Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi a. A. Bakixanov adına tariX İnstitutu

Azərbaycan Texniki Universiteti ila Avropa dövlətlərinin uni- 
versitetlari arasında da əlaqələri genişlanmişdir.  Texniki Univer- 
sitet tədris prosesinin dünya standartlanna uyğunlaşdınlması isti- 
qamətində müayyan  işlar görmüşdür.  Bu baxımdan Azarbaycan 
Texniki  Universiteti  Respublika  Təhsil  qanununa  asasan  çox- 
pilləli  tahsil  sistemina  keçmiş,  tadrisin  müasirləşdirilməsi  üçün 
Avropa  Madaniyyat  va  Təhsil  Komissiyası  tarəfindən  nazarda 
tutubnuş beynəlxalq proqramlarda, bir qayda olaraq, iştirak etmiş- 
dir.  “Tasis”, “Tempus” proqramlannda respublikamız üçün elek- 
trotexnika-energetika sahəsində 2000-2001-ci illər üçün nazarda 
tutulmuş  müsabiqada  iştirak  etmak  üçün  universitetin  bir  qrup 
alimi müvafiq layihə hazırlamışdır.
Нэ1э  1993-cü  ilda Almaniyanın  Köln universitetinin profes- 
soru Rza  Talibi  Daryanın vasitaçiliyi  ilə  yaradılmış  amakdaşlıq 
alaqələri  1999-cu ildə universitetlərarası əməkdaşlıq protokolunun 
imzalamnası  ilə rəsmiləşmişdir.  Həmin  əməkdaşlıq protokoluna 
uyğun olaraq Texniki Universitet Köln Tətbiqi Elmbr Universite- 
tinə “Tempus” layihəsinin icrasında tərəfdaş obnaq üçün müraciət 
etmiş, müsbət cavab almışdır. Azərbaycan Texniki Universiteti tərə- 
findən “Tempus”  layihəsinin müsabiqəsində  iştirak etmək üçün, 
artıq yuxarıda qeyd edildiyi kimi, İtaliyanın Turin şəhərində yer- 
bşən Baş qərargaha hazırlanmış layihə təqdim olunmuşdur.
Texniki  Universitetin  elektrotexnika  fakültəsində  tədrisin 
müasirləşdirilməsi layihəsi Avropa Mədəniyyət və Təhsil Komis- 
siyasının qəran ilə 2000-2001-ci illərdə keçirilmiş müsabiqənin 
qalibi obnuşdur (10). Bu layihə üçün Avropa Komissiyası 263 min 
avro  qrant ayırmışdır.  Layihəyə uyğun olaraq  15  iyun 2001-ci il 
tarixindən  15  mart  2002-ci  il  tarixinədək  Azərbaycan  Texniki 
Universitetinin bir qrup  alimi Almaniyanm Köln Tətbiqi Elmbr 
Universiteti və Heerlen Tətbiqi Elmbr Universitetində ixtisasar- 
tırma kursu keçmişdir. Texniki Universitetdə isə “Tempus” bürosu 
yaradılmışdır.  2004-cü  ilin  oktyabnnda  ölkə  başçısı  Ilham  Əli- 
yevin  Ruminiyaya  safari  zamani  digar  sahalarla  yanaşı,  tahsil 
sahasinda  da  amakdaşlıq  diqqət  markazinda  olmuşdur.  Safar 
zamani Azarbaycan  Dövlat  Neft Akademiyası  ila  Ruminiyanin 
Ploşet  Neft-Qaz  Universiteti  arasmda  va  Bakı  Dövlat  Univer-

