Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti


ELEKTROENERGETİKA SİSTEMİNİN



Yüklə 3,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə93/151
tarix07.04.2018
ölçüsü3,74 Mb.
#36496
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   151

293 

 

ELEKTROENERGETİKA SİSTEMİNİN  



STATİKİ VƏ DİNAMİKİ DAYANIQLIĞININ 

HESABLANMASI.  

 

Magistr   

 

      


            Elmi rəhbər:  

Zeynalov Rauf Rəşid 

                        dos.  R.Muradova 

II kurs, qrup  A5136  

 

       Kiçik  təkanlardan  sonra  sistemin  qərarlaşmış  rejimə 



qayıtma  qabiliyyətinə  statik  dayanıqlıq  deyilir.Kiçik  təkanlar 

dedikdə  sistemdə  yükün  (tələbatçılarının  gücünün)kiçik 

dəyişmələrini,turbinin    gücünün,təsirlənmə  cərəyanının  kiçik 

həddə dəyişməsini,göstərmək olar.Elektrik sistemlərində bu cür 

təkanlar həmişə mövcuddur.Ona görə statik dayanıqlıq dedikdə 

baxılan  qərarlaşmış  iş  rejiminin  mümkün  olması  nəzərdə 

tutulur.Böyük  təkanlardan  sonra  sistemin  qərarlaşmış  rejimə 

qayıtma  qabiliyyətinə  dinamik  dayanıqlıq  deyilir.Böyük 

təkanlara  misal  olaraq  qısaqapanmaları,maqistral  elektrik 

veriliş  xətlərinin  ,güclü  generatorun  ,yaxud  düyün  yükünün 

qəflətən dövrədən açılmasını göstərmək olar.  

Statik  və  dinamik  dayanıqlığın  hesablanması  üsullarına 

baxaq;Statik  dayanıqlığını  hesablamaq  üçün    onun  rejimini 

ağırlaşdıraraq    elektrik  xətlərinin  qizmaya  görə  uzunmüddətli 

buraxıla  bilən  cərəyanlara  qədər  qaldırırıq.Bundan  artıq 

cərəyanın  qiymətində  statiki  dayanıqlıq  pozulur.Statiki 

dayanıqlıq  əmsalını  hesablayırıq.Normal  qərarlaşmış  rejimdə 

statiki dayanıqlıq əmsalı 20 % ,qəzadan sonrakı rejimlərdə isə 

8% olmalıdır.Dinamiki dayanıqlığı isə ardıcıl intervallar üsulu 

ilə hesablayırıq.Dinamik dayanıqlığı hesablamaq üçün “Runqe-

Kutta”  və  “Mustanq”  proqramlarından  istifadə  edəcəyik.Bu 

proqramlardan  istifadə  edərək  Mingəçevir  şəhərində  yerləşən 

Azərbaycan DRES-dən gələn  4 ədəd xəttin statiki və dinamiki 

dayanıqlığını hesablayacayıq. 

 

 



294 

 

PAYLAYICI ELEKTRİK ŞƏBƏKƏLƏRİNİN 



SƏMƏRƏLİ ELEKTRİK TƏCHİZAT SİSTEMİNİN 

İŞLƏNMƏSİ 

 

Magistr: 



 

 

 



     Elmi rəhbər:  

Qurbanov Samir Elcan oğlu 

     dos. C.S.Əsgərov 

II kurs, qrup A5116 

 

Elektrik  şəbəkələrində  itkiləri  normal  həddə  saxlamaq 



üçün yüklənmə həddi də normada saxlanmalıdır. Belə ki, artıq 

yüklənən transformator və ya EVX üzərindəki əlavə yük uyğun 

olaraq  digər  transformator  və  ya  EVX  üzərinə  verilməlidir. 

Əlbəttə bu cəld selektiv və digər qurğuların işini pozmamalıdır. 

Belə bir tələbi yalnız SCADA idarə sisteminin SMART GRİD 

texnologiyası  ödəyə  bilir.  Həmçinin  bu  texnologiyalar 

paylayıcı  şəbəkələrədə  istifadəsi,  istehlakçının  enerjidən 

səmərəli  isdifadə  etməsinə  böyük  imkan  yaradır.  Sistemə 

daima nəzarət edilməsi, zədələrin tez aradan qaldırılıması, qəza 

zamanı  sistemin  özünübərpa  etmə  imkanıın  olması  enerji 

təchizatının  etibarlılığını  artırır.  İki  tərəfli  informasiya 

mübadiləsi vasitəsilə müştərilərlə istehsalçı arasında  qarşılıqlı 

əlaqə qurulur. 

SMART  GRİD  -  energetika  sənayesini  etibarlılıq  və 

effektivlik  səviyyəsini  qaldırmaqla  iqtisadi  inkişafa  həmçinin 

ətraf mühitin qorunmasına öz tövhəsini verə bilər. Smart Grid-

in  tətbiqindən  əldə  edilə  biləcək  müsbət  hallar  kimi  bunları 

göstərmək olar: 

1.

