zərərçəkənə məlumat verdiyi hallar istisna olmaqla) və ya ona bu məhsulu göndərmiş
şəxs istehsalçı sayılır. İstehsalçının adı məlum olsa da, məhsulu ilk satanın kim olduğunu
müəyyənləşdirmək mümkün olmadıqda idxal malına da bu qayda tətbiq edilir. (
12
)
Maddə 1129. Malın, işin və ya xidmətin qüsurları nəticəsində vurulmuş zərər üçün məsuliyyət
daşıyan şəxslər
1129.1. Malın qüsurları nəticəsində vurulmuş zərərin əvəzini zərərçəkənin seçimi üzrə
məhsulun satıcısı və ya istehsalçısı ödəməlidir.
1129.2. İşin və ya xidmətin qüsurları nəticəsində vurulmuş zərərin əvəzini işi görmüş və
ya xidməti göstərmiş şəxs (icraçı) ödəməlidir.
1129.3. Mal (iş, xidmət) haqqında tam və ya düzgün informasiya verilməməsi nəticəsində
vurulmuş zərərin əvəzini bu Məcəllənin 1129.1 və 1129.2-ci maddələrində göstərilmiş
şəxslər ödəməlidirlər.
1129.4. Keyfiyyətsiz məhsulun nəticəsində vurulmuş zərəri məhsulun satıcısı ödədiyi
halda, bu Məcəllənin 1114.2-ci maddəsinin müddəaları tətbiq edilir. (
12
)
Maddə 1130. Malın, işin və ya xidmətin qüsurları nəticəsində vurulmuş zərərin əvəzinin
ödənilməsi müddətləri
1130.1. Malın, işin və ya xidmətin qüsurları nəticəsində vurulan zərərin əvəzi, əgər zərər
malın (işin, xidmətin) müəyyənləşdirilmiş yararlıq müddəti ərzində əmələ gəlmişdirsə,
ödənilməli, yararlıq müddətinin müəyyənləşdirilmədiyi halda isə malın (işin, xidmətin)
istehsal edildiyi gündən on il ərzində əmələ gəlmişdirsə, ödənilməlidir.
1130.2. Aşağıdakı hallarda zərərin əvəzi onun vurulduğu vaxtdan asılı olmayaraq
ödənilməlidir:
1130.2.1. qanunun tələbləri pozularaq yararlıq müddəti müəyyənləşdirilmədikdə;
1130.2.2. malın satıldığı, işin görüldüyü və ya xidmətin göstərildiyi şəxsə yararlıq
müddəti qurtardıqdan sonra zəruri olan hərəkətlər və bu hərəkətlərin yerinə
yetirilmədiyi halda mümkün nəticələr barəsində xəbərdarlıq edilmədikdə. (
12
)
Maddə 1131. Malın, işin və ya xidmətin qüsurları nəticəsində vurulmuş zərər üçün
məsuliyyətdən azad edilmə əsasları
Malın satıcısı və ya istehsalçısı, işin və ya xidmətin icraçısı zərərin qarşısıalınmaz
qüvvənin təsiri və ya istehlakçının maldan, işin, xidmətin nəticələrindən istifadə və onları
saxlama qaydalarını pozması nəticəsində əmələ gəldiyini sübuta yetirərsə, məsuliyyətdən
azad edilir.
Maddə 1132. Sübutetmə yükü
Malın, işin və ya xidmətin qüsurları nəticəsində vurulmuş zərər üçün məsuliyyət halında
sübutetmə yükü zərərçəkənin öhdəsinə qoyulur.
Onuncu bölm
ə
. V
ə
r
ə
s
ə
lik hüququ
62-ci f
ə
sil. V
ə
r
ə
s
ə
lik hüququnun ümumi müdd
əaları
Maddə 1133. Vərəsəlik anlayışı
1133.1. Ölmüş şəxsin (miras qoyanın) əmlakı başqa şəxslərə (vərəsələrə) qanun üzrə və
ya vəsiyyət üzrə və ya hər iki əsasla keçir.
1133.2. Qanun üzrə vərəsəlik (ölmüş şəxsin əmlakının qanunda göstərilmiş şəxslərə
keçməsi) o zaman qüvvədə olur ki, miras qoyan vəsiyyətnamə qoymur, yaxud
vəsiyyətnamə tamamilə və ya qismən etibarsız sayılır.
Maddə 1134. Vərəsələr
1134.1. Qanun üzrə vərəsəlik zamanı vərəsələr miras qoyanın öldüyü məqamda sağ
olmuş şəxslər, habelə miras qoyanın ölümündən sonra doğulmuş uşaqları ola bilərlər.
