Azerb dili 6-01 Layout 1

6. 1-ci s tird  verilmiş sözl r  2
2-ci s tird ki müvafiq ş kilçil ri
artırmaqla düz ltm  isiml r yaradın..
1.   sandıq, döy, s p, bil, göz l 
2. -üş, -in, -lik, -ik, -çü, -ça
7. 
rçiv d ki sözl ri müvafiq b ndl rd  yazmaqla d ft riniz  köçürün.
A. İsimd n düz l n isiml r: _____________________________
B. Feild n düz l n isiml r:  ______________________________
C. Sif td n düz l n isiml r: _____________________________
8. Dördünd n biri f rqlidir.
1) m ğlubiyy t, keyfiyy t, f aliyy t, m suliyy t
2) s m r li, m kt bli, k ndli, az rbaycanlı
3) sınaq, daraq, maraq, dayaq
9. Verilmiş isiml rin hansı nitq hiss sind n düz ldiyini mü yy n edin.
Nümun : 
bağlayıcı
bağ – sözün kökü, isim; 
bağla – isimd n düz lmiş feil;
bağlayıcı – feild n düz lmiş isim.
*
10. Lüğ tin köm yi il  sözl rin düzgün yazılış formasını mü yy n
edin. Sözl rd  kökün son samitin  diqq t yetirin. Ş kilçil rin söz
kökün  qoşulması il  bağlı qanunauyğunluğu mü yy n edin.
seçki/seçgi
sevki/sevgi
çalqı/çalğı
sürtgü/sürtkü
bitki/bitgi
asqı/asğı
11. F rql ndirilmiş sözl ri qrammatik m nalarına gör  f rql n dirin.
1. Romantikl r 
g l c yi x yallarında qururlar.
2. 
G l c kdir babam m nim yanıma,
Baxacaq allı-güllü bostanıma. (Abbas S hh t) 
3. Tarlalarda artıq 
s pin işl rin  başlanmışdı.
4. 
S pin, s pin toxumları,
Sevindirin siz torpağı. 
5. 
Dayanacaq avtobusu gözl y n adamlarla dolu idi.
6. Qatar növb ti stansiyada c mi 5 d qiq  
dayanacaq. 
döş k, saflıq, köm kçi, igidlik, t mizlik, tikinti,
dinl yici, üzümlük, f aliyy t, hesabdar, satıcı
insanp rv rlik, yell nc k, göy rti, sınıqçı, qızdırıcı, qaraltı
18
I BÖLMƏ
 Çap üçün deyil

---

MÖCÜZƏNİN
QİYMƏTİ
Tanya doqquz yaşlı, qəşəng, am -
ma yaşına görə çox ciddi qız dır. Onun
Andrey adlı balaca bir qar daşı var.
Tanya qardaşını çox sevir, böyüklər
kimi onun hər şıl taq lığına dözür. 
Bir dəfə o, tə 
sa dü fən va 
li deyn -
lərinin Andrey haq 
 qında söhbə 
tini
eşitdi. Atası ümidsiz halda gö  zü yaşlı
anasına deyirdi: “İndi Andreyi yalnız
möcüzə xilas edə bilər”.
Tanya bi lir di ki, qardaşı ağır xəs -
tədir və vali deynləri onun müali cəsinə
pul çat dıra bilmirlər. Hətta kirayə qaldıqları mənzili də daha ucuzuna də -
yişmişdilər, çünki atası həm Andreyin müalicə xərclərini, həm də ev üçün
kirayə haqqını ödəyə bilmirdi. Andreyi isə yalnız çox bahalı cər rahiyyə
əməliyyatı xilas edə bilərdi.
Atasının sözlərini eşidən Tanya öz yataq ota ğına getdi, pullarını sax -
ladığı da xılı açıb için  də kiləri çarpayının üstünə tökdü. Pulları diqqətlə saydı.
Otuz rubl otuz qəpik idi. Sonra onları cibinə qoydu, kü çəyə çıxıb aptekə
tərəf qaçdı.
Tanya kənarda durub əcza çı nın ona diqqət yetirəcəyini sə 
bir lə
gözləyirdi. Lakin başqa bir adamla söhbət edən əczaçı, de yəsən, heç qızı
görmürdü. Tanya onun diqqətini cəlb etmək üçün ya vaşca öskürdü. Heç
bir reaksiya olmadı. Bərkdən öskürməyə başladı. Yenə heç nə alınmadı.
Nəhayət, cibindən qəpik çıxarıb şüşəni döyəcləməyə başladı. Bunun təsiri
oldu.
– Hə, bağışla, balaca, – deyə əczaçı, nəhayət, Tanyaya tərəf döndü. –
Neçə ildir, qardaşımı görmürdüm. Başım onunla söhbətə qarışdı.
– Lap yaxşı, elə mən də öz qardaşım haqqında danışmaq is təyirəm, –
deyə Tanya ciddi görkəmlə cavab verdi. – Bilirsiniz, o, çox, çox xəstədir...
və mən möcüzə almaq istəyərdim.
– Nə?!
– Onun adı Andreydir və onun başında nə isə pis bir şey böyüyür. Atam
deyir ki, indi onu ancaq möcüzə xilas edə bilər. Deyin, bu möcüzənin
qiyməti neçəyədir?
19
FƏRD VƏ CƏMİYYƏT
 Çap üçün deyil