 

Elektrik enerjisinin daha effektiv ötürülməsi 



2.

 

Qəzadan  sonra  enerji  təchizatının  tez  bir  zamanda 



özünübərpası  

3.

 



Paylayıcı 

şəbəkənin 

idarəetmə 

və 


əməliyyat 

xərclərinin  azaldılması  və  nəticə  etibarilə  istifadəçilər  üçün 

enerji qiymətlərinin aşağı salınması.   



295 

 

4.



 

Pik  saatlarda  tələbatın  azaldılması,  bu  da  öz 

növbəsində enerji sərfiyyatını stabilləşdirə bilər  

5.

 



Böyük miqyaslı bərpa olunan enerji sistemlərinin daha 

sadə  inteqrasiyası  

6.

 

İstifadəçilərin sahib olduğu enerji istehsalı sistemləri o 



cümlədən  bərpa  olunan  enerji  sistemləri  ilə  asandlaşdırılmış 

inteqrasiya   

7.

 

Təhlükəsizliyin gücləndirilməsi  



   Bu  ağıllı  şəbəkə    energetik  sistemin  müxtəlif  təbii 

fəlakətlər  zamanı  davamlılığını  artıracaq.  Energetik  sistemdə 

açılmalar  olduğu  zaman  Smart  Grid  texnologiyaları  bu 

açılmanı  ani  təyin  edərək  onu  sistemdən  geniş  miqyaslı  qəza 

yaranmamış təcrid edəcək. Yeni texnologiyalar həmçinin şərait 

yaradacaqdır  ki,  təbii  fəlakətdən  sonra  enerji  təchizatının 

bərpası  mümkün  qədər  tez  və  effektiv  olsun.  Bundan  əlavə 

olaraq  Smart  Grid  istifadəçilərin  sahib  olduğu  enerji  istehsalı 

vasitələri tərəfindən generasiya edilən enerjini şəbəkənin enerji 

çatışmazlıqları zamanı sistemə ötürmək imkanına malikdir. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



296 

 

“İNFORMASİYA TEXNOLOGİYALARI 



VƏ İDARƏETMƏ” BÖLMƏSİ 

 

KORPORATİV İNFORMASİYA SİSTEMİNİN 



MÜƏSSİSƏNİN İDARƏ EDİLMƏSİNDƏ TƏTBİQİ 

 

Magistr:                                                    Elmi rəhbər: 

Məlikov Nurlan Hicran oğlu                   dos.A.B.Sultanova 

II kurs, qrup A6216 

 

Korporativ  informasiya  sistemləri  müəssisənin  maliyyə 



fəaliyyətində  mühim  yer  tuturlar  beləki  ,  müəssisənin  idarə 

olunmasında  korporativ  informasiya  sistemlərinin  növlərini, 

üstünlüklərini,mənfi  cəhətlərini  və  nəticələrini  nəzərə 

alırıq.Korporativ informasiya sistemi bütövlükdə  müəssisənin 

strategiyasının  uğurla  həyata  keçirilməsində  mühüm  rol 

oynayan    iş  strategiyasını  inkişaf  etdirmək  ,  idarəetmənin 

dəyişdirilməsi,kadrlarla  məqsədyönlü  işlərin  təşkili  üçün 

birbaşa  fəaliyyət  göstərir.Müasir  korporativ  informasiya 

sistemi  müəssisənin  bütün  sahələrində  məsul  olan  modulları 

əhatə  edən  kompleksdir.Bu  sistemlər  müəssisədə  biznes 

proseslərinin  və  idarəetmə  uçotunun  avtomatlaşdırılması  üçün 

nəzərdə 


tutulmuşdur.Korporativ 

informasiya 

sistemləri 

müxtəlif    cür  ola  bilər  beləki  bu  sistemlər  biri-birindən  

avtomatlaşdırılmış proseslərin miqyası və mürəkkəbliyinə görə 

fərqlənirlər.Korporativ  informasiya  sistemlərinin  müvafiq 

olaraq 

MRP,MRPII,ERP,CSRP 



standartları 

meydana 


gəlmişdir.Qərbdə belə sistemlər MİS(Management İnformation 

Systems)  adlandırılır  .Boston  Consulting  Group  2010-cu  ildə 

müəssisələrin  korporativ  informasiya  sistemininin  tətbiqindən 

məmnunluq  problemini  araşdırmışdır.100  üst  səviyyədə  olan 

müəssisə  idarəçiləri  arasında  keçirilmiş  sorğuya  əsasən 

nəticələr  göstərdiki,müəssisələrin  yalnız  30%-i  qiymətli 

meyarların 

qiymətləndirilməsi,qiymətlərin  effektivliyi,real 




Yüklə 3,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   151




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə