave T. 
Nëse funksioni G50 është shkruar në mënyrë programore sipas fun-
ksionit G96, me atë kufi zohet numri i rrotullimeve të boshtit punues. 
Nëse funksioni G50, është shkruar në mënyrë programore nga T 
funksioni, me të defi nohen koordinatat e pikës shartuese të veglës 
gjegjëse B. 
5.8.   Funksioni për kthimi automatik në 
të pikës referente - G28 
Mbajtësi i veglës gjithmonë duhet të kthehet në pikën referente 
(R) me këto raste: 
1. pas kryerjes së operacionit (përpunimit – fundi i programit
2. gjatë zëvendësimit të veglës.
Është normale që mbajtësi i veglës në pikën referentë të kthehet 
me lëvizje të shpejtë (G00) edhe atë në shtegun me mundshëm më të 
shkurtë. Por, mënyra e tillë me shfrytëzim të shtegut më të mundshëm 
të shkurtë është e rrezikshme, sepse vegla gjatë kthimit në R mund të 
godasë  në ndonjë pjesë të caktuar të copës punuese. Me këtë rast do 
të bëhet dëmtimi, si të copës punuese, ashtu edhe të veglës. Prandaj 
kthimi programor i mbajtësit të veglës bëhet me funksionin G28, me 
çka kthimi automatik i mbajtësit të veglës nuk bëhet nëpër shtegun e 
mundshëm më të shkurtë, por nëpërmjet ndërlikës koordinatat e së ci-
lës i jep programuesi.
Koordinatat e ndërlikës i përcakton programuesi me pozitën e 
ndërlikës e cila siguron kthim të mbajtësit në pikën referente.

---

Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
99
Kthimi automatik në pikën referente nëpërmjet të ndërlikës me funksionin G28
Formati i funksionit është: 
G28 X …. Z….; 
X dhe Z janë koordinatat e ndërlikës nëpërmjet të cilës mbajtësi i 
veglës automatikisht kthehet në pikën referente R. 
Në shembullin e mëparshëm, funksioni G28 jepet: 
N…. G28 X100.0 Z - 50.0; 
Shembull
N0005   T0101; 
N0010   G50 X 261. 765 Z-15. 123; 
N0015   G96 S0120; 
N0020   G50 S1500; 
N0025   M03; 
. 
. 
N0130   G28 X100.0 Z50.0; 
N0135   T0100; 
N0140   T0202; 
N0145   G50 X 265. 105 Z-10.237; 
N0150   G96 S0130; 
N0155   G50 S1500; 
N0160   M03; 
. 
. 
N0325   G28 X100.0 Z50.0; 
N0330   T0200; 
N0335   M30; 
Vërejtje: Gjithmonë para se të përdoret funksioni G28, nëse më 
parë në program është përdorur kompensimi i rrezes së veglës, ai duhet 
të mënjanohet me G40.
 
 
 
 
 
 
 
Z= - 50 
X=100 
R 
W 

---

Udhëheqja dhe programimi automatik
Рrogramimi në FANUC SYSTEM - 0TE
100
Teknik i makinerisë
    Pyetje
1. Çka është adresa e çka blloku?
2.  Shpjego futjen e të dhënave në listën programore me pikë 
decimale.
3. Si është funksioni i pikës referente?
4. Çka është pika nulta e makinës?
5. Çka është pika nulta e mjetit punues dhe ku vihet ajo?
6. Çka është mesi i kokës revolvere?
7.  Çka është pika shartuese dhe sa pika të tilla ka zdrukthi numerik 
industrial?
8. Shpjegoni rëndësinë e funksionit G50.
9.  Shkruani një shembull të thjeshtë programor për përdorimin e 
G50.
10. Shpjegoni funksionin G28?
11. Shkruani një shembull të thjeshtë programor në përdorim të 
G28.
12. Shpjegoni formatin e N adresës.
  
Përgjigje (vërejtje)
 

---

 Urdhra (funksione) për programimin e FANUC SYSTEM - OTE
Udhëheqja dhe programimi automatik
Teknik i makinerisë
101
6
 URDHRA (FUNKSIONE) PËR 
PROGRAMIMIN E FANUC SYSTEM - OTE
QËLLIMET
Nxënësit të:
Dallojnë funksionet për dhënien e lëvizjes së shpejtë dhe punue-
se. Të zgjidhin shembuj të thjeshtë programorë me funksionet G00 dhe 
G01. Të krahasojnë programin absolut dhe relativ. Të njohin funksione 
për interpretim rrethor. Të përshkruajnë formate të funksioneve për in-
terpretimin rrethor. Të zgjidhin shembuj programorë me funksionet G00 
dhe G01. Të analizojnë cikle të forta për përpunim. Të sqarojnë nevojën 
e cikleve të forta për përpunim. Të zgjidhin shembuj programorë me 
cikle të forta. Të shpallin nevojën e kompensimit të rrezes së këndit. Të 
njohin funksionet për dhënien dhe asgjësimin e kompensimit të rrezes 
së veglës. Të analizojnë ciklet paraprogramore. Të shpjegojnë përdori-
min e cikleve paraprogramore. Të zgjidhin shembuj programorë me ci-
klet paraprogramore. 

---