---

– Mənim balam, biz burada möcüzə satmırıq. Bağışla, amma mən
sənə kömək edə bilməyəcəyəm.
– Qulaq asın, mənim pulum var və mən möcüzənin haqqını ödəyə bi lə -
rəm. Әgər bu pullar çatmasa, mən yenə taparam. Siz bircə qiymətini deyin.
Әczaçının çox səliqəli geyinmiş qardaşı qızcığazı yanına çağırdı:
– Sənin qardaşına necə möcüzə lazımdır, balaca?
– Mən bilmirəm, – deyə Tanya köksünü ötürdü. – Bircə bilirəm ki, o,
çox xəstədir. Ancaq 
atamın
möcüzə almağa pulu yoxdur, buna görə mən
öz pulumu gətirmişəm.
– Sənin nə qədər 
pulun
var ki? – deyə kişi soruşdu.
– Otuz rubl otuz qəpik, – deyə Tanya cavab verdi. – Bunların hamısı
mənim pulumdur. Amma lazım olsa, mən yenə taparam.
Әczaçının qardaşı qızın əlindən tutdu və onu evlərinə aparmağı xahiş
etdi:
– Mən sənin valideynlərinlə görüşmək və qardaşına baxmaq istəyirəm.
Görək sizə necə möcüzə lazımdır.
Bu gözəl geyimli adam paytaxt klinikalarının birində işləyən məşhur
neyrocərrah Fyodorov idi. O heç bir haqq almadan Andreyin üzərində
cərrahiyyə əmə liy yatı apardı və Tanyanın qardaşı tezliklə evə tamamilə
sağlam qayıtdı.
Həmin gün Tanyagilin balaca mənzilində hamının üzündən xoş bəxtlik
yağırdı. 
– Bu həkimin gəlişi əsl möcüzə oldu, – deyə ana nəvazişlə oğluna ba -
xıb pıçıldadı. – Maraqlıdır, görəsən, bu əməliyyat neçəyə başa gələrdi?
Tanya isə gülümsəyirdi. O, möcüzənin qiymətini dəqiq bilirdi: otuz rubl
otuz qəpik. Bir də kiçik qızın böyük 
inamı
...
İqor Kols
Söz ehtiyatı
1. Lüğ td n istifad  ed r k “ czaçı”, “reaksiya” v  “neyroc rrah”
sözl rinin m nalarını araşdırın.
Düşün və cavab ver
2. M tni hiss l r  ayırın. H r hiss y  başlıq verin. 
3. Tanyanın xarakterind ki  sas c h tl ri mü y y nl şdirin. M tn  isti-
nad ed r k fikirl rinizi  saslan dı rın.
Yazı
4. Hekay ni h kim Fyodorovun dilind n yenid n yazın.
20
I BÖLMƏ
 Çap üçün deyil

---