---

siteti  ilə  Buxarest  Milli  institutu  arasında  əməkdaşlıq  sazişi 
imzalanmışdır (214, 21.X.2004).
Belə bir cəhəti xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, müasir dövrdə 
Azərbaycanda  elmin  inkişaf  strategiyası  müəyyənləşdirilərkən 
Şərq  düşüncə  tərzinin  Qərbin  elmi-tədqiqat  təcrübəsi,  müasir 
texnologiyalan ilə üzvi surətdə birləşdirilməsi olduqca vacib mə- 
sələdir (126,  1997, №2, s.30). Məhz bu zərurəti nəzərə alan ölkə 
başçısı İlham Əliyev yüksək hazırlıqlı peşəkar kadr korpusunun 
yaradılması məqsədilə 2006-cı il oktyabrın 19-da “2007-2015-ci 
illərdə Azərbaycan  gənclərinin  xarici  ölkələrdə  təhsil  almasına 
dair dövlət proqramınm hazırlanması haqqında” sərəncam imza- 
lamışdır.  Bu  sərəncama  əsasən,  2015-ci  ilə  kimi  5  minə  yaxın 
gəncin xaricdə təhsil alması nəzərdə tutulmuşdur (23,28.X.2006).
Hazırda Azərbaycan  Təhsil  Nazirliyi  dünyanın  50-dək  döv- 
ləti ilə təhsil əlaqələri yaratmış, 20-dən çox beynəlxalq təşkilatla 
ali  təhsil üzrə  70-dən  artıq birgə  layihə  və  proqramlann həyata 
keçirilməsində iştirak edir (154, 235).  Bu layihələrdən Yunesko, 
Yunisef, Avropa Şurası, Avropa Birliyi, Açıq Cəmiyyət institutu 
Yardım  Fondu,  BMT,  Almaniya  Akademik  Mübadilə  Xidməti, 
Britaniya Şurası, İsesco, İrexs, Accels və digər beynəlxalq təşki- 
latlarla  həyata  keçirilən  birgə  layihə  və  proqramlan  göstərmək 
olar.  Dövlət  müstəqilliyi  illərində  təhsil  sahəsində  Respublika 
Təhsil Nazirliyi ilə dünya ölkələri və beynəlxalq qurumlar arasmda 
təhsil  sahəsində  bir  sıra  saziş  və  protokollar  imzalamnışdır. 
Bunlar aşağıdakılardır:
1. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Türkiyə Cüm- 
huriyyəti  Milli  Egitim  Bakanlığı  və  Yüksək  ögrətim  Bakanlığı 
arasında imzalanmış 4 noyabr 1998-ci il sazişi;
2.  Azərbaycan  Respublikası  Təhsil  Nazirliyi  ilə  Britaniya 
Şurası arasında 22 may  1998-ci il protokolu;
3.  Azərbaycan  Respublikası  Təhsil Nazirliyi  ilə  Benəylxalq 
Təhsil  üzrə  Amerika  Şurası  (ACCELS)  arasında  əməkdaşlıq 
haqqında 9 may 2001-ci il sazişi;
4.  Azərbaycan  Respublikası  Hökuməti  ilə  Qazaxıstan  Res- 
publikası hökuməti arasmda elmi və elmi-pedaqoji kadrlann attes- 
tasiyası haqqında 7 aprel 2000-ci il sazişi;

---

5.  Azərbaycan  Respublikası  Təhsil  Nazirliyi  ilə  Çin  Xalq 
Respublikası  təhsil  sahəsində  əməkdaşlıq  haqqmda  2002-ci  il 
iyun sazişi;
6.  Rusiya Federasiyası ilə Azərbaycan Respublikası  arasında 
təhsil  sahəsində  protokol,  təhsil  sənədləri  və  elmi  dərəcələrin 
tanınması haqqında 22 sentyabr 2002-ci il sazişi;
7.  Azərbaycan  Respublikası  Təhsil  Nazirliyi  ilə  İran  İslam 
Respublikası  arasında  Təhsil  və  tədqiqat  sahəsində  əməkdaşlıq 
haqqında 20 may 2002-ci il memorandumu;
8. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Avstriya Res- 
publikası  Federal Təhsil,  Elm və Mədəniyyət Nazirliyi  arasında 
ali  məktəblər  sahəsində  ixtisasların  qarşılıqlı  tanınmasına  dair 
2004-cü i tarixli oktyabr anlaşma memorandumu;
9.  GUAM üzvü olan dövlətlərin Təhsil Nazirlikləri  arasında 
əməkdaşlıq haqqında 2003-cü il iyul tarixli sazişi;
10.  Azərbaycan  Respublikası  Təhsil Nazirliyi  ilə  Gürcüstan 
Təhsil  və  Elm  Nazirliyi  arasında  təhsil  sahəsində  əməkdaşlıq 
haqqında 2004-cü il mart sazişi;
11.  Azərbaycan  Respublikası  Təhsil  Nazirliyi  ilə  Rumıniya 
Təhsil  və  Tədqiqatlar  Nazirliyi  arasmda  əməkdaşlıq  haqqında
2004-cü il oktyabr tarixli sazişi;
12.  Azərbaycan Respublikası  Təhsil  Nazirliyi  ilə  İran  İslam 
Respublikasınm  Təhsil  Nazirliyi  arasında  əməkdaşlıq  haqqında
2005-ci il yanvar memorandumu;
13.  Azərbaycan  Respublikası  Təhsil  Nazirliyi  ilə  Pakistan 
Respublikası  Təhsil  Nazirliyi  arasında  təhsil  sahəsində  этэк- 
daşlıq haqqında 2005-ci il aprel sazişi;
14. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi  ilə Misir Ərəb 
Respublikası Ali Təhsil və Elmi Tədqiqat üzrə Nazirliyi arasında 
təhsil  sahəsində  əməkdaşlıq haqqmda 2005-ci  il  aprel proqramı 
(154, 266-267).
Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bir 
sıra beynəlxalq təşkilatlarm xətti ilə də mütəxəssis hazırlığı həyata 
keçirilmişdir. Məsələn, son dövrdə hər il ABŞ-m maliyyə yardmn 
ilə ACCELS,  IREX,  USAİD  təşkilatlannm xətti  ilə  100-ə  yaxın 
tələbə  ABŞ-da,  Britaniya  Şurasınm  xətti  ilə  10-a  yaxın  tələbə 
Böyük Britaniyada, Almaniya Texniki Əməkdaşlıq Cəmiyyətinin

---