1134.2. Vəsiyyət üzrə vərəsəlik zamanı vərəsələr miras qoyanın öldüyü məqamda sağ
olmuş şəxslər, habelə miras qoyanın sağlığında mayası bağlanmış və onun ölümündən
sonra doğulmuş şəxslər, bu şəxslərin onun uşaqları olub-olmadığına, habelə hüquqi
şəxslər olub-olmadığına baxmayaraq, ola bilərlər.
Maddə 1135. Hüquqi şəxslər vərəsələr kimi
Vəsiyyət üzrə vərəsəlik zamanı vərəsəliyə mirasın açıldığı vaxtadək təşkil edilmiş hüquqi
şəxslər çağırılırlar.
Maddə 1136. Nikahdankənar uşaqlar atanın vərəsələri kimi
Nikahdankənar uşaq o halda atasının vərəsəsi sayılır ki, atalıq qanunda nəzərdə tutulmuş
qaydada müəyyənləşdirilmiş olsun. Əgər həmin uşaq atasından əvvəl ölərsə, onun
uşaqları atalarına çatası mirasdan pay tələb edə bilərlər.
Maddə 1137. Ləyaqətsiz vərəsə
Miras qoyanın son iradəsini həyata keçirməsinə qəsdən maneə törətmiş və bununla da
özünün və ya özünə yaxın şəxslərin vərəsəliyə çağırılmasına və ya miras paylarının
artırılmasına kömək göstərmiş, yaxud vəsiyyət edənin vəsiyyətnamədə ifadə edilmiş son
iradəsinə qarşı qəsdən cinayət və ya digər əxlaqsız hərəkət törətmiş şəxs (ləyaqətsiz
vərəsə) nə qanun üzrə, nə də vəsiyyət üzrə vərəsə ola bilməz, bu şərtlə ki, həmin hallar
məhkəmə tərəfindən təsdiq edilsin.
Maddə 1138. Vərəsə ola bilməyən valideynlər
Valideynlik hüquqlarından məhrum edilmiş və mirasın açıldığı günədək bu hüquqları
bərpa edilməmiş valideynlər uşaqlarının qanun üzrə vərəsələri ola bilməzlər. Miras
qoyanın saxlanması üzrə öhdələrinə qoyulmuş vəzifələrdən qəti surətdə boyun qaçıran
şəxslər də qanun üzrə vərəsə ola bilməzlər, bir şərtlə ki, bu hal məhkəmə tərəfindən
təsdiq edilsin.
Maddə 1139. Məhkəmə tərəfindən vərəsəlik hüququndan məhrum edilmə
Ləyaqətsiz vərəsənin vərəsəlik hüququndan məhrum edilməsinə əsas verən hal ləyaqətsiz
vərəsənin vərəsəlik hüququndan məhrum edilməsindən müəyyən əmlak nəticələri əldə
edən şəxsin iddiası üzrə məhkəmə tərəfindən müəyyənləşdirilməlidir.
Maddə 1140. Ləyaqətsiz vərəsənin bağışlanması
Əgər miras qoyan vərəsəlik hüququnun itirilməsinə səbəb olan hərəkətlər törətdiyinin
üstü açılmış şəxsi bağışlayarsa və bu qərarını vəsiyyətnamədə aydın şəkildə ifadə edərsə,
həmin şəxs bu hərəkətlərinə baxmayaraq vərəsəliyə buraxılır. Bağışlamanın geri
götürülməsinə yol verilmir.
Maddə 1141. Başqa miras qoyanın əmlakını miras almaq hüququ
Vərəsəlik hüququndan məhrum edilmə vərəsəlik hüququndan məhrum edilmiş həmin
şəxsin başqa miras qoyanın əmlakının vərəsəsi olmasına maneçilik törətmir.
Maddə 1142. Ləyaqətsiz vərəsə sayılmış şəxsin vəzifələri
Əgər şəxs mirası aldıqdan sonra məhkəmə tərəfindən ləyaqətsiz vərəsə sayılarsa,
vərəsəlik üzrə aldıqlarının hamısını bəhərlər və gəlirlər ilə birlikdə qaytarmağa borcludur.
Maddə 1143. Ləyaqətsiz vərəsə sayılma barəsində iddianın irəli sürülməsi müddəti
Şəxsin ləyaqətsiz vərəsə sayılması barəsində iddianı maraqlı şəxslər həmin şəxsin mirasa
sahibliyə başladığı andan beş il ərzində irəli sürməlidirlər.
Maddə 1144. Vərəsəlik hüququndan məhrum edilmiş şəxsin miras payı
Vərəsəlik hüququndan məhrum edilmiş şəxsin payı vərəsəliyə çağırılmış qalan vərəsələrə
keçir və onların arasında paylarına mütənasib surətdə bölüşdürülür. (
12
)
Maddə 1145. Mirasın açılması
Miras fiziki şəxsin ölümü və ya məhkəmə tərəfindən ölmüş elan edilməsi ilə açılır.
Maddə 1146. Mirasın açıldığı vaxt
Dostları ilə paylaş: |