Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Kollegiyasının 26 dekabr 2011-ci IL tarixli
Yüklə 260,12 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Diferensial diaqnostika
- Medikamentoz müalicə
- Cərrahi müdaxilə
- Proqnoz
18 axarının istiqamətini, kollateral qan dövranının inkişaf səviyyəsini müəyyənləşdirmək mümkündür. EQDS müayinəsinin əsas məqsədi qida borusu və mədə venalarının varikoz genişlənməsini müəyyənləşdirməkdən ibarətdir. Bu müayinə əks-göstərişlər olmadıqda aparılır. Diferensial diaqnostika Alkoqol steatozunu qeyri-alkoqol steatozu, şəkərli diabet, piylənmə, hiperlipidemiya və s. fonunda yaranan steatohepatitdən fərqləndirmək lazımdır. Əsas etioloji faktoru aydınlaşdırmaqla alkoqol mənşəli hepatiti fərqləndirmək olar. Lakin qarışıq etiologiyalı steatozun da olduğunu nəzərə almaq lazımdır. Alkoqol mənşəli hepatit müxtəlif formalı və etiologiyalı xolestaz ilə dərman və virus mənşəli hepatitlərdən fərqləndirilməlidir. Bunun üçün anamnez toplanılmalı, xarakterik müayinə metodlarından istifadə edilməli və qaraciyərin alkoqol mənşəli xəstəliyi üçün xas olan seroloji markerlər (QQT, İgA, karbohidrat defisitli transferrin və s.) müəyyən olunmalıdır. Alkoqol mənşəli sirrozu müxtəlif etiologiyalı sirroz, fokal nodulyar hiperplaziya ilə diferensiasiya etmək lazımdır. Həmçinin hepatosellülar karsinoma və qaraciyərin ikincili xərçəngi istisna edilməlidir (α-fetoproteinin təyin edilməsi). Qaraciyərin ağır formalı alkoqol xəstəliyi zamanı narkoloqun, mərkəzi və periferik sinir sisteminin zədələnməsi zamanı nevroloqun, sirroz mərhələsində portal hipertenziya ilə əlaqədar olaraq cərrahın, dekompensasiyalı sirroz zamanı isə cərrah- transplantoloqun məsləhəti vacibdir. Müalicə Müalicənin əsas məqsədi həyati təhlükəni aradan qaldırmaq, qaraciyərin alkoqol mənşəli xəstəliyinin sirroza keçməsinin qarşısını almaq, sirroz diaqnozu qoyulduqda isə dekompensasiya mərhələsinə keçməsinin qarşısını almaqdan ibarətdir.
Yüksək biokimyəvi göstəricilər, portal hipertenziya və qaraciyər çatışmazlığı ilə ağırlaşan dekompensasiyalı sirroz.
19
Alkoqol qəbulunun tam dayandırılması
, heyvan mənşəli yağların məhdudlaşdırılması, yüksək aktiv gediş zamanı və dekompensasiyalı sirrozda yarı-yataq rejimi. Assit zamanı xörək duzunun və mayenin məhdudlaşdırılması, ağır gediş zamanı tam dəyərli qidalanma (karbohidratlar, zülal və yağların kifayət qədər olması) təmin olunmalıdır ki,
endogen zülal katabolizminin qarşısı alınsın və hipoqlikemiyanın qarşısını almaq məqsədilə tam qlükogenezi təmin etmək mümkün olsun. Medikamentoz müalicə Alkoqol steatozu:
essensial fosfolipid (Essensiale) 600 mq, gündə 3 dəfə, yemək zamanı, 3-6 ay
ursodezoksixol turşusu 15 mq/kq x 3 dəfə, 3-6 ay
polivitaminlər Alkoqol mənşəli hepatitlər: Anoreksiya zamanı zond və ya parenteral yolla qidalandırmaq, vitaminlərin, əsasən də fol turşusunun, B-qrup vitaminlərinin, mikroelementlərin təyini vacibdir (B).
Qlükokortikoidlər, qaraciyərin funksiyasının pozulması ilə gedən ağır alkoqol mənşəli hepatitlərdə Maddrey indeksi > 32 olduqda təyin olunur (Maddrey indeksi = 4,6 x (pasiyentin protrombin zamanı – nəzarət protrombin zamanı) + zərdab bilirubini). Metilprednizolon daxilə 32 mq/gün, 4-6 gün müddətində, dozanı tədricən azaltmaqla təyin edilir (uzun müddətli təyinat məqsədəuyğun deyildir)
Pentoksifillin daxilə 400 mq, gündə 3 dəfə, 4-6 həftə (B)
pentoksifillin ilə qlükokortikoidlərin kombinasiyası. Essensial fosfolipid (Essensiale) vena daxili 500-1000 mq, hər gün, 2-3 həftə (B)
sonra daxilə 1000 mq/gün, 3-6 ay ərzində. Metabolizmi yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə ademetionin ə/d və ya v/d 400-800 mq/gün, 2-3 dəfə. Sonra 800-1600 mq/gündə daxilə, 1-6 ay.
Ursodezoksixol turşusu 15 mq/kq, gündə 3 dəfə, 3-6 ay ərzində. 20 Qaraciyər ensefalopatiyası zamanı – ornitin-aspartat 20-40 q/gündə, şüurun pozulma dərəcəsindən asılı olaraq, ensefalopatiyanın səviyyəsini azaltmaq məqsədilə daxilə 5 q, 2-3 dəfə. Ornitin-aspartat qaraciyər ensefalopatiyasına təsir etməklə yanaşı, hepatoprotektor kimi də təsiri vardır. Prekoma və koma mərhələsində laktuloza: 20-30 q toz halında və ya 30-50 ml sirop halında, gündə 3 dəfə, daha sonra stulu normallaşdırmaq məqsədilə saxlayıcı doza təyin olunur. Həmçinin laktulozanı imalə şəklində (300 ml sirop – 700 ml su ilə) də istifadə etmək olar. Ödem və assit zamanı əvəzedici terapiya: venadaxili infuziya, 10% və ya 20% albumin. Doza və qəbul müddəti klinik göstəricidən asılı olaraq müəyyənləşdirilir, orta doza – 200 ml. Sidikqovucular fərdi (seçilmiş) doza ilə diurez əldə etmək üçün daxilə qəbul olunur.
Spironolakton 100-400 mq/gün
Furosemid 40-160 mq/gün daxilə və ya venadaxilinə Cərrahi müdaxilə Həyati təhlükə sayılan portal hipertenziya, qida borusu və mədə venalarının varikoz genişlənməsi zamanı varikoz venaların sklerozlaşdırılması, portokaval anastomozların qoyulması, assit zamanı cərrahi müdaxilə. Qaraciyərin transplantasiyası ən radikal metoddur və buna göstərişdir:
dekompensasiyalı sirroz
ağır gedişli alkoqol mənşəli hepatit Proqnoz Proqnozu müəyyənləşdirmək üçün Maddrey indeksini hesab- lamaq lazımdır. Maddrey < 32 olduqda, proqnoz qənaətbəxşdir
Ciddi abstinensiyalı xəstələrdə sirrozun formalaşması 15-20% hallarda baş verir və həmin xəstələrin 2 illik yaşama müddəti 90% təşkil edir. Alkoqol qəbulunu davam etdirdikdə həmin müddət 15%- dən artıq olmur.
Yüklə 260,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
|